سابقه‌ باروری و خطر اختلال شناختی در زنان سالمند

زنان یائسه در‌مقایسه با مردان همسن خود، شدیداً در‌معرض خطر ابتلا به بیماری آلزایمر‌(AD) هستند که این امر ممکن‌است به‌خاطر کاهش زیاد میزان استروژنی باشد که پس‌از یائسگی اتفاق می‌افتد. سابقه‌ی باروری (تغییر‌دهنده‌ی مهم میزان استروژن در‌طول عمر زنان) با خطر اختلال‌شناختی (Cognitive Impairment) در زنان یائسه ارتباط دارد.

آزمایش‌های انجام‌شده روی حیوانات و در آزمایشگاه نشان‌داده است که استروژن دارای تأثیرات محافظت عصبی (Neuroprotective) زیادی بر عملکرد شناختی است. پژوهش‌های زیادی در زمینه‌ی ارتباط بین سابقه‌ی باروری (Reproductive History) به‌عنوان تغییردهنده‌ی مهم میزان استروژن، و خطر ابتلا به اختلال‌شناختی انجام شده‌است. البته هنوز هم تناقض‌هایی در برخی از بررسی‌های بالینی و اپیدمیولوژی وجود دارد.

ترشح استروژن درون‌زا‌ (Endogenous Estrogen) درطول دوران باروری زنان، در بیشترین حد خود قرار‌دارد. افزایش سال‌های باروری‌که ناشی‌از شروع قاعدگی در سن پایین و یا یائسگی در سن بالا می‌باشد، حاکی‌از ترشح بیشتر استروژن درون‌زا در‌طول عمر است و در‌نتیجه دوران باروری طولانی‌تر، ارتباط قابل‌ملاحظه‌ای با عملکرد شناختی بهتر دارد.

علاوه‌براین، فعالیت باروری درطول این دوران بر ترشح استروژن درون‌زا تأثیر می‌گذارد. نتیجه‌ی جالب این بررسی این است که بارداری کامل و یا ناقص، هرکدام تأثیری جداگانه بر عملکرد شناختی دارند وداشتن سابقه‌ی چندین بارداری کامل (بدون هیچ بارداری ناقص) با افزایش خطر اختلال‌شناختی همراه است. از‌نظر آماری، خطر ابتلا به اختلال‌شناختی در زنانی‌که از قرص‌های پیشگیری‌از بارداری استفاده‌کرده بودند، با کاهش چشمگیری همراه بود و همچنین تأثیر محافظتی مشابهی نیز در زنانی که از وسایل پیشگیری از بارداری نظیر‌IUD که درگذشته توجه کمی در‌این‌زمینه به آن شده بود، مشاهده گردید.

در‌این بررسی نشان‌دادیم که دوران کوتاه باروری، دفعات بارداری کامل و عدم سابقه‌ی بارداری ناقص، ارتباط قابل‌ملاحظه‌ای با افزایش خطر ابتلا به اختلال‌شناختی دارند. همین‌طور اینکه استفاده از قرص‌های ضدبارداری و IUD تأثیر مفیدی بر عملکرد شناختی فرد دارد. بر‌این باوریم که این نتایج اهمیت زیادی دارند و به‌عنوان مکملی با ارزش برای پژوهش‌های قبلی به‌حساب می‌آیند.