طبق مدارک تاریخی معتبر، فرماندهی نیروی دریایی خشایار شـــاه را بانویی به نام «آرتمیس» Arthemisia استاندار (والی) ناحیه‌ی کاریا Kariaعهده دار بوده است. وی در رهبری ناوگان جنگی ایران درنبرد با یونان و پیروزی ایرانیان بسیار کارساز بوده است. برگزیدن این بانو به عنوان فرماندهی یک سپاه نشان می‌دهد که بانوان ایران آموزش‌های نظامی و آگاهی‌های بسیار داشته اند و ارتشیان نیز زمینه‌ی باوری و فرهنگی مناسبی داشته‌اند که می‌توانسته‌اند فرماندهی یک زن را بپذیرند واز او اطاعت کنند. بانوان درفرهنگ ایرانی ارزش بسیاری داشته‌اند(شکل۱).
جالب تر اینکه شغل موبدی که درحقیقت منحصر به خانواده های منتسب به آشوزرتشت بود، از طریق توارث، از سوی فرزندان مذکر و مؤنث به فرزند می‌رسید و بانوان نیز مانند مردان می‌توانستند در شرایطی ویژه و با گذراندن دوران لازم، به مقام موبدی برسند و این شغل را به فرزندان خود انتقال دهند.
درمورد زایش و ژنتیک مطالب شگفت‌انگیزی دربخشی‌هایی از اوستا به نام «وندیداد» که موبدان دوران ماد، به نام «ورجمکرد»، نوشته‌اند، وجود دارد. داستان یخبندان سخت و طولانی،شبیه داستان‌های دیگر اقوام،مانند کشتی نوح عبریان، ولی بسیار قدیمی‌تر از آن آشکارا نشان می‌دهد ایرانیان از وجود تخمه های جداگانه‌ی نر و ماده درمردان و زنان آگاهی داشته‌اند. درفرگرد دوم و ندیداد، کتاب مقدس زرتشتیان، چنین آمــده است «در زمانی که یخبندان سختی سرزمین ایران ویج را فرا می‌گیرد و زندگی بر موجودات بسیار سخت شده، بیم از بین رفتن انسان‌ها و همه‌ی گونه‌های حیوانات وگیاهان می‌رود، به جمشیدشاه آموزش داده می‌شود که «پس درآنجاور(پناهگاه) بساز، هریک ازچهار برش به‌در‌ازای اسپرسی(واحد اندازه‌گیری) و تخمه های رمه ها و ستوران و مردمان و پرندگان را بدانجا فرازبر» (بند27،کرده دوم):«بدانجا بزرگترین و برترین و نیکوترین تخمخ‌های نرینگان و مادینگان روی زمین فراز بر،تخمه‌های نرینگان ومادینگان انسان، چهارپایان، رستنی‌ها (نه تنها گیاهان)ی گوناگون روی زمین را با هم جفت جفت کن، بدان جا تخم همه‌ی موجودات که براین زمین، بلندترین، برترین و خوشبوی‌ترین فراز بر و جفت جفت کن و از میان نارفتنی، برای ایشان که مردمان ماندگار درآن دورانند» (کرده دوم، بند۲۸).« وآنگاه جمشیدور(پناهگاه) بساخت. هریک از چهار برش به در ازای اسپرسی، وتخمه‌های رمه‌ها و ستوران و مردمان و سگان را بدان فراز برد و هر یک ازچهار برش را برای زیستگاه مردمان و برای استبل گاوان وگوسپندان درآنجا فراز برد، تا زایند به در ازای یک هانسر (واحد اندازه‌گیری) و درآنجا مرغزاران برویانید، همیشه سبز وخرم و همیشه خوردنی نکاستنی و در آنجا خانه ها برپای داشت در فراز آشکوب و فرو ازو و پیرامون آن» (کرده30). جالب تر آنکه می‌دانستند تخمه‌های را می‌توان ازبدن حیوانات جدا وبا هم جفت کرد و در دستگاه ویژه نگه‌داشت. همچنین میدانستهاند که تخمه‌ی نرینه و مادینه،خصوصیات فردی بد را هم منتقل می‌کنند، که در بند 37 آمده است که «بدانجا راه نده تخمه‌های گوژپشت، گوژسینه، بی‌پشت، خل، دریوک(؟)، دیــوک( به فتح و: دیوکوچک)، کسویش(؟) ویز با ریش(احتمالاً کوسه)، تباه دندان، پیس، جدا کرده تن(؟) وهیچ یک از داغ دیدگان اهرمن».
کشف تخمک و اسپروماتوزوئید و فرضیه پیش‌ساختگی
پس ازکشف فولیکول‌های تخمدانی و تخمک به وسیله‌ی رگنر دوگراف (۱۴۶۱ـ۳۷۶۱)، پزشک و آناتومیست هلندی، در نیمه‌ی دوم سده‌ی هفدهم، مالپیگی فرضیه‌ی «پیش ساختــگی» یا «پره‌فورماسیون» (Preformation)را مطرح کرد (شکل2). طبق این فرضیه، درداخل تخمک مینیاتوری از انسان وجود دارد که پس از ورود آب مرد به تدریج رشد می‌کند و به جنین تبدیل می‌شود. پس ازکشف اسپرماتوزوئید توسط نیکلاس هارت سواکر وآنتونی وان لیوونهوک (۲۳۶۱ـ۳۲۷۱)، فرضیه‌ی پیش ساختگی رد نشد، بلکه این نقش به اسپرم محول شد و به طور کلی، باور براین بود که منی مرد، حامل کلیات صفات انسان است، همانند تخم گیاهان که در کشتزار کاشته می‌شود و زمین آن را تغذیه می‌کند و پرورش می‌دهد تا به صورت موجود کامل درآید و میوه‌ی خود را همانند تخم کاشته به بار آورد، زهدان زن هم کشتزاری است برای نگهداری و پرورش تخم (منی) که ازپدر می‌آید وحامل کلیه‌ی صفات پدر است و زن در انتقال صفات ارثی نقشی ندارد. تنها برخی اعتقاد داشتند که اگر آب مرد(منی) قوی‌تر باشد، فرزند پسر واگر آب زن قـوی‌تر بـاشد فــرزنــد دختر خواهد بود.
سهم برابر پدر ومادر درتولید مثل
فرضیه‌ی اویستیس(Ovistis)و اسپرماتیستیس(Spermatistis)، به معنای انتقال کل صفات ارثی از طریق تخمک یا اسپرماتوزوئید ، تا کشف وولف درمورد گشن گیری تخمک زن با اسپرماتوزوئید و تشکیل جنین مورد قبول مغرب زمین بود(شکل3).
حدود دوهزاروهشتصدسال پیش در ایران باستان وهشتصد سال پیش از کشف ولف،حکیم ابوالقاسم فردوسی، شاعرنامدار ایرانی (399 ـ314 هجری شمسی، سده ی دهم میلادی)، درتوصیف شاهزاده کیخسرو، مشارکت زن و مرد را درتولید مثل و انتقال صفات از اجداد، به وسیله ی پدر ومادر به فرزند، به طور روشن و صریح بیان می کند و دراین مورد می سراید:
نژاد از دوسودارد این نیک پی زافراسیاب وزکاووس کی
حکیم فردوسی علاوه بر این بیت، به کرات درمورد انتقال صفات از والدین و تکیه بر سهم مادر در انتقال خصوصیات ازجمله در مبحث خواستگاری فرنگیس دختر افراسیاب برای سیاوش جهت رفع نگرانی خاطر افراسیاب،پیران ویسه چنین می‌گوید:
کسی کز نژاد سیاوش بـود خردمند وبیدار خامش بود
ازین دو نــژاده یکی تاجـور بیاید برآرد به خورشید سر
به ایران و توران بود شهریار دوکشور بیاساید ازکارزار
درجای دیگر دربخش خواب دیدن گودرز سروش را وآگاه شدن از وجود کیخسرو در توران زمین چنین می‌فرماید (شکل۴):
به توران یکی شهریار نواست کجا نام شاه کیخسرو است
ز پشت سیاوش یکی شهریار هنرمند و ازگوهــر نامدار
سرافـراز از تـخمه کیقبــاد زمادر سوی تور دارد نژاد
اشارتی به ماهیت اسپرماتوزوئید
درکتاب تبصره العوام، نوشته شده درنیمه‌ی اول سده‌ی هفتم هجری آمده است:«گویند خدای متعال خلق را از نطفه نمی‌آفریند، بلکه ازآن ذرات می‌آفریند که بامنی بیرون می‌آید. اگر یکی نطفه بیرون آید، یک فرزند بزاید واگر دوبیاید دو واگر سه بیاید سه واگر مردی به زنی عقیم مجامعت کند، ذره راضایع کرده باشد و زنی با مرد عقیم هم چنین بود وگویند چون آب مرد غلبه کند فرزند نر بود وچون آب زن غلبه کند فرزند ماده بود».
توجه به توارث بارز (بیماری کلیه پلی کیستیک بزرگسالان)
ابوبکر محـــــمد زکریـای رازی (4۰3-۴۴۲ هجری شمسی)، شیمی‌دان و حکیم بزرگ ایرانی، طبق روال پزشکی امروز ، شرح روزانه‌ی بیماران خود را یادداشت می‌کرد. او در شرح حال اول کتاب «قصص و حکایات المرضی»، پس از شرح علائم و نتیجه‌ی درمان بیماری که احتمالاً به آبسه‌ی لگنچه‌ی کلیه مبتلا بود، نوشته است:«من از این که پدر بیمار مبتلا به ضعف مثانه بوده و از این درد می‌نالیده ونیز درموقع سلامت به همین درد مبتلا بود، اطلاعی نداشتم».
توصیف نشانگان آلپورت
حکیم ابوعلی سینا 427(ـ373 هجری شمسی)، درکتاب مشهور خود «قانون»، درتوصیف ادرار تیره می‌نویسد «چنانچه ادرار تیره رنگی زلال شود و رسوب درلایه‌های مختلف ادرار نمودار شود، از بروز شب ادراری،کری، اغتشاش عقل خبر می‌دهد.» و برای نخستین بار درتاریخ پزشکی دنیا،نشانگان بالینی آلپورت را توصیف می‌کند.
منشاء دندان
حکیم جرجانی (531ـ434 هجری قمری) درکتاب «الاغراض الطبیعه والمباحث الملائیه» نوشته است:«درست است که ماده‌ی دندان دراصل آفرینش از تخم مادر و پدر است واندر استخوان فک که دندان از وی برنیامدست».
براساس آنچه گفته شد آیا می‌توانیم به درستی وبا افتخار: ایران را زادگاه وگهواره دانش تولید مثل و ژنتیک به جهان معرفی کنیم؟
منابع در دفتر نشریه می باشد.
ثبت نظر