شماره ۱۰۵۴

سونوگرافی در تشخیص آپاندیسیت کودکان

دکترفرهاد فیلی - کودکان

سونوگرافی در تشخیص آپاندیسیت کودکان

اطلاعاتی که از دو آزمایش تشخیص استاندارد (خون و سونوگرافی) از کودکان مبتلا به درد ناحیه‌ی شکم گرفته می‌شود وقتی ادغام شوند، این امکان را به پــزشکان بخش اورژانس و جراحان کودکان می‌دهــد تا راحت‌تر نسبــت‌به فرستادن سریع‌تر کودک بیمار به اتاق عمل و یا مرخص‌نمودن وی تصمیم‌گیری کنند.این تحقیق در مجله جامعه جراحان آمریکا (JACS) چاپ‌ شـده است.

پژوهشگران بیمارستان کودکان در ایالت بوستون آمریکا سابقه‌ی پزشکی ‌۸۴۵ کودک را که بین‌سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ در بخش اورژانس این بیمارستان پذیرش شده بودند (و همگی مظنون به التهاب آپاندیس بوده‌اند) را بررسی نمودند. تمام این بررسی‌ها با‌توجه به سابقه‌ی پزشکی این بیماران و نتایج سونوگرافی و نیز آزمایش‌خون صورت‌‌پذیرفت. آزمایش‌خون این بیماران، عفونت آپاندیس ناشی‌از باکتری را نشان‌می‌داده است.

بر‌طبق اظهار‌نظر محققان این پژوهش، اعتقاد‌بر‌این است که این بررسی‌ها را می‌توان اولین کوشش پژوهشگران برای اثبات این مطلب دانست که علاوه‌بر شمارش تعداد کلی گلبول‌های‌سفید خون (WBC) و میزان درصد PMN، انجام سونوگرافی می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی ارزش بالینی در تشخیص آپاندیسیت کودکان داشته باشد.
در۹۰‌درصد از بیمارستان‌ها هنگامی‌که نسبت به درد آپاندیس در بچه‌ها سوءظن معقولی وجود داشته باشد، مبادرت به انجام آزمایش‌های پزشکی و سونوگرافی از آنها می‌شود. پزشکان مربوطه تمایل دارند تا نتایج این آزمایش‌ها را به‌طور جداگانه مورد‌بررسی قراردهند. هرچند ارزش تشخیصی استفاده از این آزمایش‌ها که انجام آنها بدون دریافت هزینه نیز صورت‌ می‌گیرد (در آمریکا)، هنوز گزارش نشده‌است.

طبـــق اظهارنــظر دکتر Shawn J. Rangel, MD, MSCE, FACS محقق در ارتباط با اثرات سرب و جراح کودکان در بیمارستان کودکان بوستون، در‌این تحقیق روش ارزیابی تشخیصی می‌تواند توسط مراکز پزشکی دیگر به‌عنوان یک ابزار تشخیصی در جهت کمک به پزشکان بخش اورژانس و جراحان به‌کار‌گرفته شود. به‌نحوی که در بیماران با خطرپذیری بالا مانع تأخیر در درمان شده و نیز از پذیرش بیمارانی که خطری آنها را تهدید نمی‌کند جلوگیری به عمل آید.

جراحان و پزشکان بخش اورژانس بیمارستان‌ها معمولاً برای بیماران کودک مبتلا به درد حاد شکم، سونوگرافی از ناحیه‌ی شکم را تجویز می‌کنند تا به‌وسیله‌ی آن تصویر زائده‌ی آپاندیس و بافت‌های اطراف آن‌را مشاهده کرده و به نشانه‌های آپاندیسیت پی‌ببرند. هرچند که تصاویر سونوگرافی‌، آنها را به نتیجه‌ی نهایی در‌مورد وجود یا‌عدم وجود التهاب آپاندیس رهنمون نمی‌سازد. تحقیقات انجام گرفته در بیمارستان کودکان در بوستون آمریکا حاکی از آن است که با تکیه‌بر سونوگرافی، یک رادیولوژیست قادر به تشخیص یک آپاندیس نرمال و یا آپاندیسی که نیاز به جراحی داشته‌باشد، نیست. این موضوع در بیشتر از نصف بیماران با عارضه‌ی آپاندیسیت صدق‌می‌کند. بررسی‌هایی که در ارتباط با کودکان در حوزه‌ی تشخیص‌های پزشکی صورت‌گرفته، دارای ابهام نسبتاً بالایی هستند. این امری غیرمعمول نیست به‌طوری‌که در دیگر بیمارستان‌ها نیزکه به‌طور روزانه کودکان بیمار با درد‌شکم را پذیرش می‌کنند نیز نتایج مشابهی گزارش شده‌است.

افزایش تعداد گلبول های سفید خون (WBC) و میزان درصد PMN با ضریب متغیر، شاخص‌های حساس درتشخیص التهاب آپاندیس به‌شمار می‌روند. هرچند این تغییرات همیشه درکودکان مبتلا به التهاب آپاندیس ایجاد نمی‌شوند و ظهور چنین تغییراتی ممکن‌است حتی در کودکانی که مبتلا به آپاندیس نیستند نیز غیرطبیعی باشد.

از مجموع تعداد ۸۴۵ کودک که در این تحقیق مورد بررسی قرارگرفتند، ۳۹۳ کودک (یعنی ۴۶/۵درصد) دارای بیماری التهاب آپاندیس بودند. در ۳۴۸ تَن از این کودکان، مقدار WBC افزایش یافته بود و در ۳۴۰ کودک دیگر، میزان درصدPMN تغییر یافته‌بود. در کودکانی که فاقد عارضه‌ی التهاب آپاندیس بودند به‌ترتیب، ۲۱۲ کودک افزایش مقدارWBC و241‌ کودک تغییر در میزان درصد PMN گزارش شد.

میزان شناسایی  و تمایز کودکان دارای التهاب آپاندیس و کودکان فاقد این عارضه‌ی زمانی افزایش یافت که آزمایش‌های تشخیص طبی و نتایج سونوگرافی با هم مطابقت داده شدند. هنگامی‌که بررسی آزمایشگاهی بیانگر یک عفونت باکتریایی و نتیجه‌ی سونوگرافی نشان‌دهنده‌ی نشانه‌های اولیه‌ی التهاب آپاندیس بود، خطر ابتلا به آپاندیسیت از ۷۹/۱درصد به ۹۱/۳درصد افزایش یافت. نشانه‌هایی مانند افزایش جریان‌خون و نیز ضخیم‌شدن دیواره‌ی زائده‌ی آپاندیس در سونوگرافی.

هنگامی‌که نتایج آزمایش‌ها تشخیص طبی غیر‌طبیعی بوده و نتایج سونوگرافی نیز نشان‌دهنده‌‌‌ی نشانه‌های ثانویه‌ی التهاب آپاندیس مانند ایجاد چربی در کنار زائده‌ی آپاندیس بود خطر ابتلا به آپاندیسیت، از ۸۹/۱ درصد به ۹۶/۸درصد افزایش یافت.

پژوهشگران از این موضوع آگاه‌شدند که توانایی در تشخیص کودکانی که دچار عارضه‌ی آپاندیس نبودند نیز به‌طور اساسی بهبود یافته. در کودکانی که آزمایش سونوگرافی آنها نه نشان‌دهنده‌ی یک آپاندیس طبیعی و نه دال بر عفونت آپاندیس بود، (گروه دوم آمار بیشتری را در‌این تحقیقات به‌خود اختصاص داد) درصد کودکانی که نیاز به جراحی آپاندیس نداشتند از ۶۴درصد به ۹۸/۲‌درصد افزایش یافت.

بررسی‌ها روی آزمایش‌ تشخیص ‌طبی آنها محدوده‌ی طبیعی را نشان می‌داد.

روش به‌کار گرفته‌شده در‌این تحقیق برای ارزیابی خطر در یک کودک مبتلا به آپاندیس با دیگر روش‌ها متفاوت است. آماس (التهاب) آپاندیس در کودکان و نتیجه‌ی امتیازات تست‌Alvarado، به‌طور‌معمول تشکیل‌شده از داده‌های بالینی کودک و اطلاعات برگرفته از آزمایش‌های پزشکی که در تشخیص قطعی اینکه آیا آپاندیس دارای خطر زیاد‌، متوسط و یا کم است به ما کمک می‌کند. هر‌چند درستی آنچه از امتیازات تست Alvarado کسب می‌شود از نقطه‌نظر بالینی و تحقیقات صورت‌گرفته، به اثبات نرسیده و اطلاعات مهم کسب‌شده از انجام سونوگرافی را نیز مد‌نظر قرارنمی‌دهد.

می‌توان روشی که در تحقیق انجام شده توسط بیمارستان کودکان بوستون آمریکا دنبال‌شد را به موقعیت‌‌های خاص دیگر تعمیم داد. اظهار‌نظر دکتر Rangel در‌این‌باره چنین است: « هر مرکز پزشکی می‌تواند تحقیق ما را ارزیابی و به‌راحتی آنچه ما انجام دادیم را تکرار کند». ما مدعی نیستیم که دیگر بیمارستان‌ها از نتایج طبقه‌بندی‌‌شده‌ی سونوگرافی‌ها و یا نتایج آزمایش‌های WBC و PMN به‌دست‌آمده توسط ما استفاده می‌کنند. بلکه تمایل داریم تا با رادیولوژیست‌ها و پزشکان بخش اورژانس آنها تشریک‌مساعی کنیم تا آنها نیز روش خود را در طبقه‌بندی نتایج سونوگرافی‌های  بیماران آپاندیسیتی توسعه‌داده و سپس یک منحنی خطر را به‌طور حساب‌شده در‌این ارتباط و برای بیماران خود و پس‌از الحاق اطلاعات آزمایشگاهی آنها، ترسیم نمایند.

او از این مطلب نیز نتیجه گرفت که مراکز پزشکی می‌توانند از پروفایل ایجاد‌شده‌‌ی خود به‌عنوان وسایل کمک آموزشی و نیز ابزاری راهنما جهت تصمیم‌گیری بالینی پزشکان در بخش فوریت‌های پزشکی استفاده‌کنند تا به‌وسیله‌ی آن از انجام سی‌تی‌اسکن‌های غیر‌ضروری اجتناب و نیز از پذیرش بیمارانی که در آنها خطر خیلی کمی مشاهده‌شده، جلوگیری شود. همچنین از تأخیر در معالجه‌ی بیماران آپاندیسیت دارای وضعیت خطیر نیز اجتناب شود.



تعداد بازدید : 3223

ثبت نظر

ارسال