شماره ۱۱۰۵

خطر حمله‌قلبی و سکته‌مغزی با کلسیم

دکتر سهیلا شمیمی‌نسب - داروساز

خطر حمله‌قلبی و سکته‌مغزی با کلسیم

در‌اینکه مکمل‌های کلسیم مانع‌‌ از شکستگی‌استخوان می‌شوند شکی نیست اما بررسی‌های جدید نشان‌می‌دهند که خطر استفاده از این مکمل‌ها از فواید آن بیشتر است‌.

کشور نروژ با داشتن بیشترین آمار شکستگی لگن در جهان، دلیل خوبی برای بررسی منافع و خطرات مکمل‌های کلسیم در‌دست دارد. مقدار کلسیم و ویتامین‌D بسیار اندک در رژیم‌غذایی، به افزایش خطر پوکی‌استخوان و شکستگی استخوان‌ها می‌انجامد.

برای رفع این مورد دریافت مکمل‌ها به جلوگیری از آن کمک می‌کند. با‌این‌حال، برخی از بررسی‌های دیگر نشان‌داده‌اند که دریافت مکمل کلسیم همچنین باعث افزایش خطر حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی نیز می‌گردد.

تأثیر متوسط مکمل کلسیم  و ویتامین‌D بر خطر شکستگی‌ها  آنقدر زیاد نیست که بر خطر بیماری قلبی‌ـ عروقی‌، بخصوص در زنانی‌که در‌معرض خطر پایین شکستگی استخوان هستند، فایق‌آید.

محققان طی پژوهشی از زنان سالم ۶۵‌ساله و با BMI بــرابــر ۲۲۴kg/m، برای بررسی تأثیر دریافت مکمل ترکیبی کلسیم و ویتامین‌D  بر‌کل سلامت در‌مقایسه با عدم دریافت مکمل، از مدل تحلیلی (Analytical Model) پیشرفته‌ای استفاده‌کردند. اگر ۱۰۰/۰۰۰ خانم ۶۵‌ساله در هرروز ۱/۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم دریافت ‌می‌کردند، از ‌۵۸۹۰ شکستگی‌لگن و ۳۸۲۰ شکستگی‌های دیگر جلوگیری می‌شد. از‌سوی‌دیگر، ۵۹۱۷ حمله‌ی قلبی و ۴۳۷۳ سکته‌ی ‌مغزی می‌توانست پیش بیاید. لذا برای زنانی با این سن، خطرها از فایده‌ها بیشتر می‌باشند.

بررسی‌های جدید در‌خصوص اثر مکمل کلسیم بر خطرهای سکته‌ی مغزی‌‌وحمله‌ی‌قلبی، نتیجه‌گیری‌های متفاوتی داشته‌اند؛ بنابراین محققان از ۳ سناریوی مختلف مبتنی‌بر نتایج حاصل‌از تحقیق‌های پیشین استفاده‌کردند.

مدل با ریسک بالا پیش‌بینی می‌کرد که بیش‌از ۱۰/۰۰۰ سکته‌ی‌مغزی و حمله‌ی قلبی با مصرف مکمل کلسیم و ویتامین‌Dدر‌یک‌گروه ۱۰۰/۰۰۰ تَنی از خانم‌های ۶۵‌ساله اتفاق‌خواهد افتاد، در‌حالی‌که مدل با خطر متوسط در‌حدود ‌۵/۰۰۰ مورد را پیش‌بینی می‌کرد.

هر‌دو مدل نشان‌دادند که تعداد سال‌های با کیفیت بالای زندگی از‌دست‌رفته به‌خاطر مصرف کلسیم، بیشتر از تعداد سال‌های با کیفیت بالای زندگی نجات‌یافته به‌واسطه‌ی جلوگیری از شکستگی استخوان‌ها بود.

این پژوهش همچنین به بررسی مقرون‌به‌صرفه‌بودن ارائه‌ی کلسیم مکمل و ویتامین‌D برای زنان ۶۵‌ساله پرداخت؛ با این فرض که  این زنان خطر پایینی برای مشکلات قلبی عروقی داشته باشند. در این مورد، محققان نتیجه‌گیری کردند که  ارائه‌ی مکمل‌ها در‌این شرایط، مقرون‌به‌صرفه و برای سلامت عموم مناسب است؛ مشروط بر آنکه منافع بر خطرات سنگینی‌کنند‌.

محققان از راهکارهایی چون تجویز داروهایی که به جلوگیری از پوکی‌استخوان کمک می‌نمایند همراه با مکمل‌های ویتامینی یاد‌می‌کنند. چنانچه درمان پیشگیرانه از پوکی‌استخوان را علاوه‌بر مکمل فراهم‌سازیم،این راهکار اثر جلوگیری‌از شکستگی استخوان‌ها را افزایش خواهد داد و دارای نسبت مثبت ریسک/ بهره (Positive risk/gain ratio) است که به کاهش هزینه‌ها منجر‌می‌شود.

آیا کلسیم سبب افزایش خطر ابتلا به بیماری قلبی می‌گردد یا خیر؟

محققان اشاره‌می‌کنند که نمی‌توان نتیجه‌گرفت که کلسیم سبب افزایش خطر بیماری قلب‌و‌عروق می‌شود و این تحلیل نیازمند بررسی در پرتو این عدم قطعیت می‌باشد. درعین‌حال،  مدل آنها ساده‌سازی‌هایی (Simplifications) هستند که  نمی‌توانند جانشین بررسی‌های صورت‌پذیرفته روی افراد واقعی شوند. مطمئن نیستیم که چنانچه کلسیم دارای این تأثیر منفی باشد، برای اینکه مراقب باشیم، باید درمان دیگری را انتخاب ‌کنیم تا به جلوگیری‌از شکستگی استخوان‌ها در زنان سالخورده کمک‌کنیم.

 

تعداد بازدید : 1078

ثبت نظر

ارسال