شماره ۱۰۸۱
دکتر خسرو نیستانی - علوم آزمایشگاهی
در گربه با عفونت بهوسیلهی گونهی توبفورم فقط ورم روده، کم خونی، اسهال، کمبود وزن، لاغری و حتی مرگ مشاهده میشود و اغلب کرمهای گرد سگ و گربه مشترک بین انسان و حیوان هستند. انسان میتواند از راه خاک حاوی تخم لاروی شده یا با لاروهای نسجی و یا با قراردادن انگشتان آلودهاش به دهانش مبتلا شود.
همینطور از طریق خوردن سبزی خام نشسته یا مصرف گوشت دارای انگل گرفتار میشود. یک منبع اصلی آلودگی انسان، موادغذایی یا سبزیهای مزارعی که در آنها از کود حیوانی استفاده شدهاست میباشد. کبد خام یا نیمپخته، گوشت علفخواران و طیور نیز منبع آلودگی هستند. ازطریق لمس پوست و موی سگ آلوده نیز آلودگی صورت میگیرد.
سگها و گربهها همواره ازطریق لیسیدن مقعد و بعد پوست خود، پوست و موی خود را آلوده میکنند و انسان با نوازش آنها انگشتان خود را آلوده نموده و بدون شستن به دهان خود میگذارد. البته برای حصول آلودهکنندگی تخمهای تکسوکارا، ۲تا۶ هفته وقت لازم است. حتی تخمهای رسیده از پوست حیوان نیز در هوا پراکنده میشوند و انسان از این راه هم مبتلا میشود. لارو آنکیلوستوما وقتی که دیوارهای را سوراخ کند، وارد میشود و خود را به جریانخون میرساند و بهوسیلهی خون به همه جای بدن مثل چشمها، قلب، عضلات، مغز، ریه و کبد میرود و در هر اندام، ضایعاتی را ایجاد نموده و سندرمی را بهوجود میآورد. لارو ازطریق خاک وارد پوست و در محل ورودش خارش ایجادمیشود. علاوهبر خارش، عوارضی از قرمزی گرفته تا ضایعات پا پولی و وزیکولی ایجادمیشود و پوست ضخیم میگردد.
بخصوص بین انگشتان ضایعه شدید است. عوارض عصبی نیز دیده میشود. در سراسر کرهیزمین دو میلیارد انسان به بیماریهای کرمی با منشاء خاک مبتلا هستند. لارو به رودهها میرسد و تبدیل به کرم بالغ میشود. ازسال۱۹۵۰ مشترکبودن عفونت توکسوکارا بین انسان و دام مطرح شدهاست و امروزه در آن تردیدی نیست و کاملاً به اثبات رسیده است. مواردی از عفونتها نشانه دارند و درجهی آسیب و نشانهها بستگی به تعداد لارو، سن میزبان و پاسخ ایمنی دارد. وقتی نشانهها ظاهر میشـوند، دو سندرم بزرگ اتفاق میافتد؛ یکی لاروهای مهاجر احشائی (VLM =visceral larva mitgerants) که در آن اندامهای اصلی درگیر میشوند مانند کبد، ریه و مغز و دیگری (OLM=ocular larvea migrant) که به چشم و عصب بینایی صدمهمیزند و سندرم ضعیفتری است و نوع پوشیده، مخفی و عصبی آن نیز وجود دارد. کودکان نشانههای بسیار شدیدتری نشانمیدهند و از عوارض آن رنج میبرند که در نتیجهی عفونت VLM است. بچهها روی شنها، باغها و حیاط و میدانها و پارکهای بازی کودکان مبتلا میشوند که این اماکن ممکناست به تخم توکسوکارا آلوده باشند. همین طور عادت خاکخوری (پیکای علاقه به خوردن خاک) که علتش کمبود آهن یا روی است یا اینکه فقط یک عیب رفتاری است که ۱۰درصد از بچهها این عامل خطر را دارند. VLM در بچههای ۱تا۵ ساله با نشانههای تب، افزایش گلبولهای سفید، افزایش ائوزینوفیلهای خون، افزایش گاماگلبولین، دردشکم و ناراحتی دستگاهگوارش، آلودگی کبد و بزرگشدن آن و عوارض سختتر کبدی مثل تورم کبد گرانولوماتور و حتی نکروز کبد میباشد و همینطور برونشیت و ذاتالریه هم دیده میشود. تورم عضلهی قلب و کلیهها، اشکال سیستم عصبی مرکزی یاورم پردههای مغز (مننگوآفسفالیت) و نشانههای عصبی روانی هم دیده میشوند.
OLM معمولاً بدون نشانههای فوقالذکر است و در کودکان ۵تا۱۰ ساله دیده میشود و همینطور در افراد بالغ نیز وجود دارد و با عوارض بینایی و حتی مشکلات بسیار شدید چشمی همراه است که علت آن تورم داخل چشم است و گرانولومای شبکیه هم ایجاد میگردد. جداشدن ماکولا، برقزدن چشم و آب سیاه و حتی کوری یک طرفه و بسیاری از عوارض چشمی شدید یا ضعیف نیز مشاهده میشود.گاهی تمام نشانههای OLM در کودک دیدهمیشود ولی تشخیص غلط است و این نشانهها دراثر رتینوبلاستوما میباشد که ربطی به انگل ندارد. مورد سومی هم هست که Convert toxocarosis نام دارد که حملهی لارو مهاجر به اندامهای هدف است. در بچههای کمی بزرگتر با سن حدود راه افتادن، آلودگی موجب تغییرات رفتاری مبهم میشود و ایجاد مشکل در خواب، مشکلات تنفسی و آسم، سردرد و عوارض گوارشی دیده میشود. در بزرگسالان ضعفعمومی، قرمزی و خارش پوست، درد شکم و مشکل تنفسی، مشکلات پوستی، پورپورا و تغییرات و ضایعات اگزمایی مشاهده میشود. آلودگی به کرمهای گرد گربه در کبد و مغز کودک در آمریکا و فلسطیناشغالی دیده شدهاست.
ثبت نظر