آیا داروهای کاهنده‌ی کلسترول می‌توانند در درمان موارد حاد ابولا مؤثر باشند؟
دانشمندان‌در‌دوره‌ای‌از تحقیقات بنیادی بیوشیمی غشا در دانشگاه هایدلبرگ آلمان، دیدگاه جدیدی در مورد اثر سایتوتوکسیک ویروس ابولا بدست آوردند و با به‌کارگیری روش‌های زیست سلولی و بیوشیمیایی، روابط مولکولی بین گلیکوپروتئین ابولا و نقش آن در انجام سایتوتوکسیسیتی را روشن ساختند.گلیکوپروتئین ویروسی با کلسترول سلولی هم کنش (interaction) دارد که موجب مصرف عوامل‌کاهنده‌ی کلسترول معینی می‌گردد. از سال 2014، افریقای غربی بزرگترین شیوع ابولا در طول تاریخ را تجربه کرده است.
متخصصان برآورد می‌کنند که تا به امروز بیماری‌های عفونی مانند تب ابولا بیش از 11000 تن را درگیرکرده و بیماری‌زایی بالای ویروس رشته‌ای ابولا از هم کنش‌های متعدد مولکولی آن با میزبان خود ناشی می‌شود.
در مرحله‌ی نهایی بیماری، داخلی‌ترین لایه‌ی عروق خونی به شدت ترشح و نشت می‌کند که سبب می‌شود تماس سلول با سلول میزبان از بین برود. از بین رفتن این سد اندوتلیالی سبب خونروی داخلی وسیعی در بدن میزبان می‌شود. گلیکوپروتئین واقع شده در پوشش اطراف ویروس، در ایجاد این خونروی داخلی نقش بزرگی ایفا کرده و جهت دسترسی به سلول میزبان و اثرگذاری بر عملکردهای سلولی متعدد، به ویروس کمک می‌کند.
این گلیکوپروتئین شامل دو زیر واحد (sub units) به نام GP1 و GP2 می‌باشد.
محققان هایدلبرگ نشان داده‌اند که زیرواحدهای GP2 متصل به غشا، به تنهایی برای ایجاد مسمومیت سلولی کافی است. GP2 سبب از بین رفتن اتصالات سلولی‌شده و بنابراین عاملی در از بین‌رفتن سد اندوتلیالی رگ‌ها در زمان عفونت است و در همین زمان این ویروس تشکیل مقادیر عظیمی از ساختارهای سلولی نخ مانند نازک و رشته‌ای را در غشای سلول آلوده شده به راه می‌اندازد که سبب فرض محققان بر نقش GP2 در تجمع غشای ویروسی گردید. گلیکوپروتئین ابولا بخاطر داشتن آنچه که لنگر غشایی(Memborane Anchor) خوانده می‌شود، دارای الگوی آمینواسیدی غیرطبیعی است و این لنگر از یک زنجیره‌ی اختصاصی از آمینو اسیدها تشکیل شده که عامل هدایت پروتئین در غشای پلاسمایی است. این الگوی ویژه‌ی آمینو اسید که محققان هایدلبرگ آن را در این لنگر غشایی کشف کردند، قادر است هم کنش‌های ویژه‌ای بین گلیکوپروتئین ویروس و کلسترول غشایی در بدن میزبان داشته باشد.
یافته‌های محققان نشان می‌دهد که هم سایتوتوکسیسیتی گلیکوپروتئین ابولا و هم تشکیل رشته‌ها در غشای پلاسمایی میزبان، می‌توانند بر مبنای مقدار کلسترول در سلول تنظیم شوند. بنابراین محققان هایدلبرگ در تحقیقات خود عوامل کاهنده‌ی لیپید شامل یک استاتین خاص را معرفی کردند. این محققان کاهش کلسترول سلولی در مدل‌های کشت سلولی و نهایتاً سرکوب اثر گسستگی سلولی القا شده توسط گلیکوپروتئین ویروس ابولا را گزارش کرده‌اند. این اثر حفاظتی همچنین باید در موجودات زنده نیز تأیید شود. داروهای کاهنده‌ی کلسترول می‌توانند قابلیت زیادی در درمان عفونت حاد ویروس ابولا داشته باشند و این تجربیات بنیادی بیوشیمیک، باید در بررسی‌های بعدی نیز جستجو شوند.
ثبت نظر