شماره ۱۰۲۷

داروهای افزاینده‌ پرفورمانس

دکتر فروغ موسوی - داروساز

داروهای افزاینده‌ پرفورمانس

بسیاری از ورزشکاران جدی می‌گویند سائق رقابت برای پیروزی ممکن‌است نشانه‌ی طمع و حرص باشد. به‌غیر از ارضای موفقیت شخصی، غالباً ورزشکاران در رویای پیروزی و دریافت مدال برای کشورشان یا در رویای رسیدن به‌حد حرفه‌یی هستند. در محیطی این چنین، استفاده از داروهای تقویت پرفورمانس روز به روز شایع‌تر شده است.
اما استفاده از داروهای تقویت پرفورمانس که به آکا aka یا دوپینگ معروف است، بدون خطر هم نیست. هر ورزشکار باید وقت گذاشته و درمورد منافع بالقوه، خطرات سلامت و بسیاری از نادانسته‌ها درمورد این دارو، مطلب بیاموزد. ازجمله این داروها، می‌توان آنابولیک‌های استروئید‌anabolic sterod، آندروستن‌دیون androsteudione، هورمون رشد انسان، اریتروپوئیتین erythropoietin، داروهای‌مدر، کرآتین creatine و داروهای محرک stimulant را نام برد. با مطالعه‌ی این مقاله شاید ورزشکار به این فکر افتد که منافع این داروها به ضررشان نمی‌ارزد.

استروئیدهای آنابولیک:

بعضی از ورزشکاران از نوعی استروئید به‌نام استروئیدهای آنابولیک ـ آندروژن anabolic androgen steroid یا فقط استروئیدهای آنابولیک استفاده می‌کنند تابر توده‌ی عضلانی و قدرت خود بیفزایند. هورمون آنابولیک استروئیدی اصلی که توسط بدن تولید می‌شود تستوسترون testosterone است.
تستوسترون بر بدن دارای دو اثر اساسی است:

آثار آنابولیک سبب عضله‌سازی می‌شود.

آثار آندروژنی مسوول بروز صفات مردانه مانند موی سر و صدای کلفت است. بعضی ورزشکاران برای تقویت کارنمود از خود تستوسترون استفاده می‌کنند. در بیشتر موارد، استروئیدهای آنابولیکی که ورزشکاران مورد استفاده قرار می‌دهند نوع صناعی و تغییر یافته تستوسترون است. این هورمون‌ها دارای موارد تأیید شده هستند، اما بهبود پرفورمانس ورزشکار ازموارد تأیید شده دارو نیست. این داروهـا به صورت قرص، تزریق یا درمان موضعی قابل استفاده‌اند.
اما باید پرسید که چرا این داروها مورد استقبال ورزشکاران واقع شده‌است؟ به‌غیر‌از بزرگ‌تر‌کردن عضلات، استروئیدهای آنابولیک به ورزشکار کمک می‌کند تا با کاهش صدمه‌ی عضله که ضمن جلسه‌ی ورزش به‌وجود می‌آید، تمرینی سخت‌تر را با سرعت بیشتر انجام دهد. این حالت به ورزشکار امکان می‌دهد بدون تمرین و آموزش بیشتر کاری سخت‌تر را مکرر انجام دهد.افزون براین، بعضی ورزشکاران، وقتی ازاین داروها استفاده می‌کنند ممکن‌است احساس تهاجمی را که به ایشان دست می‌دهد دوست داشته باشند.

استروئیدهای طراح:

یک دسته به خصوص ازاستروئیدهای آنابولیک را داروهای طراح designer می‌نامند. این استروئیدهای صناعی که به صورت غیرقانونی ساخته شده‌اند با آزمون‌های رایج دارویی قابل تشخیص نیستند. این داروها، اختصاصاً برای ورزشکاران ساخته شده‌اند و استفاده از آنها در طب تأید شده نیست. به‌این‌علت، توسط سازمان غذا و داروی آمریکا آزموده نشده ومورد تأیید نمی‌باشند و تهدید خاصی برای سلامت ورزشکار به‌شمار می‌آیند.

خطرات:

بسیاری از ورزشکاران از استروئیدهای آنابولیک به مقداری استفاده می‌کنند که بسیار بیشتر از مقدار تجویز‌شده برای علل طبی است و بسیاری از مطالبی که درمورد آثار دارو بر قهرمانان به‌دست‌آمده حاصل مشاهده در مصرف‌کنندگان است. برای پژوهشگران امکان طرح‌ریزی بررسی‌هایی وجود ندارد تا بتوان با درستی آثار مقدار خوراک بالای استروئیدها را بر ورزشکاران ارزیابی کرد، زیرا نمی‌توان به علت دور از اخلاق بودن به شرکت کنندگان ازاین داروها با مقدارخوراک بالا داد. این امر به آن معنا است که آثار مصرف استروئیدهای آنابولیک با دوز بالا به خوبی مورد بررسی قرار نگرفته است.
استفاده از استروئیدهای آنابولیک دارای عوارض جانبی جسمی جدی نیز هست.

درمردان:

•برجسته شدن پستان‌ها

•طاسی

•کوچک شدن بیضه‌ها

•ناباروری

درزنان:

•صدای کلفت‌تر

•بزرگ‌شدن کلیتوریس

•افزایش موی بدن

 هم درمردان و هم درزنان:

•آکنه شدید

•افزایش خطر تاندینیت و پارگی تاندون

•ناهنجاری‌های کبد وتومورها

•افزایش کلسترلLDL

•کاهش کلسترل HDL

•هیپرتانسیون

•مشکلات قلب وگردش خون

•فرونشستن محور هیپوتالامیک ـ هیپوفیز ـ غدد جنسی

•بزرگی غده پروستات

•رفتارهای تهاجمی، عصیان و خشونت

•نابسامانی‌های روانپزشکی مانند افسردگی

•اعتیاد به مواد‌مخدر

•عفونت‌ها یا بیماری‌هایی مانندHIV یا هپاتیت درصورت تزریق داروها

•مهاررشد ونمو و خطر مشکلات سلامت درنوجوانان

مصرف استروئیدهای آنابولیک ـ آندروژنیک برای تقویت پرفورمانس، به غیر از آنکه توسط بسیاری از سازمان‌های ورزشی تحریم شده، غیر قانونی نیز هست. طی 30 سال گذشته، دراکثر نقاط دنیا با وضع قوانین مؤثر سبب‌شده است صنعت استروئید غیرقانونی در فهرست بازار سیاه قرار‌گیرد. این مسأله موجب خطرات دیگری هم برای سلامتی می‌گردد زیرا این داروها یا درکشورهایی غیر از آمریکا ساخته می‌شوند یا در ایالات متحده درآزمایشگاه‌های زیرزمینی و به صورت قاچاق تهیه می‌گردند. درهر صورت که این داروها تهیه شده باشـند ازاستاندارد ایمنی دولتی برخوردار نبـــوده و دارای ناخالصی‌های فراوان می‌باشند.

آندروستن‌دیون:

آندروستن‌دیون androstendione (یا آندرو) هورمونی است که توسط غده‌های فوق کلیه، تخمدان‌ها و بیضه‌ها ساخته می‌شود. این هورمون به طورطبیعی هم درآقایان و هم درخانم‌ها به تستوسترون واسترادیول estradiol تبدیل می‌شود.

آندرو هم با‌نسخه و هم بدون‌نسخه در بازار موجود‌است. نوع نسخه‌یی این دارو ماده‌یی تحت‌کنترل است. آندروی بدون‌نسخه به‌صورت مکمل تغذیه‌یی در بازار موجود‌است. سازندگان این دارو و نشریات بدن‌سازی ادعا می‌کنند که مصرف این دارو سبب می‌شود ورزشکاران سخت‌تر تمرین‌کرده و بازیافت سریع‌تر داشته باشند. اما در ایالات‌متحده، مصرف این دارو به‌عنوان داروی افزاینده‌ پرفورمانس ممنوع است.

نتایج بررسی‌های علمی حاکی‌از بی‌اساس بودن این ادعا است و مصرف مکمل آندروستن‌دیون سبب افزایش تستوسترون نمی‌شود و با مصرف این مکمل ماهیچه‌ها قوی‌تر نمی‌گردند. درواقع تمامی مقدار آندروی مصرف‌شده به‌سرعت تبدیل به استروژن، هورمون اولیه در خانم‌ها می‌شود.

 

 

تعداد بازدید : 1803

ثبت نظر

ارسال