کلیاتی درمورد سندرم تخمدان‌پلی‌کیستیک و یائسگی

مرضیه ستاری، کارشناس مامایی

کلیاتی درمورد سندرم تخمدان‌پلی‌کیستیک و یائسگی

دوشنبه 7 اسفند 1396
پزشکی امروز

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و یائسگی: آنچه لازم است بدانید.

یائسگی ناشی‌از کاهش‌تدریجی سطح هورمون‌های‌جنسی یک‌زن است، درحالی‌که سندرم تخمدان پلی‌کیستیک به‌علت عدم‌تعادل هورمونی می‌باشد. اما کاهش هورمون‌های‌جنسی که منوپوز را ایجاد‌می‌کنند، می‌توانند این عدم‌تعادل که علت سندرم‌تخمدان پلی‌کیستیک می‌باشد را درمان‌نماید!

سندرم‌تخمدان پلی‌کیستیک حالتی است که منجر به رشد کیست‌هایی در تخمدان‌های زنان می‌گردد. این اتفاق زمانی می‌افتد که هورمون‌های جنسی پروژسترون و استروژن از تعادل خارج‌می‌شوند. یائسگی به‌زمانی گفته‌می‌شود که قاعدگی یک خانم پس‌از کاهش تدریجی در سطح هورمون های جنسی متوقف می‌گردد. اگرچه سندرم تخمدان‌پلی‌کیستیک و یائسگی هردو به تغییرات هورمون‌های جنسی مربوط می‌شوند اما ممکن‌است تعجب‌کنید اگر بدانید چگونه این دو به یکدیگر مرتبط‌می‌شوند و یا یکی بر درمان دیگری تاثیر می‌گذارد!

این مقاله مربوط به چگونگی ارتباط این دوعارضه با یکدیگر، تفاوت‌های کلیدی و درمان‌های در دسترس آن می‌باشد.

آیا سندرم تخمدان‌پلی‌کیستیک و یائسگی بریکدیگر تأثیرمی‌گذارند؟

خانمی در معرض یائسگی است که دریک دوره ۱۲ماهه، قاعدگی نداشته‌باشد. میانگین سنی برای یائسگی ۵۱ سالگی می‌باشد. زنان مبتلابه سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (یا تنبلی‌تخمدان)تا حدود ۲ سال دیرتر از سایر زنانی که مبتلا نیستند یائسه می‌شوند.

یائسگی تنبلی‌تخمدان را درمان نمی‌کند و زمانی‌که زنان به سمت دوران یائسگی نزدیک می‌شوند، هنوز ممکن است نشانه‌های تنبلی‌تخمدان و یائسگی هردو را داشته‌باشند.

نقش هورمون در تنبلی‌تخمدان و یائسگی:

هورمون‌ها در اینجاد تنبلی‌تخمدان و یائسگی نقش‌های  مختلفی را ایفا می‌کنند که در ادامه بررسی خواهیم‌نمود.

هورمون در Pcos:

نشانه‌هایی که زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک تجربه می‌کنند، نتیجه عدم‌تعادل در هورمون‌های جنسی می‌باشد. با این حال علت این عدم‌تعادل به‌‌درستی مشخص‌نشده‌است. زنان مبتلابه سندرم تخمدان پلی‌کیستیک سطح بالاتری از هورمون مردانة تستسترون را نسبت به سایر زنان تولیدمی‌نمایند. آنها همچنین ممکن‌است سطح پایین‌تری از هورمون زنانه پروژسترون را داشته‌باشند.

افزایش سطح تستوسترون موجب بروز نشانه می‌شود. این افزایش همچنین بر هورمونی به‌نام انسولین تأثیرمی‌گذارد که به کنترل سطح قندخون کمک‌می‌کند.

افزایش سطح تستوسترون  همچنین می‌تواند موجب مقاوم‌ترشدن بدن دربرابر انسولین‌شده و این بدان معنی است که انسولین نمی‌تواند به‌طور مؤثر برکنترل قندخون نقش داشته‌باشد که منجربه افزایش سطح قندخون‌شده و خطر ابتلا به دیابت را افزایش‌می‌دهد.

هورمون‌ها دریائسگی:

یائسگی ناشی‌از کاهش تدریجی هورمون‌های جنسی زنانه پروژسترون و استروژن است. این کاهش از سال‌ها ‌پیش‌از زمان یائسگی شروع‌می‌شود. به‌این دوره، دوران قبل‌از یائسگی می‌گویند.

باگذشت زمان، سطح یکی‌از هورمون‌های‌جنسی زنانه به میزان‌کافی‌ کاهش‌یافته و تخمک‌گذاری متوقف‌می‌شود. این امر سبب توقف قاعدگی می‌گردد.

کاهش در هورمون‌هایی که سبب یائسگی می‌شوند، عدم‌تعادل هورمونی‌که سبب سندرم تخمدان ‌پلی‌کیستیک می‌گردد را برطرف‌نمی‌کند. به‌این ترتیب یائسگی نمی‌تواند تخمدان پلی‌کیستیک را درمان‌نماید.

نشانه‌های سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و پری‌منوپوز (پیش‌از یائسگی):

زمانی‌که مردم درمورد نشانه‌های یائسگی صحبت می‌کنند، تمایل‌دارند تا به آنچه در ابتدای امر اتفاق‌می‌افتد توجه‌نمایند که به‌نام پری‌منوپوز یا دوران پیش‌از یائسگی شناخته‌می‌شود.

به بیان ساده، ‌یائسگی زمانی اتفاق‌می‌افتد که پریود یک خانم متوقف می‌گردد. پری‌منوپوز در واقع مقدمه یائسگی است که دارای نشانه‌هایی نیز می‌باشد.

برخی‌از نشانه‌های پری‌منوپوز مشابه با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک است.

اگر نشانه مربوط به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک در یک خانم در سن ۴۰ یا ۵۰ سالگی اتفاق بی‌افتد، چون ممکن‌است به‌طور همزمان فرد در دوران پری‌منوپوز نیز قرار داشته‌باشد، بسیار سخت است تا بتوان میان نشانه‌های این دو تفاوت قائل‌شد.

شباهت‌ها:

• بی‌نظمی یا توقف پریود

• ناباروری

• تغییرات خلق‌وخوی

• مشکلات خواب

• ریزش موی‌سر

• رشد موهای ناخواسته روی صورت یا قفسه سینه

• افزایش وزن

تفاوت‌ها:

برخی‌از نشانه‌ها منحصراً مربوط به‌سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا پری‌منوپوز می‌شوند، آگاهی از تفاوت‌ها می‌تواند به ما در تفاوت قائل‌شدن میان این دو کمک‌نماید.

نشانه‌هایی‌که انحصاراً مربوط به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک می‌شوند:

• آکنه و مشکلات مربوط به پوست

• سردرد

• احساس درد در لگن

نشانه‌هایی‌که تنها مربوط به پری‌منوپوز می‌شوند:

• تغییر درتحریکات‌ جنسی

• گرگرفتگی‌های لحظه‌ای

• تعریق شبانه

• مقاربت دردناک

•نشت ادرار

• عفونت‌های واژن و دستگاه اداری

•خشکی و یا افتادگی عضلات واژن

زمانی‌که زنانی با سندرم تنبلی‌تخمدان وارد دوران پیش‌از یائسگی می‌شوند، در یک زمان واحد نشانه‌های هردو را باهمدیگر تجربه می‌کنند.

تغییرات در طول زمان:

تحقیقات انجام‌شده در ارتباط با این می‌باشد که سطح هورمون‌ها در زنان مبتلا به‌سندرم تخمدان پلی‌کیستیک طی روند افزایش سن چگونه تغییر‌می‌کند.

طی یک بررسی، سطح هورمون‌های زنان مبتلابه سندرم تخمدان پلی‌کیستیک اندازه‌گیری و سپس با سطح هورمون‌های زنان‌سالم طبیعی موردمقایسه قرارگرفت و سپس ۲۱ سال بعد، مجدداً مورد اندازه‌گیری و سنجش قرارگرفت.

آنچه به‌دست‌آمد این بود که طی گذشت زمان، سطح تستوسترون در زنان مبتلابه سندرم‌تخمدان پلی‌کیستیک بتدریج کاهش‌میابد، اگرچه تا ۲۰ سال پس‌ازیائسگی سطح تستوسترون تا سطح نرمال کاهش نمی‌یابد. به‌همین دلیل‌است که یائسگی نمی‌تواند مانع از بروز سندرم تخمدان پلی‌کیستیک گردد.

اگرچه یائسگی تمامی نشانه‌های سندرم تخمدان پلی‌کیستیک را متوقف‌نمی‌کند اما کاهش سطح تستوسترون، یک تأثیرمثبت در زنان درطی روند افزایش سن می‌باشد. محققان کشف‌کردند که زنان طی روند افزایش‌سن، پریودهای منظم‌تری را تجربه می‌نمایند.

درمان و خود مراقبتی:

روش‌های گوناگونی وجود دارد که به زنان کمک‌می‌کنند تا نشانه‌های مشترک سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و پری‌منوپوز را مدیریت‌‌نمایند. این راه‌ها شامل‌اند بر:

• مدیریت وزن

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و پری‌منوپوز هردو می‌توانند باعث افزایش وزن شوند که می‌تواند شانس ابتلا به دیابت نوع‌دو را افزایش‌دهد. وزن را می‌توان با شیوه‌های زیر کنترل‌نمود:

کنترل سایز کلی و جزئی

کاهش میزان کربوهیدرات مصرفی

مصرف میوه و سبزیجات تازه

تمرین و ورزش منظم

• بهبود وضعیت خواب:

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و پری‌منوپوز هردو می‌توانند خواب را با مشکل روبه‌رو کنند. افراد می‌توانند با بهبود نظم خواب به خود شانس یک خواب مناسب را بدهند.

تغییرات شامل:

رفتن به رختخواب و بیدارشدن دریک زمان مشخص

کاهش سروصدا و نمایه‌های‌الکترونیکی در اتاق‌خواب

انجام‌دادن این اعمال پیش‌‌از خواب شما را آرام‌می‌کند.

مدیریت رشد موهای‌زائد:

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و پری‌منوپوز هردو می‌توانند سبب رشدموهای ناخواسته شوند که می‌تواند ناراحت‌کننده باشد؛ اصلاح‌، برداشتن و یا استفاده از کرم موبر می‌تواند کمک‌دهنده باشد.

صحبت با یک پزشک یا متخصص زیبایی برای مشاوره در مورد بهترین راه برای حذف موهای‌زائد می‌تواند ایدة خوبی  برای زنانی باشد که نگران هستند. دربرخی‌از موارد پزشک ممکن‌است دارویی را برای کمک به وی تجویزنماید.

یکی از نشانه‌های متمایزکننده پری‌منوپوز که زنان جوان‌ با سندرم تخمدان پلی‌کیستیک ممکن‌است تجربه ننمایند، گرگرفتگی است. راهکارهای کمک‌کننده شامل:

پوشیدن لباس با پارچه‌های نازک

پوشیدن لباس‌هایی که به سادگی می‌تواند برداشته‌شوند

نگهداشتن اتاق در یک دمای خنک

قطع مصرف کافئین، الکل و غذاهای ادویه‌دار

استفاده از دستگاه‌های خنک‌کننده.

کلام پایانی:

تحقیقات بیشتر درحال انجام‌است، اما درحال حاضر هیچ درمان قطعی و واضحی برای درمان سندرم تخمدان پلی‌کیستیک وجود ندارد، همچنین این سندرم می‌تواند پس‌از یائسگی نیز ادامه‌یابد. اما تغییرات شیوه زندگی پیشنهادشده، می‌تواند به درمان بهتر نشانه‌ها کمک‌نماید.

Ref

by Lana Burgess/Last reviewed    Mon 11 Sep 2017

Reviewed by Debra Sullivan, PhD, MSN, CNE, COI

تعداد بازدید : 1426

نظرات

احمدی

3 سال و 11 ماه و 18 روز پیش

خیلی خوب و مفید بود. تشکر

ثبت نظر

ارسال