تاثیراستروئید بر بیماری ام اس

بیماری ام اس (MS) با هجوم به پوشش حفاظتی پیرامونی سیستم عصبی ، عامل بروز یک ناتوانی ملال آور در زندگی افراد است. این بیماری اغلب دوره‌هایی با عوارض شدید یا مرحلهٔ فعال را در پی دارد که مراحل فعال ممکن است با گذشت زمان و پیشرفت شرایط بیشتر تکرار شوند.

تاثیراستروئید بر بیماری ام اس : هرآنچه که باید بدانید.

تا به امروز هیچگونه درمان قطعی برای بیماری ام اس(MS) ارائه نشده و بیشتر راهکارها نقش تسکین را بازی می نمایند. برای نمونه استروئیدها که می‌توانند به کاهش پیشرفت این شرایط و کاهش شدت نشانه ها در حین مرحلهٔ فعال کمک کنند.

 استروئیدها و ام اس

پزشکان ممکن است برای بیمارانی که در مرحلۀ فعال بیماری ام اس (MS) قرار دارند، استروئیدهای خوراکی یا تزریقی را تجویز نمایند. هرچند، اگرچه استروئیدها می‌توانند در کاهش شدت و مدت نشانه های بیماری ام اس (MS) در طول دورهٔ فعال مؤثر باشند، اما در عین حال سبب بروز عوارض جانبی ناخوشایندی نیز گردند. از این رو، پزشکان اغلب در شرایطی اقدام به تجویز استروئیدها می نمایند که شدت بیماری را در آخرین مرحلۀ آن تشخیص داده باشند و عملا سبب ناتوانی بیمار مبتلا به ام اس (MS) گردیده باشد.

اختلال هایی که در مراحل حاد بیماری ام اس (MS) رخ می دهد ، عبارتند از:

• اختلالات بینایی
• ضعف شدید
• مشکلات تعادلی شدید
• تنفس سخت
• گرفتگی و اسپاسم شدید عضلات

کدام نوع از استروئیدها بر بیماری ام اس بهترین تاثیر را دارد؟

از استروئیدهایی که پزشکان در درمان مرحلهٔ فعال بیماری ام اس (MS) استفاده می‌کنند، به گلوکوکورتیکوئیدها می توان اشاره نمود. این نوع از استروئیدها موجب کاهش التهاب به عنوان عامل محرک نشانه های بیماری ام اس (MS) می گردند.

گلوکوکورتیکوئیدها ، در درمان سایر بیماری‌هایی که التهاب در آن‌ها نقش دارد، نظیر آسم و حملات شدید آلرژی، نیز استفاده می گردد.

برای درمان مرحلهٔ فعال بیماری ام اس(MS) معمولاً تزریق وریدی متیل پردنیزولون(methylprednisolone ) ، به میزان یک بار در روز به مدت 3 تا 5 روز توصیه می گردد. گاهی اوقات، مشاهده گردیده که مطابق با توصیه پزشکان ، بیماران پس از درمان با تزریق وریدی استروئیدها ، مصرف قرص استروئید را آغاز می کنند، و طی یک تا دو هفته آن را به‌تدریج قطع کنند.

در گذشته، پزشکان بر این باور بودند که تزریق وریدی استروئیدها بهترین شیوهٔ درمان است. اما، پژوهش‌های اخیر نشان داده است که مصرف دوز بالای استروئید خوراکی نیز همان تأثیر را دارد.

چه گروهی باید از استروئیدها استفاده کنند؟

اغلب اوقات استروئیدها، برای بیماران دارای نشانه های حاد بیماری ام اس (MS) تجویز می گردد. درمان استروئیدی به بیماران ام اس کمک می‌کند تا نشانه های حاد مرحلهٔ فعال بیماری آن‌ها بهبود یابد.

هرچند، استروئیدها تأثیر عمیق یا طولانی‌مدت بر درمان کلی بیماری ام اس (MS) ندارند. بنابراین، در جامهۀ پزشکی درمان استروئیدی را درمان اولیه بیماری ام اس(MS) تلقی نمی‌کنند.

در اغلب اوقات نشانه های بیماری ام اس (MS) در مرحلهٔ فعال، ، به‌خودی‌خود و به‌تدریج بهبود می یابد. تمام افرادی که در مرحلهٔ فعال بیماری ام اس (MS) قرار دارند الزاما به گزینۀ درمانی استروئیدها نیاز ندارند. و به طور قطع و یقین، تشخیص روش درمانی بیماری ام اس (MS) با استروئیدها ، در اختیار پزشک مربوطه است.

توجه به این نکته ضروری است که افراد مبتلابه عفونت فعال نباید استروئید مصرف کنند. عفونت‌هایی، نظیر سرماخوردگی یا عفونت مجرای ادراری، می‌تواند نشانه های بیماری ام اس (MS) را حادتر نماید و در عین حال استروئیدها نیز می‌توانند موجب حادتر شدن عفونت می گردند، بنابراین بیماران پیش از مصرف استروئید ، پزشک باید پیرامون بیماریهای عفونی احتمالی بیمار مبتلا به ام اس (MS) پرسش نماید. پس از درمان عفونت، نشانه های بیماری ام اس (MS) نیز ممکن است به‌تدریج از بین برود.

دوز مصرفی استروئیدها در بیماری ام اس:

استروئیدها در مسیردرمانی بیماری ام اس (MS) به دو صورت خوراکی و تزریق وریدی تجویز می گردند.

اگرچه دوز مصرفی بیماران باهم فرق می‌کند، اما بر اساس پژوهشهای صورت پذیرفته، دوز بالای متیل پردنیزولون روزانه بیش از 500 میلی‌گرم و دوز پایین آن روزانه کمتر از 48 میلی‌گرم است. این‌طور می‌توان نتیجه گرفت که دوز بالا، حدود 500 تا 1000 میلی‌گرم در روز، به‌صورت تزریق وریدی به مدت 3 تا 5 روز بیشترین تأثیر درمانی بر بیماری ام اس(MS) را دارد.

گونۀ تزریقی استروئیدها به‌صورت پودر است که تزریق آن به طور مستقیم داخل رگ یا عضله انجام می شود.گونۀ خوراکی استروئیدها نیز معمولاً به‌صورت قرص است، که بیمار باید به‌صورت کامل آن را ببلعد. بیماران همچنین باید این قرص را همراه با غذا مصرف کنند تا دچار مشکلات معدی نشوند.مصرف قرص معمولاً برای بیماران راحت‌تر از صرف زمان و گرفتن وقت‌ برای تزریق است.

چنانچه بیمار مصرف یکی از وعده‌های قرصش را فراموش کند، باید به‌محض یادآوری آن را مصرف و به پزشک خود نیز اطلاع دهد.

 تاثیر استروئیدها بر بیماری ام اس :

مطابق با بررسی ها صورت پذیرفته روی گزارشهای رسیده از بیماران مبتلا به ام اس که با درمان عوارض خود با استروئیدها می پردازند، تزریق استروئید در دوز بالا اثربخشی زیادی دارد. هرچند، درمان تزریقی گران‌تر و شیوهٔ ناخوشایندی برای مصرف دارو است.بر اساس یکی از پژوهش‌های اخیر، دوز بالای استروئید خوراکی نیز همان تأثیر استروئید تزریقی را دارد. علاوه بر آن، قرص‌های استروئید ارزان‌تر و مصرف آن‌ها برای بیمار آسان‌تر است.

عوارض جانبی، هشدارها و خطرات استروئیدها:

استروئیدهای خوراکی و تزریقی ، همانند سایر داروهای شیمیایی ، عوارضی را به همراه خواهند داشت.

استروئیدهای خوراکی ممکن است سبب عوارض جانبی زیر شوند:

• سردرد
• سوزش معده
• افسردگی
• ناراحتی معده
• بی‌قراری
• استفراغ
• سرگیجه
• آکنه
• افزایش رشد مو
• اضطراب
• بی‌خوابی
• کبودشدن آسان
• پریود نامنظم یا پریود نشدن

بیماران مبتلا به ام اس(MS) که استروئید خوراکی مصرف می‌کند، در صورت بروز هرکدام از این نشانه های زیر باید هرچه سریعتر پزشکان خود را آگاه سازند:

• ورم صورت، قسمت پایین پاها یا قوزک‌ها
• جوش‌های پوستی
• مشکلات بینایی
• سرماخوردگی یا عفونت طولانی‌تر از حد معمول
• مدفوع سیاه یا قیری رنگ
• ضعف عضلانی

استروئیدهای تزریقی نیز عوارضی به همراه دارند. برخی عوارض جانبی استروئیدهای تزریقی عبارت‌اند از:

• کاهش سرعت درمان بریدگی‌ها و کبودی‌ها
• سردرد
• سرگیجه
• شادی‌های بی‌مورد
• افسردگی
• خطوط زیرپوست یا لک‌های قرمز یا ارغوانی
• پوست خشک، حساس و نازک
• پریود نامنظم یا پریود نشدن
• خستگی مفرط
• آکنه
• افزایش چربی بدن
• حرکت چربیها به نواحی مختلف بدن
• فرورفتگی پوست در ناحیهٔ تزریق
• تغییر بسیار زیاد در خلق‌وخو و شخصیت
• افزایش تعریق
• سکسکه
• مشکل در خواب‌رفتن یا خواب‌ماندن
• ضعف عضلانی
• درد مفاصل
• افزایش اشتها

بیمارانی که استروئید تزریقی مصرف می‌کنند، در صورت مشاهدهٔ هرکدام از نشانه های زیر باید موضوع را با پزشکان خود در میان بگذارند.

• مشکلات بینایی
• بی‌حسی، سوختگی یا خارش در صورت، بازوها، ساق پاها، پاها یا دست‌ها
• گلودرد، تب، لرز، سرفه یا سایر نشانه های عفونت
• پچ‌های پوستی غیرطبیعی در دهان، بینی یا گلو
• افزایش ناگهانی وزن
• تشنج
• گیجی
• تورم صورت، زبان، چشم‌ها، لب‌ها، دستان، گلو، بازوها، پاها، ساق یا قوزک پا
• مشکل در تنفس یا بلع
• تنگی نفس
• خارش
• جوش‌های پوستی
• کهیر

از دیگر مواردی که بیماران مصرف‌کنندهٔ استروئید تزریقی باید درنظر بگیرند عبارت‌اند از:

• مصرف طولانی‌مدت استروئید تزریقی موجب ابتلای فرد به آب‌مروارید یا آب سیاه می‌شود.
• استروئید تزریقی می‌تواند مانع رشد کودکان شود.
• ممکن است باعث افزایش خطر پوکی استخوان شود.

چنانچه بیماران برای مدتی طولانی از استروئیدها استفاده کنند، نباید مصرف آن را به یکباره قطع کنند. پزشک و بیمار می‌توانند برای قطع تدریجی این دارو برنامه‌ریزی کنند.

 سخن پایانی

استروئیدها گزینهٔ درمانی مؤثری برای دوران فعال بیماری حاد ام اس هستند. بیماران، اغلب، نباید استروئیدها را برای مدتی طولانی مصرف کنند.استروئیدها به دو شکل خوراکی و تزریقی موجود هستند. هردو شکل استروئید در دوز بالا برای درمان دوران فعال بیماری ام اس مؤثر هستند.