شماره ۹۹۲
جامعه دندانپزشکی ایران چه بود؟ و چه کرد؟(۳)
دکترمحمدعلی افتخاری - دندانپزشک
(بخش پایانی)
درسال 1343 دولت وقت، سالروز تأسیس جامعه‌ی دندانپزشکی ایران (24دیماه41) را «روز دندانپزشکی» نامگزاری کرد و این مناسبت درتقویم رسمی کشور درج‌شد.
موقعیت ممتاز و شاخص جامعه‌ی دندانپزشکی ایران برای اجرای برنامه‌هایی که داشت به‌صورتی بود که به آسانی می‌توانست تعداد بی‌شماری دندانپزشک و دانشجوی دندانپزشکی را تجهیز کند.
روز و هفته‌ی دندانپزشکی نقطه‌ی اوج همکاری‌ها درزمینه‌ی بهداشت دهانودندان بود. به‌این مناسبت برنامه‌های رادیو و تلویزیون و سخنرانی‌های متعدد متناسب با درک شنوندگان درمدارس، کارخانه‌ها و سربازخانه‌ها انجام می‌شد. جزوه‌های کوچک حاوی دستورهای بهداشتی، طرز مسواک‌کردن، پاکیزگی و غیره به‌صورت جذاب و رنگی در تیراژ بسیار در‌سطح شهرها پخش می‌شد و با‌وجود سرمای زمستان، اکیپ‌های مجری برنامه از حرکت باز نمی‌ایستاد و دبیرخانه‌ی فعال جامعه درآن روزها تماشایی بود.
پس‌از برگزاری مراسم روز و هفته‌ی دندانپزشکی، روزنامه‌های تهران و شهرستان‌ها به شرح و بسط این مراسم می‌پرداختند و اقدام جامعه‌ی دندانپزشکی را می‌ستودند.
اگر خدمات طولانی و صادقانه‌ی جامعه‌ی‌دندانپزشکی ایران در ترازوی انصاف سنجیده شود بهترین و مناسب‌ترین زمان برای اطلاق روز دندانپزشــکی همان «24 دیماه» است.
روز دندانپزشکی 24دیماه 1348
مراسم روز دندانپزشکی از ساعت 5 بعد‌ازظهر در باشگاه بانک سپه برگزار شد و عده‌ی‌کثیری از شخصیت‌های‌مملکتی، دندانپزشکان و بانوانشان و همچنین دانشجویان دندانپزشکی درآن شرکت داشتند. نمایندگان خبری تلویزیون و خبرگزاری پارس و جراید نیز درجلسه حضور پیداکرده بودند.
ابتدا دبیرجامعه بیاناتی ایراد کرد سپس سرپرست کمیته‌ی روز دندانپزشکی گزارش اقدامات انجام شده را به اطلاع حضار رسانید. پس ازآن جناب آقای دکتر شیخ‌الاسلام بنیانگزار و رئیس اسبق دانشگاه‌ملی با بیانی شیوا، اقدامات جامعه را ستود و از آتیه‌ی دندانپزشکی و نیاز کشور به دانشکده‌های دندانپزشکی جــــدیــد سخن‌گـفت سپس دبیـــر جامعه مدعوین را به‌صرف چــای و شیرینی دعوت کرد.
در مدخل سالن، نشریات بهداشتی متعدد روی پایه‌های زیبایی توجه مهمانان را جلب می‌کرد. اجرای مراسم حدود ۲ساعت به‌طول انجامید و مدعوین با خاطراتی خوش ازیک پذیرایی گرم وآشنایی بیشتر با اقدامات یک جمعیت فعال و متحد محل جشن را ترک کردند.
متن بیانات دکتر محمد‌علی افتخاری دبیر جامعه دندانپزشکی ایران درمراسم روز دندانپزشکی 24دیماه1348
حضار محترم، همکاران گرامی به‌طوری‌که اطلاع دارید هیئت‌دولت در‌سفر استان سیستان و بلوچستان هستند و در مجلس جشن امروز جای جناب آقای نخست‌وزیر و جناب آقای وزیر‌بهداری که همه‌ساله دندانپزشکان را سرافراز می‌فرمودند خالی است.
امروز 24دیماه روز دندانپزشکی است، روزی که متعلق به تمام دندانپزشکان ایرانی است و روزی که موجد آن جامعه‌ی دندانپزشکی ایران می‌باشد در سال1341 در چنین روزی جامعه‌ی دندانپزشکی ایران تأسیس‌شد و تقاضای جامعه برای نامگزاری 24دیماه به‌نام روز دندانپزشکی مورد تصویب دولت قرارگرفت.
جامعه‌ی دندانپزشکی از بدو تشکیل همگام با سایر سازمان‌های مملکتی برای ترویج بهداشت دهان در بین مردم کوشش خود را آغاز کرد و استقبال همکاران از برنامه‌های جامعه در تهران و شهرستان‌ها و عضویت اکثریت دندانپزشکان شاغل دراین جمعیت طلیعه‌ی پیشرفت‌هایی بود که بعداً نصیب جامعه گردید.
جامعه با برنامه‌ی اساسی و با واقع‌بینی درعرض ۷سال گذشته طرح‌های خود را به‌مرحله‌ی اجرا درآورده و دراین راه از همکاری‌های وزارت بهداری، وزارت اطلاعات، وزارت اقتصاد و وزارت آموزش و پرورش برخوردار بوده است.
ابراز صمیمیت اعضاء و تشریک مساعی آنان با هسته‌ی مرکزی جامعه سرمایه‌ی اصلی دوام این جمعیت به‌شمار رفته و نحوه‌ی کار اعضای مؤثر جامعه یک نمونه و سرمشق انسانی برای دندانپزشکان بوده است. بسیاری‌از همکاران دراین مکتب، درس از‌خودگذشتگی آموخته وخدمت به اجتماع را ازدید خدمت واقعی نگریسته‌اند. دراین جمع مدعیان کم‌کار را امکان خودنمایی نبوده و به‌همین دلیل پرکاران بی‌ادعا را باری بس‌گران بردوش بوده‌است.
اکنون وضع جامعه ثباتی شایسته‌ی خدمات گذشته‌اش دارد و نهالی که در هفت‌سال قبل با امیدواری غرس شد و با کوشش و فداکاری و مآل‌اندیشی آبیاری گردید چنان ریشه دوانیده و برومند گشته که هیچ‌خطری آنرا تهدید نمی‌کند علی‌الخصوص که پروردگان مکتب جامعه نگهبانی و آبیاری آن را بر عهده دارند شعار ما (کسب دانش بیشتر برای خدمت بهداشتی بهتر) است و برای اینکه دندانپزشکان آمادگی بیشتر جهت خدمت پیدا کنند کنگره‌های علمی سالانه با زحمت و صرف وقت فراوان ازطرف جامعه برگزار شده است و جامعه از‌این راه، هم موفق به ایجاد جهش علمی در‌بین دندانپزشکان شده و هم وسیله‌ی ترغیب و تشویق دندانپزشکان خارجی برای مسافرت به ایران و ایراد سخنرانی شده‌است. برگزاری کنفرانس‌های علمی ماهانه و انتشار مجله از‌جمله اقداماتی است که ازطرف جامعه در‌جهت افزایش و تجدید معلومات دندانپزشکان به‌عمل آمده‌است.
جامعه‌ی دندانپزشکی ایران عضو رسمی یعنی عضو با حق رأی فدراسیون بین‌المللی دندانپزشکی است و فدراسیون مذکور وابسته به سازمان بهداشت جهانی می‌باشد. جامعه به‌این ترتیب ارتباط وسیعی با جوامع مشابه خارجی داشته و از 1342 همه ساله هیأت نمایندگی به مجمع عمومی فدراسیون اعزام داشته است و این هیأت‌ها در بحث و تبادل‌نظر نسبت به موضوعات مطروحه شرکت داشته‌اند که این خود برای دندانپزشکی کشور ما وسیله‌ی افزایش حیثیت و اعتبار بوده است.
سفر هیأت نمایندگی جامعه مرکب از 38نفر (23 دندانپزشک و 15 همراه) به نیویورک در مهرماه (1348) و به هزینه‌ی خود آنان، علاقه‌مندی دندانپزشکان را به برنامه‌های پیشنهادی جامعه و آموزش تازه‌های دندانپزشکی ثابت نمود و در کنگره‌ی بین‌المللی دندانپزشکی نیویورک که 30000 نفر شرکت‌کننده داشت هیئت نمایندگی ایران از نظر تعداد شرکت‌کننده جزء کشورهای درجه اول بود و موجب سرافرازی ما گردید.
فعالیت‌های روز دندانپزشکی گوشه‌ای دیگر از خدمات جامعه‌ی دندانپزشکی ایران است و اثرات این فعالیت‌ها در تعمیم بهداشت دهانودندان و توجه مردم به اهمیت این‌امر از افزایش فوق‌العاده‌ی مصرف خمیردندان و مسواک در سال‌های اخیر به‌خوبی مشهود است. جامعه در زمینه‌ی مسائل صنفی و خواست‌های منطقی دندانپزشکان با مقامات مختلف مملکتی در تماس دائم بوده و با اصرار و تأکید، موضوعات مختلف را پیگیری کرده‌است.
سرلوحه‌ی این مسائل موضوع شاغلان فاقد صلاحیت در امر دندانپزشکی یا به قولی دندانسازان تجربی است که پنج سال قبل طرح جامعی راجع به آن ازطرف جامعه به وزارت بهداری تقدیم شد و بااینکه تأخیر مطلب باعث تأسف می‌باشد ولی جای خوشوقتی است که جناب آقای وزیر بهداری وعده‌ی صریح برای تقدیم لایحه‌ی مربوطه به مجلس داده‌اند. موضوعات دیگر از قبیل امکان واردکردن کالاهای دندانپزشکی از طریق برات وصولی، تجدید نظر در تعرفه‌ی گمرکی مواد و لوازم دندانپزشکی، مسأله‌ی دارو، وام دندانپزشکان و خدمات تعاونی نیز جزء کارهای در جریان جامعه می‌باشد که بعضی به نتیجه‌ی قطعی رسیده و برخی مستلزم پیگیری بیشتر می‌باشد.
در اینجا وظیفه‌ی خود می‌دانم از ریاست محترم سازمان مرکزی نظام‌پزشکی به مناسبت پشتیبانی از خواست‌های جامعه‌ی‌دندانپزشکی ایران و مکاتباتی که دراین زمینه فرموده‌اند تشکر کنم.
مشکلات دندانپزشکی و دندانپزشکان، فراوان و به حل آنها امید قاطع هست ولی جامعه معتقد است با تمرکز کار و تشکیل سازمانی به‌نام سازمان دندانپزشکی کشور که تحت نظر دولت و با قدرت قانونی شروع به‌کار نماید و بررسی مشکلات دندانپزشکی و پیداکردن راه‌حل و اجرای طرح‌ها به نحو صحیح‌تر امکان‌پذیر باشد زیرا باید به افزایش توقعات مردم و آماده‌شدن جهت خدمت به آنان توجه‌داشت و این کار جز با پیش‌بینی دقیق و به موقع میسر نخواهد بود.
پس ازآن دکتر محمد‌علی صدرعاملی گزارش فعالیت‌های سال گذشته و برنامه‌هایی را که به‌مناسبت روز دندانپزشکی تهیه و اجرا شده بود بیان داشت که مورد توجه حضار قرارگرفت.
حضار محترم، همکاران ارجمند موجب نهایت خوشوقتی است که درمراسم روز دندانپزشکی شرکت فرموده‌اید. جامعه‌ی‌دندانپزشکی ایران از بدو تأسیس همواره مدیون توجه و عنایات دولت بوده و امیدوار است بتواند منشاء ثمرات مفیدی باشد. نیاز به زندگی سالمتر، نیاز به سلامت جسم و نیاز به برخورداری از بهداشت قبل‌از درمان، دندانپزشکان ایران را برآن داشت تا به‌خاطر بهثمر رساندن قسمتی از هدف‌های مترقی خود با شعار «کسب دانش بیشتر برای خدمت بهتر» و آشنا ساختن مردم به بهداشت دهانودندان دور‌هم جمع شده و جامعه‌ی‌دندانپزشکی ایران را تأسیس نمایند. پس‌از نامگزاری روز 24دیماه به‌نام روز دندانپزشکی همه ساله دراین روز جامعه‌ی دندانپزشکی ایران جلب‌توجه مردم به اهمیت دندان و نقش مؤثر این عضو در سلامت بدن را یکی‌از وظایف مهم خود دانسته، همواره در بالا‌بردن سطح اطلاعات بهداشتی مردم و شناساندن طرق رعایت بهداشت دهانودندان و پیشگیری این دسته از بیماری‌ها کوشش بسیار نموده است.
فعالیت‌های روز دندانپزشکی جاری نه تنها در تهران بلکه در کلیه شهرستان‌های ایران و توسط همکاران دندانپزشک و شعبات جامعه انجام شده‌است. امروزه بیش‌از80گروه از دندانپزشکان علاقه‌مند به خدمت رایگان در راه آشنایی مردم همراه با دانشجویان دندانپزشکی به آموزشگاه‌های مختلف سراسر تهران رفته و با همکاری صمیمانه‌ی وزارت آموزش‌و‌پرورش برای دانش‌آموزان عزیز درباره‌ی امر بهداشت دهانودندان و چگونگی پیشگیری و درمان آن سخنرانی کرده‌اند. برخی از‌این سخنرانی‌ها همراه بانمایش فیلم استریپ و اسلاید بوده است.
علاوه بر آن پمفلتهای بهداشتی و پوسترهای چاپ شده نیز در‌بین دانش‌آموزان توزیع‌گردیده که جامعه‌ی دندانپزشکی، وزارت‌بهداری، بهداری نیروی‌زمینی و شرکت تولید‌دارو، تهیه‌ی نشریات یادشده را به‌عهده داشته‌اند.
دندانپزشکان کادر نیروهای مسلح نیز که با موافقت دولت درسال جاری اجازه یافتند تا به عضویت جامعه‌ی دندانپزشکی ایران درآیند، با ایراد سخنرانی در پادگان‌ها دسته‌یی دیگر از مردم وطن ما را به این مهم آشنا ساختند. خوشبختانه دندانپزشکان عضو سپاهیان انقلاب در روز دندانپزشکی نیز نشریات بهداشتی جامعه را در روستاهای دور و نزدیک توزیع‌کرده خواهران و برادران روستا‌نشین مارا با زبانی ساده به اهمیت بهداشت دهانودندان و نقش تغذیه در سلامت بدن و ارتباط این دو آشنا ساخته‌اند. امروز بطری‌های شیر درتهران با درب قرمز‌رنگی توزیع گردیده که روی آن جمله‌ی (24دیماه روز دندانپزشکی ایران) نوشته شده‌است و برنامه‌های انتشاراتی رادیو و تلویزیون نیز به‌شرح زیر تنظیم و اجرا شده یا درحال اجرا می‌باشد:
بحث میزد‌گرد در برنامه‌ی اسرار تندرستی، بحث میزگرد در برنامه‌ی خانه و خانواده، سخنرانی بهداشتی مخصوص کارگران، اندرزهای بهداشتی برنامه‌ی کودک و برنامه‌ی مرزهای دانش از رادیو، در برنامه‌ی خردسالان تلویزیون، کودکان از نزدیک با یونیت و صندلی دندانپزشکی آشنایی بیشتری پیداکرده و اجزای مختلف آن را شخصاً امتحان کردند. دو میزگرد یکی بهداشتی و دیگری درمورد امور صنفی و مشکلات دندانپزشکی از دیگر برنامه‌هایی بود که از تلویزیون پخش گردید.
علاوه برآن با شرکت همکاران بهداری آموزشگاه‌ها نیز یک میزگرد بهداشتی از تلویزیون آموزشی پخش شد و برنامه‌ی رادیو ارتش به دندانپزشکان ارتش اختصاص یافت. دراجرای کلیه برنامه‌های فوق همکاران عضو جامعه شرکت داشته‌اند. مراکز رادیو تلویزیون استان‌ها نیز در پخش برنامه‌های فوق همکاری کرده‌اند.
با‌وجود کوششی که درچنین روزهایی به‌عمل می‌آید هنوز راهی بس دراز در‌پیش است تا دانش عمومی مردم نسبت به دندانپزشکی و دندانپزشک فزونی یافته و دراین رشته نیز هماهنگ با سایر پیشرفت‌های کشور به مدار ممالک مترقی برسیم به‌عبارت‌دیگر آشنا‌ساختن هرچه بیشتر مردم به امور بهداشتی، ایجاد سازمانی مستقل به‌خاطر نظارت کلی بر امور دندانپزشکی کشور، تعیین استاندارد وسایل، فعالیت وتعداد مراجعان واحدهای بهداشتی دولتی، نیمه‌دولتی و خصوصی و بالاخره دوره‌های تکمیلی جهت دندانپزشکی کار کرده‌تر باید جزو برنامه‌های دولت و مسوولان امر باشد.
درخاتمه وظیفه دارم ازوزارتخانه‌های محترم اطلاعات، بهداری، آموزش وپرورش و بهداری آموزشگاه‌ها، بهداری نیروی زمینی، شیر پاستوریزه، شرکت تولید دارو وسایر مؤسساتی که درسال جاری ما را یاری کرده‌اند تشکر فراوان نمایم.
دراین هنگام مدعوین متوجه حضورجناب آقای دکتر شیخ‌الاسلام ریاست پیشین دانشگاه ملی شده و توسط دکتر افتخاری از ایشان درخواست نمودند که به ایراد سخنرانی مبادرت نمایند، آقای دکتر شیخ‌الاسلام نیز درمیان ابراز احساسات شدید حضار پشت میکروفون قرارگرفت و با بیان شعر آغاز سخن نمود:
ازآن به دیر مغانم عزیز می‌دارند که آتشی که نمیرد همیشه دردل ماست
آقای دکتر شیخ‌الاسلام ضمن بیان مطالب بسیار ارزنده و آموزنده‌یی خواستار گسترش فعالیت‌های روز دندانپزشکی در روستاهای کشور شدند و اضافه کردند که این کار ساده‌یی نیست زیرا تعداد دندانپزشکان کشور کافی نبوده و تنها راه رسیدن به هدف را ایجاد دانشکده‌های متعدد دندانپزشکی دانسته و از جامعه خواستند که امکانات خود را برای تأسیس آنها به کار اندازند.
آقای دکتر شیخ‌الاسلام اجرای برنامه‌های سمعی‌و‌بصری جامعه را مورد ستایش قرار‌داده، گفتند لازم به یادآوری و تذکر است که یکی‌از هدف‌های اساسی جامعه‌ی دندانپزشکی ایران باید این باشد که با گسترش مؤسسات مفصل و ایجاد دانشکده‌ها و مؤسسات جدید تعداد دندانپزشکان وتکنیسین‌های وابسته را به حداقل معقول برساند تا جوابگوی نیازمندی‌های جامعه درحال پیشرفت بوده باشد.
برای گسترش خدمات بهداشت دهانودندان درهمه‌ی نقاط کشور به‌خصوص روستاها باید نظر جامعه‌ی دندانپزشکی این باشد که با ایجاد مؤسسات تازه دراین استان‌ها و قبول داوطلبان ورود به حِرَف دندانپزشکی ازبین ساکنان شهرستان‌های همان استان مشکل اقامت دور‌از مرکز را حل نماید.
گسترش دانشکده‌ی دندانپزشکی دانشگاه‌تهران باید از لحاظ کیفیت باشد. به‌این‌ترتیب که فارغ‌التحصیلان دیگر دانشکده‌ها برای ادامه‌ی تحصیلات و اخذ تخصص با شرایطی خاص دراین مرکز پذیرفته شوند.
به‌این‌ترتیب انتظار‌می‌رود همگام با پیشرفت و توسعه‌ی سایر برنامه‌ها و خدمات عمومی و بهداشتی بتوان از‌جهت حفظ بهداشت دهانودندان نیز به جامعه‌ی ایرانی کمک‌کرد تا پیشرفت‌های همه‌جانبه را که به‌سوی سعادت و رفاه در‌پیش‌رو دارد بدون وقفه ادامه دهد.
جامعه‌ی دندانپزشکی ایران آماده‌است تا هرگونه برنامه‌ای را که برای تحقق‌بخشیدن به‌این هدف قرار‌است از جانب هیأت عمومی اداره‌کننده‌ی اجتماع و یا بخش خصوصی ارائه شود با کمال دقت مورد بررسی قرار‌داده و کلیه‌ی امکانات خود را برای بهثمر رساندن آن در‌اختیار مجریان امر بگذارد و خود در اجرای آن مشارکت نماید.
نام، ساعت، تاریخ و اجراکنندگان برنامه‌های روز دندانپزشکی به قرار زیر بودند:
رادیو ایران:
ساعت۱۹ـ۲۰دوشنبه 22دیماه برنامه‌ی اسرار‌تندرستی
میزگرد با شرکت دکتر شکیبی ـ دکتر فرزیم ـ دکتر یارمند ـ دکتر مطلعی
ساعت۹ـ۹/۳۰ چهارشنبه 24دیماه روز دندانپزشکی‌ـ برنامه‌ی خانه‌و‌خانواده
میزگرد با‌شرکت دکتر صدرعاملی ـ دکتر طاهرزاده ـ دکتر عدالت ـ دکتر مرتضوی
ساعت ۱۲/۱۵ـ۱۲/۳۰چهارشنبه 24دیماه روز دندانپزشکی ـ برنامه‌ی کودکان
پخش شعارهای بهداشتی توسط مجریان برنامه کودک
ساعت۱۲/۳۰ـ۱۳ چهارشنبه 24دیماه برنامه‌ی کارگران (مجری: دکتر دارابی)
ساعت۱۹/۳۰ـ۲۰ چهارشنبه 24دیماه برنامه‌ی ارتش
رپرتاژ بازدید از بهداری ارتش و گفتگو با همکاران ارتشی
ساعت۱۳ـ۱۴پنجشنبه 25دیماه برنامه‌ی مرزهای دانش
سخنرانی و سوال‌و‌جواب توسط دکتر دادمنش
تلویزیون ملی ایران:
برنامه اول:
ساعت۱۹ـ۱۹/۳۰سه‌شنبه 23دیماه ـ برنامه‌ی‌خانواده
میزگرد با شرکت خانم دکتر وفا ـ خانم دکتر رزین و دکتر آزادی
ساعت۱۷ـ۱۷/۳۰چهارشنبه 24دیماه برنامه کودک
با‌شرکت خانم دکتر بهامین
(دراین برنامه وسایل یک مطب کامل در استودیو آماده‌شد و کودکان با وسایل از نزدیک آشنا شدند)
برنامه دوم:
ساعت۲۲/۳۰ـ۲۳چهارشنبه 24دیماه مصاحبه
دکتر محمد‌علی افتخاری دبیر جامعه ـ دکتر محمد‌علی صدرعاملی سرپرست کمیته‌ی روز دندانپزشکی ـ دکتر جهانگیر بیگلربیگی رئیس اداره‌ی بهداشت دهانودندان وزارت بهداری
درمیان برنامه‌های یادشده، فقط بحث این برنامه درباره‌ی امور صنفی جامعه و دندانپزشکی کشور دور می‌زد و بقیه‌ی برنامه‌ها چه‌سخنرانی و چه‌مصاحبه، مربوط‌به امور بهداشتی دندانپزشکی بود.
برنامه تلویزیون آموزشی:
ساعت۱۰ـ۱۰/۳۰چهارشنبه 24دی ماه ـ مصاحبه
خانم دکتر بیژن، دکتر عاکف و دکتر مجابی
این برنامه با‌همکاری مستقیم اداره‌ی بهداری آموزشگاه‌ها تهیه و تنظیم گردید.
سخنـــرانی در دبــستان‌ها و دبیرستان‌های پایتخت:
از ساعت 8صبح روز چهارشنبه 24دیماه روز دندانپزشکی بیش‌از 80 اکیپ منظم متشکل از دندانپزشکان و دانشجویان دندانپزشکی به مدارس مختلف تهران چه‌دبستان و‌چه دبیرستان در شمال‌و‌جنوب شهر رفته و طبق برنامه‌ای که قبلاً با همکاری وزارت آموزش‌و‌پرورش تهیه شده بود برای نوآموزان و دانش‌آموزان پایتخت درباره‌ی بهداشت دهانودندان و اهمیت رعایت آن به سخنرانی پرداختند.
ثبت نظر