شماره ۱۱۲۵
تظاهرات پوستی دوران بارداری
دکتر حمیدرضا عابدیان - پوست
بدن زنان در دوران بارداری دچار تغییرات فیزیکی می‌گردد که پوست نیز از این تأثیرات مستثنی نیست. زنان معمولاً دراین دوران تغییراتی را در ظاهر پوستشان حس می‌کنند که شامل ظاهرشدن لکه‌های تیره روی سینه‌ها، نوک سینه‌ها و داخل ران‌ها، ملاسما (Melasma)، خطوط سیاه، ترک‌های پوستی، آکنه، وریدهای عنکبوتی و واریس‌های سیاهرگی هستند که بیشتر این شرایط به دلیل تغییرات هورمونی روی می‌دهند.
• هیپرپیگمانتاسیون:
بیشتر زنان به هیپرپیگمانتاسیون (پیدایش لکه‌های تیره روی پوست) مبتلا می‌شوند.
این عارضه به‌دلیل افزایش طبیعی ملانین ایجاد می‌شود و معمولاً نواحی هیپرپیگمانتاسیون شده بعداز تولد نوزاد بهبود می یابند، اما گاهی این لکه‌ها تا چندین سال روی پوست باقی‌می‌مانند.
ملاسما نوعی هیپرپیگمانتاسیون در دوران بارداری (ماسک بارداری) است که مشخصه‌ی آن وجود لک‌های قهوه‌ای روی صورت، گونه‌ها، بینی و پیشانی می‌باشد(تصویر۱)
ترک‌های پوستی که در دوران بارداری ایجاد می‌شوند معمولاً به‌مرور زمان از‌بین خواهند رفت.
به‌منظور جلوگیری‌از تشدید این عارضه، اقداماتی نظیر کم‌کردن مدت زمان تماس با آفتاب بین ساعات۱۰صبح تا۲ بعد‌از‌ظهر، استفاده از کرم ضدآفتاب با spf بالای۳۰ و استفاده از کلاه‌های لبه‌‌پهن در بیرون از خانه را می‌توان انجام‌داد.
لک و جوش‌های کهیری خارش‌دار زمان بارداری (Puppp) عارضه‌ای است که به‌موجب آن برجستگی‌های قرمز کم‌رنگی روی پوست زنان باردار ظاهر‌شده و موجب خارش و سوزش می‌گردند. این برجستگی‌ها اندازه‌های مختلفی دارند، از نواحی بسیار کوچک گرفته تا نواحی بزرگتر یک لک را تشکیل می‌دهند. این ضایعات به‌طورعمده روی شکم، پاها، بازوها، سینه‌ها یا باسن ایجاد‌می‌شوند و معمولاً بعداز زایمان از‌بین می‌روند. احتمال دارد برای فرونشانی این عارضه آنتی‌هیستامین یا کورتیکو‌استروئید موضعی نیز تجویز شود، اما برای به‌حداقل رساندن نشانه‌های puppp، می‌توان اقدامات خودمراقبتی را نیز برای بیمار تجویز‌کرد که عبارتند‌از: استفاده از آب ولرم به‌هنگام شستشوی این نواحی، استفاده از کمپرس آب سرد، پوشیدن لباس‌های گشاد یا سبک و اجتناب از مالیدن صابون روی پوست آسیب‌دیده.
• ترک‌های پوستی دوران بارداری:
این ترک‌های پوستی اغلب روی شکم، باسن، سینه‌ها یا ران‌های زنانان باردار ایجاد‌می‌شوند و در ابتدا به رنگ ارغوانی مایل به قرمز هستند و سپس به رنگ نقره‌ای/سفید درمی‌آیند. اگرچه کم‌رنگ می‌شوند، اما هرگز به‌طور‌کامل برطرف نمی‌گردند. درمان پس‌از زایمان ترک‌های پوستی، با اینکه با لیزر و کرم‌های تجویزی صورت می‌گیرد، اما اغلب بی‌نتیجه است(تصویر۲).
• زواید پوستى:
پیدایش زواید پوستى در دوران بارداری شایع است و این ضایعات اغلب در گردن، قفسه‌ی‌سینه، پشت کشاله‌ی‌ران و زیر سینه‌ها ظاهر می‌شوند و معمولاً جای نگرانی درمورد آنها وجود ندارد و بدخیم نیز نیستند.(تصویر۳)
• آکنه‌ی دوران بارداری:
راه‌های زیادی برای درمان آکنه وجود دارد که امکان دارد در دوران بارداری ایجاد یا بدتر شوند و می‌توان از روش‌های تجویزی یا غیرتجویزی استفاده نمود که بیمار باید پیش‌از استفاده حتماً با پزشک خود مشورت‌کند (تصویر۴). اگر بارداری سبب تشدید آکنه شود، محصولات ضد‌جوش بدون نسخه‌ای نیز وجود دارند که منع مصرفی در دوران بارداری ندارند.
شستن صورت با آب ولرم و پاک‌کننده‌ی ملایم ۲بار در روز، جلوگیری‌از تماس مو با صورت، شستن دائم موهای سر با شامپو، اجتناب از ترکاندن جوش‌ها و استفاده از لوازم آرایشی و بهداشتی فاقد چربی نیز حائز‌اهمیت می‌باشند.
استفاده از محصولات بدون نسخه‌ی موضعی نظیر پرواکسید بنزوئیل یا اسید‌سالیسیک، اسیدآزالائیک یا اسید‌گلئکولیک در دوران بارداری خطری ندارد، اما تمامی داروها (تجویزی یا غیرتجویزی) در دوران بارداری بی‌خطر نیستند، از‌جمله موارد خطرناک می‌توان به موارد زیر اشاره‌کرد:
• هورمون‌درمانی به‌دلیل افزایش خطر ابتلا به نقایص مادرزادی
• ایزوترتینوئین (نوعی ویتامینA ) به‌دلیل احتمال خطر ابتلا به نقایص شدید مادرزادی، کم‌توانی ذهنی، نارسایی‌های قلبی و مغزی شدید و سایر ناهنجاری‌های فیزیکی
•تتراسایکلین خوراکی (آنتی‌بیوتیک) به‌دلیل خطر تغییر رنگ دندان نوزاد که پس‌از چهارمین ماه بارداری مصرف می‌شود. این دارو همچنین اثراتی منفی بر رشد استخوان جنین دارد
•رتینوئید موضعی (نوعی ویتامینA ) که می‌توان آن‌را در داروهای تجویزی و بی‌نسخه یافت.
نکاتی کوتاه در زمینه‌ی تظاهرات پوستی دوران بارداری:
• افزایش سطح ملانین خون سبب ایجاد لکه‌ها و دانه‌های سیاه می‌شود.
• لک صورت، در بارداری نوعی‌از هیپرپیگمانتاسیون می‌باشد که به ماسک بارداری نیز معروف است.
• بسیاری‌از زنان در سه‌ماهه‌ی سوم دوران بارداری دچار ترک‌های پوستی می‌شوند.
• ممکن‌است ترک‌های پوستی هرگز به‌طور‌کامل از‌بین‌نروند و ردپایی همیشگی برجای گذارند.
ثبت نظر