رمینرالیزاسیون دندان(۳) (بخش پایانی)

سمانهای گلاس آیونومر:

این سمانها در اوائل1970 تولید شدند. برای ضایعات اولیه‌ی پوسیدگی سایشهای از نوع abrasion/erosion/abfraction و کنترل پوسیدگی در بیماران درخطر بالای پوسیدگی می‌باشد.گلاس آیونومر دارای باند شیمیایی حقیقی با نسج دندان است و ترکیبیbioactive است و رمینرالیزاسیون نسج دندان را باعث‌شده و مانع از ریزنشت باکتری از‌طریق اتصال به نسج عاج و مینا از‌طریق باندیونی می‌شوند و نسجی غنی از یون در محل تماس دندان و گلاس آیونومر ایجاد می‌شود.
ماده‌ی شامل یونهای کلسیم و فسفات از نسج دندانی و کلسیم یا استرنسیم، فسفات و آلومینیوم از سمان‌گلاس‌آیونومر است. روند رمینرالیزاسیون سطح عاجی سخت‌تری را ایجاد می‌کند.(شکل7).

شکست ترمیم از نوع cohesive است و لایه‌ی تبادل یونی به‌طور مستحکم به دیواره‌ی حفره متصل می‌ماند. توبول‌های عاجی از نفوذ باکتریایی مهر و مـوم شده-sealed- هستند.

فلوراید با کمک کلسیم یا استرنسیم و فسفات، کاتالیست رمینرالیزاسیون است. طرح آزادسازی یون‌ها در سمان ‌گلاس‌آیونومر مشابه است. pH پایین روند را تسریع می‌کند. اثر رمینرالیزه bioactive سمانهای گلاس‌آیونومر در دو‌ ناحیه‌ی مشخص دندان صورت می‌گیرد:

۱ـ لایه‌ی خارجی ترمیم در‌معرض بزاق و پلاک قرارگرفته و مداوم تبادل یونی دارد. در‌حالی‌که مقاومت سایش ماده‌ی ترمیم در ابتدای قراردادن پایین است ولی با‌گذشت زمان و جذب یونی افزایش می‌یابد.

۲ـ لایه‌ی داخلی ماده‌ی ترمیمی در مجاورت حفره‌ آماده شده‌است. از محیط دهان جدا‌شده جریان مداوم مایع عاجی محیطی مرطوب ایجاد‌کرده که برای تبادل یونی مناسب است. در ابتدای قراردادن ماده، آزادسازی قابل‌توجه یونی از سمان وجود دارد که با یون‌های مشابه از مایع عاجی برای پیشبرد رمینرالیزاسیون پیش ‌می‌رود. بعداز سفت‌شدن گلاس‌آیونومر تبادل مداوم یونی در مقادیر کمتر وجود دارد که موجب رمینرالیزاسیون سطح دندان می‌شود.

Giomer:

Shofu Dental,SanMarcos,CA)Giomer) آخرین دستاورد مواد ترمیمی هیبرید است که bioactive است.تکنولوژیGiomer شامل هیــبریـــدیزاسیون واقعی گلاس‌آیونومر و رزین کامپوزیت است. ترکیب این دو ماده‌ی ترمیمی بسیار ایده‌آل است. آزادسازی فلوراید و تبادل یونی گلاس‌آیونومر و زیبایی خواص فیزیکی و آماده‌سازی و کار از خواص کامپوزیت است. فلسفــه‌ی Giomer بـراساس تکنولوژی (PRG(Prereacted glass است. ساختار مرکزی آن شیشه‌ی احاطه‌شونده توسط فاز گلاس‌آیونومر مستقر در یک ماتریکس پلی‌اسید است (شکل8).

نتایج بررسی‌ها نشان‌داده که رمینرالیزاسیون عاج در‌سطح تراشیده شده مجاور Giomer صورت می‌گیرد. یون‌های درون اجزای PRG اثرات بیولوژیک مشخص دارند. فلوراید همانطور که گفته‌شد مقاومت به اسید را ازطریق تولید فلوروآپاتیت  تقویت می‌کند و ماده‌ی دکلسیفیه دندان را رمینرالیزه کرده و ضد‌باکتری است.یون استرنسیم مقاومت اسیدی را ازطریق تولید strontiumapatite بهبود می‌بخشد و مانع از ازدیاد حساسیت عاجی شده و تولید استخوان را تسریع می‌کند. یون آلومینیم ازدیاد حساسیت عاجی را مهار می‌کند.یون سیلیکات در کلسیفیکاسیون استخوان کمک می‌کند در‌حالی‌که یون بورات تولید استخوان را تسریع بخشیده و ضدباکتری است.

Giomer‌ها قادر به بازجذب فلوراید اضافی بزاق هستند (بعداز کاربرد خمیردندان فلوراید و یا کاربرد دهانشویه یا وارنیش) و بعد به‌عنوان منبع مورد‌نیاز برای فلوراید عمل می‌کند به این عمل تبادل فلوراید می‌گویند fluoride release & recharge (شکل9).

Giomer‌ها فلوراید را بهتر از Compomerها و کامپوزیت‌ها آزاد می‌کنند ولی نه به‌خوبی گلاس‌آیونومر ها.فیشور سیلنت Giomer آزادسازی بسیار مناسبی از یون‌ها در‌مقایسه با سیلنت‌های رزینی دارد و به‌طور فعال برای کاهش دمینرالیزاسیون و افزایش رمینرالیزاسیون در دندانهای جوان در مرحله‌ی استعداد بالای آن به پوسیدگی عمل می‌کنند.
Giomer‌ها درمقابل تشکیل پلاک مقاومت می‌کنند یک لایه –material film layer- روی سطح Giomer در تماس با بزاق ایجاد می‌شود شامل آلومینیوم سیلیکا استرنسیم و سایر یون‌هایی است که از فیلر PRG منشا گرفته و برای مهار اتصال باکتری عمل می‌کنند.

عملکرد بالینی Giomer‌ها دربرابر رزین‌های کامپوزیتی هیبرید با کیفیت بالا آزمایش شده است. Giomerهــا به‌طور مطلــوبی در تمــام موارد مطرح مناسب عمل کردند.

سمانBiodentine Tricalcium Silicate:

Septodont,Cambridge Ontario) Biodentine) یک کلسیم سیلیکات bioactive جدید است که به‌عنوان ماده‌ی جایگزین عاج طراحی شده. در ترمیم اندو (سوراخ‌شدگی ریشه‌ی آپکسی فیکاسیون ضایعات تحلیلی) پوشش پالپ جانشین عاج در دندانپزشکی ترمیمی می‌توان از آن استفاده نمود. فرمولاسیون آن براساس تکنولوژی سمان ترمیم اندو MTA همراه با بهبود خواص فیزیکی و استعمال آن با ایجاد ماده‌ی جانشین عاج همراه با خواص ترمیم نسجی است.
Biodentine  از توبول‌های عاجی نفوذکرده و ساختمان‌های میخ مانند -tag like- را ایجاد می‌کنند که قفل میکرو مکانیکی با دندان ایجاد می‌کند سپس آغاز به تحریک تولید عاج ترمیمی می‌شود (شکل10).

Biodentine تحریک تولید عاج ترمیمی را باعث می‌شود و موجب ایجاد سد متراکم عاجی بعد‌از درمان پوشش مستقیم پالپ می‌شود و باعث ترمیم فیبروبلاستهای پالپ آزرده می‌شود. بررسی‌های بالینی توانایی Biodentine برای حفظ حیات پالپ را در شرایط خیلی سخت تأیید می‌کنند و Biodentine توانایی ترمیم پالپ را دارد و به‌این‌طریق مانع از درمان کانال ریشه می‌شود.

جمع‌بندی:

مدل پزشکی «proactive intervention» در‌حال قرارگیری به‌صورت یک الگو در دندانپزشکی شده‌است. این امر باید جزئی از کار روزانه‌ی مطب بوده و فقط مربوط به بخش پیشگیری در مطب نباشد. روند چند فاکتوری دمینرالیزاسیون و پوسیدگی را می‌توان قبل‌از اینکه درمان تهاجمی‌تر و وسیع‌تر لازم شود، کاهش‌داد یا متوقف نمود.دندانپزشک دارای ابزار ساده روش‌ها و محصولات رمینرالیزاسیون است که در بازگرداندن و کنترل روند پوسیدگی موثر شناخته شده است لذا این ادوات باید به‌طور فعال برای حفظ سلامت نسج سخت دندان در طول عمر بیمار به‌کار رود.