شماره ۱۰۱۰

گفتاری در آلرژی‌ها

دکتر اکبر قندی - پوست

آلرژی‌ها وقتی بروز می‌کنند که دستگاه ایمنی انسان نسبت به ماده‌یی خارجی مانند گرده‌‌‌ی گیاهان، نیش‌زنبور یا شوره‌ی‌‌تن حیوانات ازخود واکنش‌نشان دهد.
دستگاه ایمنی موادی موسوم به آنتی‌بادی (پادتن) تولید می‌کند. بعضی ازاین آنتی‌بادی‌ها ازانسان در برابر مهاجمان ناخواسته‌یی حفاظت می‌‌کنند که سبب ناخوشی یا پیدایش عفونت می‌شوند. درصورت وجود آلرژی، دستگاه ایمنی آنتی‌بادی‌هایی می‌سازد که آلرژن ‌خاصی را به‌عنوان عاملی مضر شناسایی می‌کند اگرچه ممکن‌است این آلرژن‌ها برای دیگران آلرژی‌زا نباشد. وقتی انسان با آلرژن ‌(ماده‌ی‌آلرژی‌زا) تماس یافت، واکنش‌ دستگاه ایمنی به‌صورت التهاب پوست، سینوس‌ها، مجاری هوایی یا دستگاه گوارش بروز می‌کند.
وخامت آلرژی‌ها در اشخاص مختلف متفاوت است و از آغالش خفیف تا آنافیلاکسی که بالقوه یک حالت اورژانس تهدید کننده است متغیر می‌باشد. درعین حال که بسیاری از آلرژی‌ها را نمی‌توان علاج کرد، ولی با تعدادی از داروهای موجود می‌توان موجبات تسکین نشانه‌ها را فراهم آورد.
 نشانه‌های آلرژی‌به آلرژی‌ خاص موجود بستگی دارد وممکن است درمجاری هوایی، سینوس‌ها وراهگذرهای بینی، پوست و دستگاه گوارش دیده شوند. واکنش‌های آلرژیک ممکن‌است شدت خفیفی داشته باشند و یا بسیار شدید باشند. دربعضی موارد شدید، ممکن‌است آلرژی سبب شعله‌وری یک واکنش ‌تهدید‌کننده به‌نام آنافیلاکسی در بدن شود.
تب‌یونجه hayfever که رینیت آلرژیکallergic rhinitis هم نامیده می‌شود و ممکن است سبب بروز نشانه‌های زیر شود:
• احتقان (پرخونی)
• خارش و آبریزش‌بینی
• خارش، آبریزش یا ورم چشم‌ها (کنژنکتیویت یا ورم ملتحمه conjunctivilis)
درماتیت آتویپک atopic dermatitis، یک حالت آلرژیک پوست است که به اگزما eczema هم معروف است و سبب بروز نشانه‌های زیر می‌شود:
• خارش پوست
• سرخی پوست
• فلسی شدن یا پوسته‌ریزی پوست
 آلرژی غذایی سبب ظهور نشانه‌های زیر می‌گردد:
• گزگز یا قلقلک دهان
• ورم لب‌ها، زبان، صورت یا گلو
• کهیر
• آنافیلاکسی
آلرژی‌ گزش حشره ممکن‌است سبب بروز نشانه‌های زیرشود:
• پیدایش یک منطقه‌ی وسیع ورم (خیز) در‌محل گزش
• خارش یا کهیر در سراسر بدن
• سرفه، سفت‌شدن قفسه‌ی سینه، خس‌خس‌نفس یا کوتاه‌شدن نفس
• آنافیلاکسی
 آلرژی‌دارویی سبب بروز نشانه‌های زیر می‌شود:
• کهیر
• خارش پوست
• پیدایش بثورات
• ورم صورت
• خس خس‌نفس
• آنافیلاکسی
آنافیلاکسی:
بعضی انواع آلرژی‌ ازجمله آلرژی‌های غذایی و آلرژی‌ گزش حشره، بالقوه ممکن‌است سبب شعله‌ور شدن یک واکنش شدید گردند که آنافیلاکسی نام دارد.
این واکنش، یک حالت اورژانس در پزشکی تلقی می‌شود و ممکن‌است سبب بروز شوک دربیمار شود. شناسه‌ها و نشانه‌های آنافیلاکسی عبارتند‌از:
• ازبین رفتن هوشیاری
• سبک‌شدن سر
• کوتاه‌شدن شدید نفس
• نبض ضعیف و تند
• بثورات پوستی
• تهوع و استفراغ
• ورم مجاری هوایی که ممکن‌است سبب انسداد راه تنفس شود.
آلرژی وقتی آغاز می‌شود که دستگاه ایمنی، ماده‌یی را که طبیعتاً بی‌خطر است به‌جای مهاجمی خطرناک تلقی می‌کند. سپس دستگاه ایمنی آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که همیشه برای مقابله با آن آلرژن‌ خاص در آماده‌باش می‌باشند. وقتی انسان دوباره در‌آینده درمعرض همان آلرژن‌ قرارمی‌گیرد، این آنتی‌بادی‌ها تعدادی از مواد‌شیمیایی دستگاه‌ایمنی، مثل هیستامین را آزاد می‌کنند که سبب آلرژی‌ می‌شوند.
عوامل شعله‌ور‌کننده رایج آلرژی ‌عبارتند‌از:
• ‌آلرژن‌های هوازاد، مانند گرده‌ی‌گیاهان، شوره‌ی‌تن حیوانات، مایت گرد وغبار و کپک
بعضی خوراکی‌ها به‌خصوص بادام زمینی، مغز آجیل درختی، گندم، سویا، ماهی، جانوران صدف‌دار، تخم‌مرغ و شیر
گزش حشرات، مثل گزش‌زنبور یا گزش‌پشه
داروها، به‌خصوص پنی‌سیلین یا آنتی‌بیوتیک‌های وابسته به پنی‌سیلین
تماس با لاتکس یا سایر مواد که ممکن‌است سبب بروز واکنش‌‌های آلرژیک پوست شود.
در‌صورت وجود هریک از موارد زیر، احتمال ایجاد آلرژی‌ افزایش می‌یابد:
سابقه خانوادگی آسم یا آلرژی. درصورت وجود سابقه‌ی خانوادگی آسم یا آلرژی مثل تب یونجه، کهیر یا اکزما، احتمال بروز آلرژی افزایش می‌یابد.
کودکان. با‌وجودی‌که ممکن‌است انسان در هر سنی دچار آلرژی شود ولی کودکان به احتمال زیادتر نسبت به بزرگسالان دچار آلرژی می‌شوند. گاهی با افزایش سن، آلرژی‌کودکان ازبین می‌رود. اما غیرشایع نیست که آلرژی‌ ازبین برود و دوباره بازگردد.
وجود آسم یا یک حالت آلرژیک. دچاربودن به آسم سبب افزایش احتمال ایجاد آلرژی‌می‌شود. همچنین، وجود یک نوع حالت آلرژی احتمال بروز آلرژی به چیز دیگر را افزایش می‌دهد.
دچاربودن به آلرژی‌سبب افزایش احتمال بروز سایر مشکلات طبی می‌گردد از جمله:
آنافیلاکسی. درصورت وجود آلرژی‌ شدید، بیمار درمعرض افزایش بروز واکنش‌ وخیم ناشی از آلرژی‌ قرارمی‌گیرد.
آنافیلاکسی دربسیاری ازموارد با آلرژی‌ غذایی، آلرژی پنی‌سیلین و آلرژی به زهر حشره دیده می‌شود.
آلرژی‌دیگر. دچار بودن به یک آلرژی‌سبب افزایش احتمال آلرژی  نسبت به چیزی دیگر می‌شود.
آسم. درصورت وجود آلرژی، احتمال دچارشدن به آسم بیشتر است. آسم، یک واکنش دستگاه ایمنی است که در بسیاری موارد مجاری هوایی و تنفس را درگیر می‌کند. در بسیاری موارد، آسم با تماس با آلرژن در محیط (آسم ناشی‌از آلرژی) شعله‌ور می‌شود.
درماتیت آتوپیک (اگزما)، سینوزیت و عفونت‌های گوش یا ریه. درصورت وجود تب یونجه، آلرژی‌ حیوانات خانگی، یا آلرژی‌ کپک، احتمال گرفتاری به این شرایط زیادتر است.
عوارض قارچی سینوس‌ها یا ریه‌ها. درصورت وجود آلرژی‌ کپک، بیمار درمعرض افزایش احتمال بروز این عوارض قرارمی‌گیرد که به سینوزیت آلرژیک قارچی و آسپرژیلوز برنشی ریوی آلرژیک موسوم است.
برای ارزیابی وجود آلرژی، ممکن‌است پزشک کارهای زیر را انجام دهد:
• در مورد شناسه‌ها و نشانه‌ها از بیمار سوال کند.
• آزمایش و معاینه‌ی جسمی انجام دهد.
• از بیمار بخواهد نشانه‌ها و عوامل احتمالی شعله‌ورکننده را یادداشت نماید.
درصورت وجود آلرژی‌ غذایی؛
• از بیمار خواسته می‌شود جزئیات غذاهایی را که خورده است یادداشت نماید.
• بیمار باید هر‌بار یک غذا را از جیره‌ی‌غذایی حذف‌کند (جیره‌ی‌غذایی حذفی) و سپس غذای حذف‌شده را دوباره مصرف کند تا ببیند آیا سبب ایجاد واکنش می‌شود.
همچنین پزشک یک یا هر دو مورد آزمون زیر را توصیه می‌کند:
آزمون جلدی. دراین آزمون، روی پوست را خراش می‌دهند ومقدار اندکی پروتئین‌هایی قرار می‌دهند که در آلرژن‌ بالقوه‌یی وجود دارد و بیمار  نسبت به آن حساس است. در‌صورت وجود آلرژی، احتمالاً یک برجستگی (کهیر) درمحل آزمون روی پوست ایجاد می‌شود. معمولاً متخصص آلرژی، بهترین فرد برای انجام این آزمون و تعبیر و تفسیر آزمون‌های آلرژی‌جلدی است.
آزمون خون. با یک آزمون خونی که گاهی آزمون رادیو آلرگوسوربنتradio allergo sorbent test (باکوته‌نوشت RAST) نامیده می‌شود می‌توان پاسخ دستگاه ایمنی را نسبت به آلرژنی خاص با اندازه‌گیری مقدار آنتی‌بادی‌های ایجادکننده‌ی آلرژی درگردش خون محاسبه کرد. این آنتی بادی‌ها را آنتی‌بادی‌های ایمونوگلبولین IgE)E) می‌نامند.
در آزمایشگاه با استفاده ازاین نمونه‌ی خون مدرکی ازحساسیت نسبت به آلرژن‌های احتمالی به‌دست می‌آید.
درصورتی‌که پزشک حدس بزند که مشکل بیمار به‌علت عاملی به‌جز آلرژی‌ ایجاد شده است، برای شناسایی یا رد سایر مشکلات طبی به آزمون‌های‌دیگری نیاز است.
روش‌های درمان آلرژی عبارتنداز:
پرهیز ازآلرژن. پزشک به بیمار کمک می‌کند مراحل شناسایی وپرهیز از عوامل شعله‌ور‌کننده‌ی‌ آلرژی را بشناسد. این کار مهم‌ترین مرحله در پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک و کاهش نشانه‌ها است.
داروهای کاهش نشانه. استفاده از داروهای آلرژی به کاهش واکنش  دستگاه ایمنی کمک می‌کنند و از شدت نشانه‌ها می‌کاهند. این داروها برحسب نوع آلرژی‌ موجود مورد استفاده‌اند. می‌توان در این مورد از داروهای بدون نسخه یا داروهای نسخه‌یی به شکل داروهای خوراکی، افشانه‌های بینی یا قطره‌های چشم استفاده کرد. بعضی از داروهای رایج آلرژی شامل است بر کورتیکوستروئیدها، آنتی‌هیستامین‌ها، دکونژستان‌ها، کرومولین سدیم و تعدیل‌کننده‌های لکوترین.
ایمونوتراپی. در آلرژی‌های شدید یا آلرژی‌هایی که با درمان‌های دیگر به‌طور کامل تسکین نمی‌یابند، ممکن است پزشک استفاده از شات آلرژی‌ (ایمونوتراپی) را توصیه نماید. این نوع درمان شامل است بر استفاده از یک دسته تزریق عصاره‌ی تصفیه‌شده‌ی آلرژن، که معمولاً طی یک دوره‌ی چند ساله تجویز می‌شود.
اپینفرین اورژانس. درصورتی‌که بیمار به آلرژی‌شدید مبتلا باشد، ممکن‌است پزشک لازم ببیند بیمار همیشه شات اپینفرین اورژانس به همراه داشته باشد. شات‌اپینفرین که در موارد واکنش‌های شدید آلرژیک مورد استفاده است سبب کاهش نشانه‌ها می‌شود تا بیمار بتواند خود را به درمانگاه اورژانس برساند.
بعضی ازنشانه‌های آلرژی با داروها و تدابیر خانگی بهبود می‌یابند:
نشانه‌های احتقان سینوس وتب یونجه. این نشانه‌ها غالباً با شستشوی سینوس‌ها با آب و نمک بهبود می‌یابند دراین زمینه بیمار می‌تواند ازیک ظرف نتی neti یا ظرف‌های پلاستیکی فشاری حاوی آب نمک استفاده کرده و ترشحات غلیظ وآغالنده را ازبینی خارج کند. دراین مورد باید ازآب مقطر استریل که قبلاً جوشیده و سرد شده است استفاده شود. می‌توان با استفاده از صافی‌هایی که بزرگی منافذ‌شان یک میکرون یا کوچکتر است برای تهیه‌ی آب استفاده کرد. برای تهیه‌ی محلول‌نمکی با آب مناسب می‌توان از مخلوط‌هایی استفاده کرد که با ظرف «‌‌نتی» به‌فروش می‌رسد و یا محلول نمکی را درمنزل تهیه نمود. بعد‌از هر بار استفاده از دستگاه باید وسیله‌ی شستشو را با آب‌مقطر مورد‌استفاده‌ی استریل شست و درهوای بازخشک قرارداد.
نشانه‌های آلرژی هوازاد منزل. آن دسته از نشانه‌هایی که به‌علت مایت‌های گردوغبار یا شوره‌ی‌تن حیوانات به‌وجود می‌آیند، با انجام اقداماتی درجهت کاهش تماس با مواد آلرژی‌زا بهبود می‌یابند. این اقدامات عبارتند‌از شستشوی مکرر بستر و بازیچه‌های حیوان در آب داغ، پائین‌نگاه داشتن رطوبت، استفاده‌ی منظم از هواکش با فیلتر ظریف مثل فیلترهای HEPA و استفاده از کف‌های سفت به‌جای فرش.
نشانه‌های آلرژی کپک. با کاهش رطوبت در نقاط مرطوب مثل حمام و آشپزخانه، استفاده از بادبزن‌های تهویه و دستگاه‌های ازبین برنده‌ی رطوبت و ازبین بردن نقاط نشت در داخل و خارج منزل، این نشانه‌ها از  بین می‌روند.
ازگیاهان زیر می‌توان دردرمان آلرژی‌ها سود برد:
حشیشة‌‌القرعان به تسکین نشانه‌های رینیت آلرژیک کمک می‌کند.
خار مریم. نشانه‌های رینیت آلرژیک را بهبود می‌دهد.
• یکی از انواع گیاهی تیره‌ی گندم به‌نام حشیشة‌ الاسبرتو Phleum pratanse به رفع نشانه‌های آسم کمک می‌کند.
درصورتی‌که بیمار علاقه‌مند به استفاده از روش‌های درمانی طب جانشین به برنامه‌ی‌ درمانی خود باشد، باید همیشه نظر پزشک خود را جویا شود. پزشک به بیمار کمک خواهد کرد بهترین روش‌های درمانی را انتخاب کرده واطلاعات لازم درمورد خطرات بالقوه وتأثیرات متقابل دارو را دریابد.
پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک به نوع آلرژی موجود بستگی دارد. اقدامات عمومی دراین مورد عبارتند از:
پرهیز از عوامل شعله‌ورکننده شناخته شده. حتی اگر بیمار به خاطر نشانه‌های آلرژی تحت درمان باشد، باز‌هم ممکن‌است لازم باشد از بعضی عوامل شعله‌ورکننده‌ پرهیز کند. عوامل رایج ‌شعله‌ور‌کننده عبارتنداز: آلرژن‌های هوازاد بیرون از خانه، درون خانه یا درمحل کار وبعضی خوراکی‌ها، حشرات یا داروها. بعضی واکنش‌های آلرژیک درنتیجه درجه حرارت‌های بسیار بالا یا پایین یا استرس عاطفی شعله‌ور یا وخیم‌تر می‌شوند.
تهیه یادداشت. وقتی بیمار می‌کوشد علت یا سبب وخامت نشانه‌های آلرژی  را روشن کند، باید تمامی فعالیت‌های خود را ردگیری کرده و ببیند نشانه‌ها چه زمانی بروز می‌کنند و متوجه باشد چه چیزی کمک‌کننده است و این نکات را یادداشت کند. این کار به بیمار و پزشک کمک می‌کند تا عوامل شعله‌ورکننده‌ را بشناسد و برای پیشگیری و درمان بهترین اقدام را انجام دهد.
استفاده از دست بند اخطاردهنده. در‌صورتی‌که بیمار همیشه دچار واکنش آلرژیک می‌شود می‌تواند از دست بند‌های طبی آگاهاننده، استفاده‌کند تا دیگران در وقت ضرورت و یا آلرژی وخیم وضع بیمار را درک کرده به کمکش بشتابند.

 

تعداد بازدید : 1869

نظرات

leila

9 سال و 8 ماه و 15 روز پیش

با سلام ایا سبکی سر و کاهش ضربان قلب با تزریق زایلو واکنش حساسیتی است ایا برای تشخیص الرزی به قرص بروفن راهی هست ممنونم

admin

9 سال و 8 ماه و 14 روز پیش

با سلام در گذشته و یا شاید درحال حاضر از ترکیبات زایلو در درمان بعضی از بی‌نظمی‌های تپش قلب استفاده می‌شود. برای تشخیص آلرژی نسبت به قرص بروفن درحال حاضر راهی وجود ندارد.

ثبت نظر

ارسال