شماره ۱۲۳۲

خونروی‌های غیرطبیعی ‌رحم

پزشکی امروز

خونروی‌های غیرطبیعی ‌رحم

خونروی‌های غیرطبیعی‌رحم به خونروی‌های نامنظم‌رحم درمواردی گفته‌می‌شود که ضایعه مشخص‌لگنی یا بیماری‌عمومی یا بارداری وجود ندارد. این مورد به تخریب تحریک هورمونی طبیعی‌تخمدان به آستر رحمی می‌باشد. خونروی به‌طرق‌گوناگون غیرقابل پیش‌بینی بوده و ممکن‌است بیش‌از‌اندازه شدید یا کم و طولانی، مکرر یا اتفاقی باشد. ۱تا۲درصداز خونروی‌های بدون تخمک‌گذاری که به‌طور‌صحیح مدیریت نشوند، ممکن‌است به‌سرطان منجرگردند.

یکشنبه 2 تیر 1398 ساعت 9:29
دکتر منوچهر مجد - متخصص زنان وزایمان

نشانه‌های خونروی غیرطبیعی در بیماران با خونروی‌شدید یا کمِ غیرقابل پیش‌بینی، با وجود معاینه لگنی طبیعی است. به‌طور‌نمونه نشانه همزمان قاعدگی که توأم با دوره‌های‌تخمک‌گذاری است مقدمه حادثه‌خونروی نخواهد‌بود. علت‌های آسیب‌شناسی خونروی‌های غیرتخمک‌گذاری به‌دلیل آن‌که خونروی غیرطبیعی‌رحم تشخیص انحصاری است، وجود یا عدم‌وجود سایر علت‌های خونروی بدون تخمک‌گذاری باید مشخص‌شود.

بیماران با قاعدگی نامنظم از اولین‌ قاعدگی ممکن‌است تخمدان‌های پُلی‌کیستیک داشته‌باشند که بدون‌تخمک‌گذاری یا تخمک‌گذاری طولانی با افزایش هورمون‌های‌مردانه توأم باشد و در این بیماران اغلب با دوره‌های غیرقابل‌ پیش‌بینی خونروی، ناباروری و پرمویی با یا بدون افزایش انسولین و چاقی توام است. سایر آسیب‌شناسی‌های تحت‌بررسی شامل بزرگی تیروئید یا پدیده افزایش یا کاهش فعالیت تیروئید می‌باشند. گالاکتوره ممکن‌است با افزایش پرولاکتین توام بوده و اختلالات‌بینایی شک به ضایعات داخل‌جمجمه یا هیپوفیز را برمی‌انگیزد. اکیموز و پورپورا نشانه‌های ضایعه خونروی‌دهنده می‌باشنـد. بـررسی‌های آزمایشگاهی شامل‌اند بر: HCG وCBC وPAP SMEAR و نمونه‌برداری اندومتروتست‌های کار تیروئید و پرولاکتین و تست‌های‌کبدی و سایر هورمون‌های هیپوفیزی و تخمدانی می‌باشد.

معاینه افراد چاق

در بیماران‌چاق تصویربرداری با معاینةلگنی که چندان مطلوب نباشد یا در بیماران مشکوک به آسیب‌شناسی‌تخمدان‌ها و رحم، ارزیابی‌لگنی با سونوگرافی ممکن‌است کمک‌نماید. سونوگرافی برای تعیین فیبروم‌های‌رحمی و وضعیت آندومتر مانند هیپرپلازی و سرطان‌رحم و پولیپ به‌کارمی‌رود. دربیماران باخطر بالا شامل چاقی بیماری‌زا(Morbid obesity)، دیابت یا فشارخون‌مزمن و سن بالای ۳۵سال و اختلال مزمن و درازمدت عدم‌تخمک‌گذاری، تشخیص‌‌سرطان‌ رحم با دیلاتاسیون ‌گردن‌رحم و کورتاژآندومتر کنارگذارده می‌شود. البته با اسپیراسیون و کورتاژ و هیستروسکوپی که معمول شده‌است و نسبتاً دقیق نیز می‌باشد. ازنظر بافت‌شناسی بیشتر موارد آندومتر پرولیفراتیو‍ یا اندومتر ناهماهنگ می‌باشد. درمان با قرص‌های پیشگیری‌(OCP) رشد آندومتر را متوقف‌نموده، موجب برقراری مجدد خونروی قابل‌پیش‌بینی گردیده و موجب کاهش خونروی قاعد‌گی وکاهش‌خطر کم‌خونی فقر‌آهن خواهدشد.استروژن درموارد خونروی طولانی که بدون‌آستر اپیتلیال می‌باشد، به‌تنهایی و به‌سرعت رشد آندومترطبیعی را ایجادمی‌نماید. پروژسترون در مدیریت خونروی مزمن به‌همراهی استروژن دوره‌ای یا ممتد نیاز دارد. Desmopressin یک ترکیب آلی ساخته‌شدة مشابه با آرژینین و وازوپرسین است که آخرین راه درمان، برقراری درمان خونروی غیرطبیعی‌رحمی در بیماران با اختلالات انعقادی است. هیسترکتومی از راه‌شکم یا واژن در بیمارانی‌که کم‌خونی دارند وکیفیت زندگی آنها به‌دلیل خونروی‌طولانیِ بدون زمان‌بندی مختل شده‌است انجام‌می‌شود. حذف آندومتر(Endometrial ablation) در بیمارانی انجام‌می‌گردد که از رحم‌برداری اجتناب‌می‌نمایند و برای جراحی‌ بزرگ کاندید نمی‌باشند.

خونروی غیرطبیعی‌

زمینه خونروی غیرطبیعی‌رحم درمواردی است که ازنظر آسیب‌شناسی و پزشکی موردی وجود ندارد.این حالت به‌تخریب طرح‌طبیعی تحریک هورمونی تخمک‌گذاری ارتباط دارد. خونروی در اغلب موارد غیرقابل پیش‌بینی است. ممکن‌است بسیارشدید یا کم و طولانی، به‌طور مکرر یا اتفاقی باشد. این وضعیت بادوره‌های‌قاعدگی بدون‌تخمک‌گذاری است اما دربیماران با تخمک‌گذاری کم نیز می‌تواند ملاحظه‌شود. خونروی بدون پاتولوژی لگنی واضح، بیماری عمومی یا بارداری، باید درتشخیص افتراقی موردنظر قرار‌گیرد. ازنظر پاتوفیزیولوژی بیماران باخونروی غیرطبیعی‌رحم، تحریک دوره‌ای آندومتر را که از تخمک‌گذاری دوره‌ای سرچشمه می‌گیرد، ندارند. درنتیجه این بیماران سطوح‌مداوم وغیردوره‌ای سطح استرون که موجب تحریک رشد آندومتر می‌گردد را ندارند. زیادشدن آندومتر بدون‌ریختن دوره‌ای موجب بزرگترشدن ساختار خون‌رسانی آن خواهدشد. بافت‌آندومتر فروریخته و پوست‌اندازی خواهدشد و بهبودی آندومتر نامنظم و ناهماهنگ خواهدبود.

اتیولوژی در سیکل تخمک‌گذاری‌ و تولید پروژسترون از جسم زرد، موجب تبدیل‌نمودن آندومتر اولیه به‌آندومتر ‌غددی می‌گردد که به‌طور قابل‌پیشگیری پوسته‌اندازی‌ شده‌اند، البته اگر بارداری ایجادنشود.خونروی‌های منظم زیاد به خونروی‌تخمدانی مربوط می‌باشد و نباید خونروی‌های غیرطبیعی تشخیص داده‌شود. اختلالات مکانیسم بافت آندومتر و سایر موارد آسیب‌شناسی‌رحم یا علل سیستمیک باید به‌طوردقیق مورد دلالت قرارگیرند. خونروی‌های بدون‌تخمک‌گذاری با پدیده‌های‌خونروی متفاوتی توام می‌باشد. خونروی‌های با قطع مصرف استروژن و درحال مصرف استروژن، از موارد شایعی می‌باشند که در کار کلینیکی روزانه مشاهده‌می‌گردند. خونروی‌های بدون‌تخمک‌گذاری‌طبی ممکن‌است درهنگام مصرف قرص‌های‌پیشگیری‌از بارداری خوراکی(OCP)، فرآورده‌های پروژسترون به‌تنهایی یا درمان استروژنی پس‌از منوپوز(HRT) ظاهرشوند.

مصرف استروژن

درخونروی‌های درحال مصرف استروژن دوره‌ای بدون‌تخمک‌گذاری و بدون تشکیل جسم‌زرد، پروژسترون تولید‌نمی‌شود و آندومتر بدون ‌اثر مقابله با استروژن، به ‌تکثیر ادامه‌می‌دهد. سرانجام این آندومتر خارج از مرحله به‌صورت نامنظم‌ریخته که ممکن‌است ‌طولانی و شدید باشد. این‌حالت‌ بدون‌کاهش استروژن ایجادمی‌شود.خونروی پس‌از قطع مصرف استروژن در انتهای زندگی تولیدمثل ایجادمی‌شود. در زنان‌مسن مدت‌زمان متوسط قاعدگی به‌علت انحراف‌فولیکولی کاهش‌می‌یابد و موجب کاهش‌مرحله تکثیری می‌گردد. در‌این زنان فولیکول‌های‌تخمدان، استرادیول کمی ترشح‌می‌کند. مواج‌بودن سطوح استرادیول موجب تکثیر ناکامل آندومتر همراه با قاعدگی‌های با خونروی نامنظم می‌شود که این خونروی‌ها به‌صورت لکه‌بینی و نامنظم می‌باشند. سرانجام مرحله لوتئال کوتاه بوده و در پایان تخمک‌گذاری متوقف‌می‌شود. در بافت‌شناسی آندومتر ناهمزمان با خونروی قاعدگی نامنظم به ازمیان‌رفتن‌ قاعدگی منجرمی‌شود. قرص‌های پیشگیری‌از بارداری، فراورده‌های پروژسترون به‌تنهایی یا استروژن درمانی پس‌از منوپوز ممکن‌است با خونروی‌های‌طبی توأم باشند.

مصرف پروژسترون

خونروی‌های درحال مصرف پروژسترون درموارد نامناسب‌بودن نسبت بالای پروژسترون به استروژن ایجاد‌می‌شود. خونروی‌های متناوب با دوره‌های‌گوناگون با قرص‌های پیشگیری‌از بارداری به‌تنهایی با پروژستین، دپومدروکسی پروژسترون و دپونورژستول ایجاد‌می‌شود. خونروی‌ها با قطع مصرف پروژسترون درمواردی که آندومتر با استروژن داخلی یا خارجی در ابتدا و در مرحلة بعد درمعرض پروژستین قرارگیرد و سپس با قطع مصرف پروژستین ایجادمی‌شود. این‌امر در مرحله هورمون‌درمانی دوره‌ای مشاهده‌می‌شود. در بالغان اختلال اولیة خونروی بدون تخمک‌گذاری ناتوانی در رسیدن به‌حد‌بالایLH می‌باشد که درپاسخ به‌سطوح بالارونده استرادیول است. این ناتوانی در رسیدن به ‌تاخیر دربلوغ محور هیپوتالاموس‌ـ هیپوفیز می‌باشد و به‌علت آن‌که جسم‌زرد تشکیل‌نمی‌شود سطوح پروژسترون پایین است. آندومتری که تحت‌تاثیر اولیه پروژسترون قرارگرفته است، تبدیل به بافت‌غددی نشده‌ و به‌جای آن آندومتر به‌تکثیر ادامه‌می‌دهد و این درحالی‌است که درمقابل آن پروژسترون وجود ندارد. دردوران بحرانی یائسگی زنان، خونروی بدون تخمک‌گذاری به‌علت کاهش‌کار فولیکول تخمدان است. سطوح استرادیول با کیفیت و حالت آماده‌سازی فولیکولی و رشد آن متغییر می‌باشد. در ارتباط با پاسخ دوره‌ای شخص، خونروی ممکن‌است کم یا زیاد باشد.

هیات کارشناسی بین‌المللی شامل متخصصان زنان و مامایی و متخصصان خون راهکارهایی در کمک به پزشکان درشناختن بیماری‌های خونروی‌دهنده مانند بیماریvon Willebrand ارائه‌نموده‌است. این هیات، توافقی بابت‌یافتن و تأیید و اقدام‌درمانی در بیماری خونروی‌دهنده‌ ارائه نموده‌است. وجود بیماری خونروی‌دهنده دربیماران با هریک از موارد زیر، باید موردنظر قرارگیرد؛ افزایش خونروی قاعدگی درهنگام آغاز اولین قاعدگی، سابقه خانوادگی بیماری‌های خونروی‌دهنده، سابقه شخصی و داشتن یک یا بیشتراز موارد زیر: کبودی قابل‌توجه بدون آسیب شناخته‌شده، خونروی‌دهان یا دستگاه‌گوارش بدون آسیب آشکار، خونروی از بینی بیش‌از ۱۰دقیقه که نیاز به‌گذاشتن گاز در بینی یا کوتر داشته باشد. اگر شک به بیماری خونروی‌دهنده وجودارد، مشاوره با متخصص‌خون پیشنهاد‌می‌شود.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت پزشکی امروز مراجعه کنید.

 

تعداد بازدید : 1208

ثبت نظر

ارسال