حداقل وقتی که مسأله‌‌‌ی تدبیر دیابت درمیان است، دیابت و ورزش درکنار هم قرارمی‌گیرند.استفاده از ورزش به بهبود کنترل قند خون کمک می‌کند و نیز تناسب کلی اندام را تقویت نموده و از احتمال بیماری قلب و صدمه‌ی عصب می‌‌کاهد.
اما دیابت و ورزش دارای چالش‌های منحصر به فردی هم هستند. به‌خاطر داشته باشید که باید پیش از ورزش، ضمن آن و پس‌از ورزش، میزان قندخون کنترل شود. ثبت این مقادیر نشان‌می‌دهد که بدن چگونه نسبت به ورزش عکس‌العمل نشان می‌دهد و نیزبه بیمار کمک می‌کند تا گرفتار نوسانات بالقوه خطرناک قندخون نشود.
کنترل قندخون پیش‌از ورزش:
پیش‌از ورود به برنامه‌ی تناسب‌اندام باید موافقت پزشک را دراین مورد جلب کرد، به‌ویژه اگر بیمار فعالیتی ندارد.
با پزشک باید درمورد فعالیت‌هایی که می‌توان انجام داد و بهترین وقت انجام ورزش و نیز تأثیر بالقوه‌ی داروها بر قند خون با فعال‌تر شدن باید سخن گفت.
برای آنکه دراین مورد منافع بیشتری به دست آید، خبرگان توصیه کرده‌اند در هفته 150 دقیقه فعالیت جسمی با شدت متوسط انجام شود مانند:
• تند راه رفتن
• شناکردن
• دوچرخه‌سواری
اگر بیمار انسولین یا دارویی مصرف می‌کند که سبب پایین‌آمدن قندخون می‌گردد باید 30 دقیقه پیش‌از ورزش و نیز بلافاصله پیش از ورزش قندخون خود را کنترل نماید. این کار مشخص می‌کند که آیا میزان قندخون ثابت است یا بالا و پایین می‌رود و آیا می‌توان با اطمینان ورزش کرد؟
رهنمودهای زیر در ارتباط با میزان قندخون براساس میلی‌گرم در دسی لیتر (mg/dL) یا میلی‌مول در لیتر (mmol/L) ذکر شده است:
•کمتر از 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر (5/6 میلی‌مول در لیتر). این مقدار قند برای انجام ورزش مطمئن بسیارکم است. باید اندکی آبچرا (میان وعده)ی حاوی کربوهیدرات مثل میوه یا کراکر پیش‌از شروع ورزش خورد.
•100تا250 میلی‌گرم در دسی لیتر (5/6 تا 13/9). این مقدار برای ورزش کردن خوب است. دربسیاری افراد، این مقدار، مطمئن‌ترین میزان قندخون پیش ازورزش است.
•250(13/9) یا بیشتر. این میزان در منطقه‌ی احتیاط قرارمی‌گیرد. پیش از ورزش باید ازنظر وجود کتون ادرار را آزمود. کتون‌ها یا ستون‌ها Ketones وقتی به وجود می‌آیند که بدن برای به دست آوردن انرژی، چربی را تجزیه می‌کند. افزایش مفرط ستون نشانه‌ی آن است که بدن انسولین کافی برای مقابله با قندندارد. وقتی مقدار ستون بالا است، احتمال کتواسیدوز وجود دارد که از عوارض جدی دیابت است و به درمان فوری نیازمند است. به‌جای آن، باید صبرکرد تا نتیجه‌ی آزمایش، پایین آمدن کتون در ادرار را نشان دهد.
•300 میلی‌گرم در لیتر (16/7) یا بالاتر. برای انجام ورزش مطمئن، این میزان قند خون بسیار بالا است واحتمال کتواسیدوز وجود دارد. تا زمانی که قند خون به حدود مطمئن پیش‌از ورزش سقوط کند باید ورزش را به تعویق انداخت.
ضمن ورزش: نشانه‌های پائین بودن قندخون:
ضمن ورزش، گاهی پائین افتادن قندخون مایه‌ی نگرانی می‌شود. درصورتی‌که برای ورزش طولانی برنامه‌ریزی شده باشد، باید هر30دقیقه قندخون اندازه‌گیری شود به‌ویژه اگر فعالیتی که انجام می‌شود جدید باشد یا شدت یا مدت آن افزاینده باشد.
اگر بیمار در فعالیت‌ها یا ورزش‌های بیرون از خانه شرکت می‌کند، انجام این کار سخت است. اما تا زمانی‌که بیمار بفهمد چگونه قندخون به تغییرات عادت به ورزش پاسخ نشان می‌دهد، رعایت این احتیاط لازم است.
درصورت وجود هر یک از حالات زیر ورزش را قطع کنید:
ـ رسیدن قندخون به 70میلی‌گرم در دسی‌لیتر (3/9) یا کمتر
ـ احساس لرزه، عصبانیت، اغتشاش فکر
برای افزایش یافتن میزان قند خون چیزی خورده یا نوشیده شود، مثل:
ـ دو تا 5 قرص گلوکز
ـ نصف فنجان (118میلی‌لیتر) آب‌میوه
ـ نصف فنجان سودای معمولی
ـ پنج‌تا 6 تکه آبنبات سفت
هر15دقیقه پس‌از شروع قند خون را کنترل کنید. اگر باز هم میزان قند زیاد پایین بود، یک بار دیگر باید ازخوردنی‌ها استفاده کرده و 15 دقیقه بعد آزمایش انجام داد. درصورت لزوم تا زمانی که قند حداقل به 70 میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد(3/9) این کار باید ادامه یابد. درصورتی که ورزش پایان نیافته باشد، یک بار دیگر باید قند خون را تا رسیدن به حد مطمئن اندازه‌گیری کرد.
بعداز ورزش: بررسی مجدد قندخون:
بلافاصله بعداز نرمش و دوباره چندبار ضمن ساعات بعد، باید قندخون را کنترل کرد. نرمش سبب بیرون کشیده‌شدن ذخیره‌ی انبار شده‌ی قند از عضلات و کبد می‌شود. ضمن آنکه بدن این ذخایر را بازسازی می‌کند، قند را ازخون بیرون می‌کشد. هرچه کار ورزش پرفشارتر باشد، قندخون به‌مدت طولانی‌تر تحت‌تأثیر قرارخواهد گرفت. حتی ساعت‌ها پس ازنرمش ممکن‌است قندخون پایین باشد.
درصورتی‌که پس‌از ورزش میزان قندخون پایین باشد، میان وعده‌یی یابد مصرف کرد که حاوی کمی کربوهیدرات باشد مثل میوه یا کراکر یا نوشابه، یک لیوان کوچک آب‌میوه.
نرمش ازبسیاری جهات برای سلامتی خوب است، اما درصورت وجود دیابت، باید قبل‌از نرمش، ضمن آن و پس‌از ورزش قندخون را آزمایش کرد که مثل انجام نرمش، بسیار مهم است.
ثبت نظر