تازه های علم تغذیه

یکی از موضوعاتی که پژوهشگران همواره در حال مطالعه آن هستند ، خواص موثر مواد غذایی (تغذیه) طبیعی روی بدن انسان است واز گیاهانی که همواره مورد توجه آنها بوده ، تخم کتان می باشد. از ویژگیهای بارز این گیاه ، فیبرهای موجود درآن است که سبب تنظیم میزان کلسترول و کاهش فشار خون می گردد. اما در تازه ترین پژوهشی که در نشریۀ American Journal Of Physiology منتشر گردید، از تاثیراین فیبرها برکاهش نشانگرهای چاقی خبر می دهد.

تاثیر شگرف گیاهان روی سلامتی بدن

 نتایجی که با آزمایش روی موشهای آزمایشگاهی بدست آمد حاکی از آن است که فیبرهای تخم کتان با اعمال تغییراتی در میکربیوتاهای روده سبب به وجود آمدن جمعیت سالم تر باکتری های روده گشته که این تغییرات روی فرآیند متابولیک ، میزان مصرف بیشتر انرژی و در نتیجه کاهش میزان نشانگرهای در ارتباط با چاقی می گردد. افزون بر این ، این فیبرها میزان تحمل گلوکز را افزایش می دهد. عدم تحمل به گلوکز (IGT) یک عارضه پیش‌دیابتی است که با مقاومت به انسولین و افزایش خطر بیماری‌های قلبی- عروقی همراه است ، بدین معنی که مصرف تخم کتان علاوه بر افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن و لاغری ، در برابر دیابت نیز از بدن انسان حفاظت می نماید.

اما دو گیاه سنتی و بسیار مورد استفادۀ انسان ، سیر و پیاز و از اجزای اصلی تشکیل دهندۀ غذای هر آشپزخانه، که به هنگام  بحث پیرامون سیستم ایمنی بدن ، از هر ماده ای بیشتر مورد توجه قرار دارند. سیر بعنوان یک آنتی بیوتیک طبیعی مورد توجه بوده و با توجه به ساختار آنتی باکتریال خود از قدیم الایام در درمان سرماخوردگی و نیش حشرات مورد استفاده قرار می گرفت.

در نشریۀ Asia-Pacific Journal of Clinical Oncology ، محققان بیمارستان دانشکدۀ پزشکی چین از خواص ضد سرطانی این دو گیاه خبر دادند. آنها با مطالعه روی 833 تن از افرادی که با سرطان کولورکتال دست و پنجه نرم می کردند در پی این بودند که چه تعداد از این افراد از خانوادۀ گیاه سیر در رژیم غذایی روزانه خود بهره جستند.

با بررسی های بیشتر ، پژوهشگران دریافتند ، افرادی که میزان بالایی از سیر و پیاز را در رژیم غذایی خود قرارداده اند ، 79 درصد کمتر از گروهی که میزان کمتری از سیروپیاز مصرف می نمایند در معرض خطر ابتلا به سرطان کولورکتال هستند.

بر پایۀ نتایج حاصل شده از این مطالعات ، مصرف هرچه بیشتر سیر و پیاز از شما در برابر بیماریها و سرطان محافظت خواهد نمود.

اما مادۀ غذایی دیگری که طی ماه گذشته بسیار مورد توجه قرار گرفت ، بلوبری بود. این میوۀ بومی آمریکای شمالی که این روزها نیز در بازار ایران نیز به چشم می خورد و با توجه به غنی بودن از آنتی اکسیدان  ، به عنوان یک ابَرغذای فوق العاده شناخته می شوند. آنتی اکسیدان از عوامل اساسی حفظ سلامت بدن و پیشگیری از بیماری ها است. اما محققان دانشگاه کینگ لندن ، با کشف مادۀ جدیدی در این میوه از تاثیر آن بر کاهش مشکلات قلب و عروقی بدن خبر داد. آنتوسیانین ها (Anthocyanins) رنگدانه هایی با خواص آنتی اکسیدانها هستند که نقش موثری در این خاصیت میوه دارند.

افراد مورد مطالعه با مصرف روزانه 200 گرم بلوبری طی یک ماه ، به میزان چشمگیری با کاهش فشار خون روبرو شدند و پزشکان معتقدند که این تاثیر فقط با مداوا و درمان های خاص و ویژه امکان پذیر است.

عادات غذایی موثر روی سلامت انسان

رژیم غذایی بر پایۀ روزه گرفتن مقطع (Intermittent Fasting) یا به زبان ساده تر روزه گرفتن خودمان، با تفاوت های کوچکی که شما در این روش اجازۀ نوشیدن آب و نوشیدنی های سالم و بدون کالری دارید، این روش در کاهش وزن ، افزایش طول عمر و پیشگیری از التهاب ها موثر است. روزه گرفتن با تاثیر روی فرآیند سوخت وساز بدن موجب تغییرات گسترده از جمله کاهش وزن می گردد. مواد اولیۀ تولید انرژی در بدن توسط کربوهیدرات ها تامین می گردد ، اما هنگامی که شخص روزه می گیرد و به موجب آن اثری از کربوهیدرات نیست ، بدن انسان به جستجوی سایر منابع انرژی می پردازد.(Scientific Reports,2019)

محققان ژاپنی دانشگاه اوکیناوا دریافتند که این رژیم غذایی سبب افزایش میزان پورین و پیریمیدین می گردد. این دو ترکیب ارگانیک بر پایۀ بیان ژن و سنتز پروتئین در سطح سلولی عمل می نمایند. پورین ها دسته ای از ترکیبات شیمیایی موجود در موادغذایی و نوشیدنی ها است که به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی نرمال محسوب می شوند.این مواد در سوخت و ساز و حفاظت از ماهیچه ها و فعالیت آنتی اکسیدانها بسیار موثر هستند. این بدین معناست که  روزه گرفتن با افزایش میزان پورین و پیریمیدین  موجب حفظ جوانی و شادابی بدن می گردد.

از پژوهشهای دیگری که طی این ماه منتشر گردید ، نتیجۀ بسیار عجیبی داشت اما موضوع تازه ای نبود. مصرف صبحانه و تاثیر آن در کاهش وزن و حفظ سلامتی بدن بر هیچ شخصی پوشیده نیست. برخی معتقدند که مصرف صبحانه به تحریک فرآیند سوخت و ساز بدن در جهت سوزاندن سریع تر کالری ها کمک می نماید. حذف نمودن وعدۀ صبحانه رابطۀ مستقیمی با چاقی دارد. اما موضوع جالب توجهی که در مجلۀ British Medical Journal منتشر گردید ، مقایسۀ افرادی که صبحانه مصرف می نمودند و گروهی که این وعده را ازقلم می انداختند بود.

یافته ها با نتایج پیشین در تناقض کامل بود و محققان مشاهده نمودند ، میزان مصرف انرژی و کالری روزانۀ افرادی که وعدۀ صبحانه را به طور منظم نادیده می گرفتند در مقایسه با افرادی که صبحانه را در وعده های غذایی خود در نظر می گرفتند بیشتر بود. هدف محققان از چنین پژوهشی هشدار به افرادی بود که به سبب کاهش وزن صبحانه مصرف می نمایند و معتقدند که در برخی موارد هم ممکن است که نتیجه ای بر خلاف میل این گروه دریافت نمایند.

دقت در انتخابهای غذایی

نشریۀ Jama Internal Medicine  در گزارشی به هشدار پیرامون انتخاب مواد غذایی که سبب به خطر انداختن سلامت بدن می گردد پرداخت. مصرف مواد غذایی فرا- فرآوری شده (Ultra-Processed Foods) که منجر به آسیب جدی به سلامت بدن می گردد. این پژوهش که توسط دانشمندان فرانسوی دانشگاه سوربن فرانسه صورت پذیرفت ،  مواد غذایی آماده و گوشت های فرآوری شده که سرشار از چربی ، قند و سدیم (نمک) و عاری از فیبر طبیعی هستند را در زمرۀ مواد غذایی فرا-فرآوری شده قرار می دهند. این بدین معناست که خوشمزه بودن به معنای مغذی بودن نیست و احساس رضایت ما نیز نوعی فریب دادن معده است. علاوه بر تمامی این تعاریف ، این دسته از مواد غذایی طعم دهنده هایی مصنوعی در ترکیب خود برخوردار هستند که زمینه ساز ابتلا به بسیاری از بیماریها می گردند.

نتایج حاکی از آن بود که این گروه از موادغذایی موجب تشدید آسیب پذیری افراد در مقابل بیماریها می گردد و 10 درصد افزایش میزان مصرف موادغذایی فرا-فرآوری شده ، 14درصد خطر مرگ و میر را افزایش می دهد.

اما در نشریۀ Stroke سوژۀ این ماه خود را روی  نوشیدنی هایی رژیمی که با شیرین کننده های مصنوعی طعم دار می شوند متمرکز نمود. محققان در پی میزان تاثیر نوشیدنی های رژیمی بر سلامتی خانمهای با سن بالای 50 سال بودند. آنها به مطالعه روی 87714 خانم در این بازۀ سنی پرداختند. نتایج نگران کننده بود: زنانی که دو تا سه بار در روز نوشیدنی های رژیمی مصرف می نمودند ، به میزات 27درصد بیشتر در معرض خطر سکتۀ مغزی و 29 درصد بیشتر در معرض خطر حملۀ قلبی و سایر خطرات مشابه قرارداشتند.محققان پیرامون مصرف نوشیدنی های رژیمی و جایگزین نمودن آن با نوشیدنی های سالم تر هشدار دادند.

اما پژوهشگران در استرالیا طی گزارشی در نشریۀ PLOS ONE  ، به آسیب نوشیدنی های الکلی بر بدن پرداختند.یکی از خطرات مصرف نوشیدنی های الکلی خطر ابتلا به سرطان پستان است که محققان با مطالعه روی زنان در بازۀ سنی 45 تا 64 طی پرسشنامه ای از میزان مصرف آنها و آگاهی اشان پیرامون خطر ابتلا به سرطان پستان اطلاعات کسب نمودند. متاسفانه نتایج جالب نبود، میزان آگاهی پیرامون ارتباط مصرف الکل و سرطان پستان بسیار پایین بود. درک الگوها و پیشرانهای عادات غذایی به ویژه نوشیدنی ها، در جهت توسعۀ سیاستها و مداخلات، میزان خطرات تهدید کنندۀ بدن ما را کاهش خواهد داد.

 در تمامی این بررسی ها و پژوهشهای صورت گرفته ، یک پیام و نتیجه وجود داشت ، همگی ما باید عادات غذایی خود را به گونه ای تربیت نماییم که همراه ما در جهت سلامتی امان قدم بردارند نه بر علیه ما ، واین فقط با انتخاب سالم مواد غذایی امکان پذیر است.

جهت کسب اطلاعات بیشتر به سایت پزشکی امروز مراجعه نمایید.