شماره ۹۹۳

چاقی وسرطان لوزالمعده

دکتر حسن خاجی - فوق تخصص گوارش

درمرکز جامع سرطان جانسون ( Jonsson Comprehensive Cancer Center (JCCC اولین مورد پیوند مستقیم چاقی و سرطان لوزالمعده را یافته‌اند.

سرطان لوزالمعده یکی‌از مرگبار‌ترین اشکال سرطان در انسان‌ها است. مانند سایر موارد سرطان، تشخیص زودرس سبب بهبود نرخ بقای حیات درازمدت می‌شود، ولی این شکل سرطان که به‌خصوص مهاجم است معمولاً به‌صورت شناسه‌های اخطاردهنده‌ی زودرس ظاهر نمی‌شود.
طبق آمار انستیتوی ملی سرطان آمریکا، آدنوکارسینوم داکتال لوزالمعده چهارمین سرطان کشنده در ایالات متحده است.
در بررسیJCCC گفته شده‌است نرخ بقای حیات کلی 5 ساله 3تا5٪ است و نرخ متوسط بقای حیات پس‌از تشخیص فقط 4تا6ماه است. گزینه‌های درمان رایج هم ازنظر تعداد و هم کارائی محدود است، بنابراین پژوهش‌ بر راهکارهای پیشگیری برای یافتن راه اصلی پیش‌از رسیدن بیماری به مرحله‌ی پیشرفته‌ متمرکز شده است.
دانشمندان می‌دانند که ضایعات موسوم به نئوپلازی‌های اینتراپیتلیال لوزالمعده (باکوته‌نوشتPanINs) پیشتاز سرطان لوزالمعده بوده و به‌صورت مارکر حتی درمرحله‌ی پیش‌سرطانی قابل‌درمان می‌باشند. متأسفانه، این ضایعات میکروسکوپیک بوده و فقط با بیوپسی قابل تشخیص هستند.
نتایج این بررسی‌آشکار ساخته است موش‌هایی که با جیره‌ی غذایی پرکالری و سرشار از چربی تغذیه‌ شده‌بودند دچار تعداد زیادی از‌این ضایعات به‌طور غیر‌معمول شدند. این نخستین بررسی است که رابطه‌ی مستقیم علّی درمدل حیوانی میان چاقی و احتمال این سرطان مرگبار را نشان می‌دهد.
چاقی در این موش‌ها به چند خاصه‌ی مهم بالینی چاقی انسان شبیه است مثل افزایش وزن وآشفتگی متابولیسم. بنابراین، این مدل موشی برای آشکار ساختن هر نوع مکانیسم زیست شناسیک زمینه ساز سرطان لوزالمعده که با چاقی ایجاد می‌شود مناسب است. در  این بررسی طرح‌ریزی شده بود تا با جیره‌ی غذایی، چاقی و سرطان لوزالمعده در یک گروه از موش‌ها ایجاد شود و سپس این موش‌ها با گروه شاهد موش‌هایی مقایسه شوند که از نظر ژنتیک‌شبیه بودند و به آنها جیره‌ی غذایی پرکالری و سرشار از چربی داده نمی‌شد. موش‌هایی که از جیره‌ی طبیعی استفاده کرده بودند به‌طور متوسط قریب ۷/۲گرم ظرف 14‌ماه افزایش وزن داشتند. موش‌هایی که ازجیره‌ی سرشار از چربی و پرکالری استفاده نموده بودند بیش‌از دو برابر این مقدار دارای اضافه وزن شدند و به‌طور متوسط ۱۵/۹ ‌گرم اضافه‌وزن پیدا کردند.
نتایج آزمون‌های آسیب‌شناسیک نشان داد موش‌هایی که با جیره‌ی طبیعی تغذیه‌شده بودند در بسیاری موارد دارای لوزالمعده‌‌ی طبیعی و ضایعات منتشر PanIN بسیار کمتر بودند. ازطرف دیگر، موش‌هایی که باجیره‌ی پرکالری و سرشار از چربی تغذیه شده بودند، به‌طور قابل‌توجه دارای ضایعات بیشتر PanIN بوده و درمجموع کمتر‌از سلامت لوزالمعده برخوردار بودند.
دراین بررسی که در شماره‌ی 30 دسپتامبر2013 نشریه‌ی Cancer Prevention به چاپ رسیده است ثابت شد موش‌هایی که از رژیم‌ پرچربی و پرکالری استفاده می‌کنند به طور قابل توجه وزن بیشتری پیدا کرده و بیشتر دچار ناهنجاری‌های متابولیسم و افزایش تراز انسولین شده و بیشتر به التهاب مشخص بافت لوزالمعده و ایجاد ضایعات PanIN مبتلا می‌شوند. این مشاهدات حاکی از آن است که این نوع جیره به افزایش وزن،آشفتگی متابولیسم، التهاب لوزالمعده و ضایعات لوزالمعده منتهی می‌شود که پیشتاز سرطان هستند. ایجاد این ضایعات در موش‌ بسیار شبیه حالتی است که درانسان اتفاق می‌افتد. مدتی طول می‌کشد تا این ضایعات سرطانی شوند و بنابراین زمان کافی برای استفاده از  راهکارهای پیشگیری از سرطان ازجمله تغییر جیره به نوع کم‌چرب و کم کالری که دارای اثر مثبت است وجود خواهد داشت.

 

تعداد بازدید : 1583

ثبت نظر

ارسال