شماره ۹۷۸

غذای سالم ومیکرب‌های چاقی

دکترمحمدعلی اشرف مدرس - داخلی

غذای سالم ومیکرب‌های چاقی

وقتی انسان غذا می‌خورد، هرگز تنها نیست، میلیاردها میهمان میکربی ساکن روده‌ با وی غذا می‌خورند.

این عوامل به گواردن غذا کمک کرده و غذا را به انرژی و چربی‌ تبدیل می‌کنند. اکنون، نتایج یک پژوهش‌جدی حاکی از آن است که تغییردادن آمیزه‌ی میکرب‌های روده ازچاقی پیشگیری می‌کند اما فقط اگر از جیره‌ی‌غذایی سالم استفاده شده باشد.
این موضوع نتیجه‌ی یک بررسی است که توسط پژوهشگران دانشکده‌ی طب دانشگاه واشینگتن درسنت‌لویی انجام شده و درشماره‌ی 6 سپتامبر2013 نشریه‌ی Science به‌چاپ رسیده‌است.
دراین بررسی درمورد پیوند‌های نزدیک میان باکتری‌های روده و جیره‌ی‌غذایی درایجاد چاقی سرنخ دیگری آشکارشده است.
 پژوهشگران موش‌ها را درمحیطی استریل تغذیه ‌کردند و به این ترتیب این موش‌ها در روده میکربی نداشتند. سپس میکرب‌های روده را  از انسان‌های دو قلو به دست آوردند به‌طوری‌که یکی از دوقلوها لاغر و دیگری چاق بود و این میکرب‌ها را وارد بدن موش‌ها کردند.
 موش‌هایی که میکرب‌های روده‌ی فرد چاق را دریافت کرده بودند، اضافه وزن یافته و چاق شدند و به مشکلات متابولیک مرتبط با چاقی دچار شدند، حال آنکه موشهایی که ازمیکرب‌های روده مرتبط با لاغری استفاده کرده بودند، چاق نشدند.
دراین مرحله، پژوهشگران این دو گروه موش را با هم جفت کرده و در‌یک قفس قراردادند به‌طوری‌که هر‌موش از قل چاق در قفس‌کنار موش قل لاغر باشد.
باید گفت که موش‌ها به‌طور طبیعی مدفوع یکدیگر را می‌خورند و به‌ این جهت پژوهشگران می‌خواستند ببینند آیا ممکن‌است میکروب روده‌ی یک گروه به‌گروه دیگر انتقال یابد و اگر این مطلب صحیح باشد کدام مجموعه درنهایت در روده غالب خواهد شد: گروه‌ لاغرها یا گروه‌چاق‌ها؟پژوهشگران دریافتند که پاسخ درنوع جیره‌ی غذایی مورد استفاده است.
درصورتی‌که موش‌ها ازجیره‌ی غذایی سالم استفاده می‌کردند یعنی جیره‌ی غذایی حاوی چربی اشباع شده به‌مقدار کم و میوه و سبزی به مقدار زیاد، میکرب‌های همراه لاغری به روده‌ی موش‌هایی هجوم می‌بردند که دارای میکرب‌های همراه چاقی بودند و درنتیجه افزایش وزن و ایجاد مشکلات متابولیک دراتباط با مقاومت انسولین قطع می‌شد.
درانسان، افزایش قابل توجه وزن را می‌توان به مقاومت انسولین نسبت داد که اولین شناسه‌ی نابسامانی‌ متابولیک بوده و به دیابت نوع 2 منتهی می‌شود.
خوردن غذای سالم سبب تهییج میکرب‌های مرتبط با لاغری می‌شود تا به‌سرعت وارد روده شوند. اما جیره‌ی غذایی سرشار از چربی‌اشباع و پایین ‌بودن مصرف میوه و سبزی ‌هجوم میکرب‌های مرتبط با لاغری را سرکوب می‌کند. این یافته ازآن نظر با اهمیت است که می‌توان درآینده ازنسل جدید پروبیوتیک‌ها دردرمان چاقی استفاده کرد.
پژوهشگران مرکز علوم ژنوم و سیستم‌های بیولوژی دانشگاه واشینگتن مدتها است که درمورد پیوند میان میکرب‌های روده و چاقی کار می‌کنند. به‌سال‌2006 این گروه نتایج دو بررسی را گزارش کردند که نشان می‌داد میکرب‌های روده بر میزان انرژی استخراج شده از غذا و انبار شده به‌صورت چربی مؤثر می‌باشند. این پژوهشگران سرنخ ‌این مسایل را درفراوانی نسبی دو تیره‌ی بزرگ باکتری‌های روده یافتند: فیرمیکوت‌ها Firmicute و باکتریوئیدت‌هاBacteroidete.
دراین بررسی آخر، این پژوهشگران دریافتند که از افزایش وزن، انباشت چربی و ایجاد نشانه‌های متابولیک درموشهایی جلوگیری شده‌است که حامل میکرب‌های مرتبط با چاقی بوده و ازجیره‌ی‌غذایی سالم استفاده کرده‌اند. این امر به آن علت است که باکتری‌های باکتریوئیدت ازموشهای حامل میکرب‌های روده‌ی مرتبط بالاغری به محیط روده یورش برده بودند باکتریوئیدت‌ها دراستـحصال کالری و مـــواد‌مـــغــذی از غــذا کارآیی کمتـری دارند.
به سال 2009، این گروه گزارش داد که چگونه جیره‌ی‌غذایی غربی با واسطه‌ی میکرب‌های روده به‌‌چاقی منتهی می‌شود. درآن بررسی، این گروه میکرب‌های روده‌ی انسان را به موش‌های فاقد جرم میکربی پیوند کرده وسپس غذای‌شان را از جیره‌ی‌گیاهی با چربی‌کم به‌جیره‌ی‌غذایی غربی سرشار از قند و چربی تغییر داده بودند. ظرف یک‌روز میکرب‌های مرتبط با چاقی در روده‌ی حیوانات رشد کردند و این حیوانات درنهایت چاق شدند.
اما آخرین بررسی این گروه سرنخ دیگری برای آن یافته به دست داد: نه تنها به نظرمی‌رسد استفاده از رژیم‌غذایی غربی سبب تحریک کلنی‌سازی میکرب‌های مرتبط با چاقی در روده‌می‌شود، بلکه به‌نظرمی‌آید جلوی کلنی‌‌سازی میکرب‌های مرتبط با لاغری هم گرفته می‌شود و به افزایش وزن و ایجاد مشکلات متـــابولیـک منتهی می‌گردد.
در بررسی‌جدید یک یافته‌ی دیگر از بررسی‌ پیشین تأیید شد: آمیزه‌ی میکرب‌های روده در افراد چاق نسبت به افراد لاغر، تنوع کمتری دارد.

 

 

تعداد بازدید : 1639

ثبت نظر

ارسال