شماره ۹۵۸

پروفیلاکسی در دندانپزشکی

دکتر ماندانا پرتوی - دندانپزشک - آندودنتیست

پروفیلاکسی‭ ‬آنتی‌بیوتیک‭ ‬در‭ ‬بیماران(‬دندانپزشکی) دارای‭ ‬پـروتـز‭ ‬مفصلی

سالانه‭ ‬حدود450000‭ ‬آرتروپلاستی‭ ‬کامل‭ ‬مفصل‭ ‬در‭ ‬ایالات‭ ‬متحده‭ ‬انجام‭ ‬می‌شود‭. ‬عفونتهای‭ ‬عمقی‭ ‬این‭ ‬تعویض‭ ‬کامل‭ ‬مفصل‭ ‬معمولاً‭ ‬منتهی‭ ‬به‭ ‬شکست‭ ‬جراحی‭ ‬اولیه‭ ‬شده‭ ‬و‭ ‬نیاز‭ ‬به‭ ‬بازبینی‭ ‬وسیع‌تری‭ ‬می‌باشد‭. ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬مصرف‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬آنتی‌بیوتیک‭ ‬و‭ ‬سایر‭ ‬پیشرفتهای‭ ‬تکنیکی،‭ ‬عفونت‮ ‬‭ ‬عمقی‭ ‬در‭ ‬دوره‌ی‮ ‬‭ ‬اولیه‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬جراحی‭ ‬ناشی‭ ‬ازعفونت‭ ‬intraoperative‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬قابل‭ ‬توجهی‭ ‬طی20ســال‭ ‬گذشتـــه‭ ‬کـاهـش‭ ‬یافتـه‭ ‬است‭.‬

بیمارانی‭ ‬که‭ ‬تحت‭ ‬آرتروپلاستی‭ ‬کامل‭ ‬مفصل‭ ‬می‌خواهند‭ ‬قرارگیرند‭ ‬باید‭ ‬دارای‭ ‬سلامت‭ ‬کامل‭ ‬دندانی‭/‬دهانی‭ ‬قبل‭ ‬ازجراحی‭ ‬بوده‭ ‬و‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬بررسی‭ ‬وضعیت‭ ‬دندانها‭ ‬درصورت‭ ‬نیاز‭ ‬باید‭ ‬ترغیب‭ ‬شوند‭. ‬بیمارانی‭ ‬که‭ ‬دارای‭ ‬مفاصل‭ ‬تعویض‭ ‬شده‭ ‬هستند‭ ‬باید‭ ‬نسبت‭ ‬به‭ ‬اعمال‭ ‬روزانه‭ ‬بهداشت‭ ‬دهان‭ ‬برای‭ ‬حذف‭ ‬پلاک‭ ‬دندانی‭ ‬مبادرت‭ ‬کنند  (‬مانند‭ ‬کاربرد‭ ‬مسواک‭ ‬دستی‭ ‬یا‭ ‬برقی،‭ ‬تمیز‭ ‬کننده‌های‭ ‬بین دندانی‭ ‬یا‭ ‬دهانشویه‌ها) تا‭ ‬بهداشت‭ ‬خوب‭ ‬دهان‭ ‬را‭ ‬حفظ‭ ‬کنند‭. ‬خطر‭ ‬باکتریمی‭ ‬در‭ ‬دهان‭ ‬دچار‭ ‬التهاب،‭ ‬شایع‌تر‭ ‬از‭ ‬دهان‭ ‬سالم‭ ‬با‭ ‬بهداشت‭ ‬مناسب‭ ‬است‭.‬

باکتریمی‭ ‬درایمپلنت‌های‭ ‬مفصلی‭ ‬هم‭ ‬دردرمان‭ ‬اولیه،‭ ‬یا‭ ‬سالها‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬جراحی‭ ‬کاشت‭ ‬می‌شود‭. ‬به‭ ‬نظر‭ ‬می‌رسد‭ ‬حساس‌ترین‭ ‬دوره‭ ‬تا‭ ‬2‭ ‬سال‭ ‬بعد‭ ‬از‭ ‬تعویض‭ ‬مفصل‭ ‬است‭. ‬به‭ ‬اضافه‭ ‬باکتریمی‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬درطول‭ ‬زندگی‭ ‬طبیعی‭ ‬و‭ ‬همراه‭ ‬با‭ ‬اعمال‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬یا‭ ‬پزشکی‭ ‬رخ‭ ‬دهد‭. ‬باکتریمی‭ ‬دهانی‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬خود‭ ‬توسط‭ ‬اتفاقات‭ ‬روزانه‭ ‬بیشتر‭ ‬از‭ ‬باکتریمی‭ ‬ناشی‭ ‬از‭ ‬درمان‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬رخ‭ ‬می‌دهد‭.‬

هیچ‭ ‬شواهد‭ ‬علمی‭ ‬موفقیت‭ ‬آنتی‌بیوتیک‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬را‭ ‬درجهت‭ ‬ممانعت‭ ‬ازعفونتهای‭ ‬خونی‭ ‬قبل‭ ‬ازدرمان‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬در‭ ‬بیماران‭ ‬دچار‭ ‬پروتز‭ ‬کامل‭ ‬مفصلی‭ ‬حمایت‭ ‬نکرده‭. ‬نسبت‭ ‬خطر‭/‬‌‌منفعت‭ ‬و‭ ‬هزینه‭/‬مؤثربودن‭ ‬قادر‭ ‬به‭ ‬تأیید‭ ‬کاربرد‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬آنتی‌بیوتیک نیست‭.‬

مقایسه‌ی‭ ‬عفونت‮ ‬تأخیری‭ ‬مفصل‭ ‬تعویضی‭ ‬با‭ ‬آندوکاردیت‭ ‬عفونی‭ ‬غیرمعتبر‭ ‬است،‭ ‬زیرا‭ ‬آناتومی،‭ ‬خونرسانی،‭ ‬میکروارگانیسم ها،‭ ‬مکانیسم‮ ‬‭ ‬عفونت‮ ‬‭ ‬تماماً‭ ‬متفاوت‭ ‬است‭. ‬به‭ ‬نظرمی‌رسد‭ ‬که‭  ‬باکتریمی‭ ‬همراه‭ ‬با‭ ‬عفونت‭ ‬حاد‭ ‬درفضای‭ ‬دهان،‭ ‬پوست،‭ ‬سیستم‭ ‬تنفسی،‭ ‬گوارشی‭ ‬و‭ ‬ادراری‭ ‬تناسلی‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬قسمتهای‭ ‬بدن‭ ‬ممکن‭ ‬است‭ ‬باعث‭ ‬عفونت‮ ‬تأخیری‭ ‬ایمپلنت‭ ‬شوند‭. ‬هر‭ ‬بیمار‭ ‬با‭ ‬پروتز‭ ‬کامل‭ ‬مفصلی‭ ‬دارای‭ ‬عفونت‭ ‬حاد‭ ‬دهانی‭/ ‬صورتی‭ ‬باید‭ ‬سریعاً‭ ‬همانند‭ ‬سایر‭ ‬بیماران‭ ‬برای‭ ‬حذف‭ ‬منبع‭ ‬عفونت‭ ‬درمان‭ ‬شود (‬انسیژن‭ ‬ودرناژ،‭ ‬درمان‭ ‬کانال‭ ‬ریشه‭ ‬وکشیدن) وتجویز‭ ‬آنتی‌بیوتیک‭ ‬درمانی‭ ‬مناسب‭ ‬در‭ ‬صورت‭ ‬لزوم‭.‬

متخصصان‭ ‬باید‭ ‬با‭ ‬مشاهده‌ی‭ ‬هرنوع‭ ‬علامت‭ ‬و‭ ‬نشانه‌ی‮ ‬‭ ‬غیرطبیعی‭ ‬مانند‭ ‬تب،‭ ‬تورم،‭ ‬درد‭ ‬مفصلی‭ ‬که‭ ‬درلمس‭ ‬گرم‭ ‬باشد‭ ‬دربیماران‭ ‬دچار‭ ‬پروتز‭ ‬مفصلی‭ ‬مشکوک‭ ‬شوند‭.‬

پروفیلاکسی‭ ‬آنتی‌بیوتیکی‭ ‬برای‭ ‬بیماران‭ ‬دندانــپزشــکی‭ ‬دارای‭ ‬pin, plate, screw‭ ‬تجویز‭ ‬نمی‌شود‭ ‬حتی‭ ‬به‭ ‬طور‭ ‬متداول‭ ‬برای‭ ‬بیماران‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬دارای‭ ‬تعویض‭ ‬کامل‭ ‬مفصل‭ ‬نیزتجویز‭ ‬نمی‌شود‭ ‬که‭ ‬موافق‭ ‬بانظر‭ ‬کمیسیون‭ ‬درمانی‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬انجمن‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬آمریکا،‭ ‬آکادمی‭ ‬بیماریهای‭ ‬دهان‭ ‬آمریکا‭ ‬و‭ ‬انجمن‭ ‬بریتانیا‭ ‬برای antimicrobial chemotherapy‭ ‬است‭. ‬شواهد‭ ‬محدودی‭ ‬موجود‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬بعضی‭ ‬بیماران‭ ‬دچار‭ ‬نقص‭ ‬ایمنی‭ ‬که‭ ‬تعویض‭ ‬کامل‭ ‬مفصل (‬جدول1) کرده‮ ‬اند‭ ‬از‭ ‬نظر‭ ‬ابتلا‭ ‬به‭ ‬عفونت‭ ‬خونی‭ ‬درخطر‭ ‬بالاتری‭ ‬هستند. ‬پروفیلاکسی‭ ‬آنتی‮ ‬بیوتیک برای‭ ‬چنین‭ ‬بیمارانی‭ ‬که‭ ‬تحت‭ ‬درمان‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬قرارمی‌گیرند‭ ‬و‭ ‬خطر‭ ‬بالای‭ ‬باکتریمی‭ ‬دارند (‬جدول2) باید‭ ‬رژیم‭ ‬مطرح‭ ‬درجدول‭ ‬3مورد‭ ‬توجه‭ ‬قرارگیرد‭. ‬به‭ ‬اضافه‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬آنتی‌بیوتیک‮ ‬‭ ‬هنگامی‭ ‬که‭ ‬اعمال‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬با‭ ‬خطر‭ ‬بالاتر (‬جدول2) روی‭ ‬بیماران‭ ‬دندانپزشکی‭ ‬که‭ ‬طی‭ ‬2سال‭ ‬گذشته‭ ‬جراحی‭ ‬ایمپلنت‭ ‬مفصلی‭ ‬انجام‭ ‬داده‌اند‭ ‬و‭ ‬یا‭ ‬دچار‭ ‬عفونت قبلی‭ ‬مفصلی‭ ‬شده‭ ‬وسایر‭ ‬موارد‭ ‬ذکر‭ ‬شده‭ ‬درجدول1‭ ‬توصیه‭ ‬می‌شود‭.


 

بیماران درمعرض احتمالى عفونت هماتوژن مفصلى
نوع بیمار وضعیتی که بیمار را درمعرض عفونت قرارمی دهد
تمام بیماران طی دوسال اول تعویض مفصل ---------------------------
افراد دچار نقص یا سرکوب ایمنی آرتروپاتی التهابی مانند آرتریت روماتوئید لوپوس اریتماتوز سیستمی
‮‬افراد داراى ناخوشى همزمان عفونت قبلی پروتز مفصلی
سوء تغذیه
هموفیلی
‮ ‬عفونت‮ ‬HIV
دیابت نوع‮ ‬I‮ ‬وابسته به انسولین‮ ‬
بدخیمی
جدول۱

 

وقوع‭ ‬باکتریمی‭ ‬طی‭ ‬اعمال‭ ‬دندانپزشکی

وقوع

اعمال‭ ‬دندانپزشکی

 

 

 

 

وقوع‭ ‬با‭ ‬احتمال‭ ‬بالا

 •کشیدن‭ ‬دندان

 •‭ ‬اعمال‭ ‬پریودنتال‭ ‬شامل‭ ‬جراحی‭ ‬قراردادن‭ ‬الیاف‭ ‬و‭ ‬نوارهای‭ ‬آنتی‌بیوتیک‭ ‬درناحیه‌ی‭ ‬زیر‭ ‬لثه،‭ ‬جرمگیری‭ ‬وroot planning‭ ‬‭ ‬پروب‭ ‬کردن‭ ‬مرحله‌ی

نگهداری‭ ‬و‭ ‬فراخوانی

 •‭ ‬قرار‭ ‬دادن‭ ‬ایمپلنت‭ ‬دندانی‭ ‬و‭ ‬قراردادن‭ ‬مجدد‭ ‬دندان‭ ‬avulsed

 •‭ ‬درمان‭ ‬کانال‭ ‬ریشه‭ ‬و‭ ‬جراحی‭ ‬درناحیه‌ی‭ ‬خارج‭ ‬از‭ ‬انتهای‭ ‬ریشه

 •‭ ‬قراردادن‭ ‬band‭ ‬ارتدنسی  (‬براکت‭ ‬موردی‭ ‬ندارد)

 •‭ ‬تزریق‭ ‬داخل‭ ‬لیگامان‭ ‬پریودنت‭ ‬یا‭ ‬intraosseous

 •‭ ‬تمیز‭ ‬کردن‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬دندانها‭ ‬یا‭ ‬ایمپلانتها‭ ‬در‭ ‬صورتی‭ ‬که‭ ‬همراه‭ ‬با‭ ‬

خونروی‭ ‬باشد‭.

 

 

 

وقوع‭ ‬بااحتمال‭ ‬ضعیف

 •درمان‭ ‬ترمیمی‭ ‬یا‭ ‬پروتز‭ ‬همراه‭ ‬یا‭ ‬بدون‭ ‬نخ‭ ‬کنار‭ ‬زننده

 •تزریق‭ ‬موضعی‭ ‬بی‌حسی (‬شامل‭ ‬تزریق‭ ‬داخل‭ ‬لیگامان‭ ‬پریودنت‭ ‬یاintaosseous‭ ‬نمی‌شود‭(‬

 •‭ ‬درمان‭ ‬کانال‭ ‬ریشه‭ ‬در‭ ‬محدوده‭ ‬کانال‭ ‬قراردادن‭ ‬post‭ ‬‭ ‬و‭ ‬بیلداپ

 •‭ ‬قراردادن‭ ‬رابردم

 •‭ ‬خارج‭ ‬کردن‭ ‬نخ‭ ‬بخیه

 •‭ ‬قراردادن‭ ‬پروتز‭ ‬یا‭ ‬پلاک‭ ‬ارتدنسی‭ ‬متحرک

 •‭ ‬قالب گیری

 •‭ ‬فلورایدتراپی

 •‭ ‬تهیه‭ ‬رادیوگرافی‭ ‬دهان

 •‭ ‬تنظیم‭ ‬ارتدنسی

جدول2

 

گاهی‭ ‬بیمار‭ ‬دارای‭ ‬پروتز‭ ‬کامل‭ ‬مفصلی‭ ‬شاید‭ ‬با‭ ‬دستورالعمل‭ ‬متفاوتی‭ ‬ازجراح‭ ‬ارتوپد‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬دندانپزشک‭ ‬مراجعه‭ ‬کنند‭. ‬این‭ ‬مسأله‭ ‬یا‭ ‬به‭ ‬علت‭ ‬عدم‭ ‬آشنایی‭ ‬با‭ ‬راهنما‭ ‬موجود‭ ‬بوده‭ ‬ویا‭ ‬ملاحظات‭ ‬خاصی‭ ‬درمورد‭ ‬شرایط‭ ‬پزشکی‭ ‬بیمار‭ ‬که‭ ‬دندانپزشک‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬اطلاع‭ ‬ندارد‭ ‬و‭ ‬درنهایت‭ ‬لزوم‭ ‬مشاوره‭ ‬با‭ ‬پزشک‭ ‬بیمار‭ ‬درمورد‭ ‬ملاحظات‭ ‬خاص،‭ ‬لزوم‭ ‬premedication‭ ‬‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬اختیار‭ ‬قراردادن‭ ‬راهنما‭ ‬به‭ ‬پزشک‭ ‬متخصص‭ ‬است‭. ‬دندانپزشک‭ ‬مسوول‭ ‬توصیه‌ی‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬به‭ ‬بیمار‭ ‬خود‭ ‬براساس‭ ‬اعمالی‭ ‬است‭ ‬که‭ ‬انجام‭ ‬خواهد‭ ‬داد‭. ‬مزیت‭ ‬تجویز‭ ‬آنتی‮ ‬بیوتیک‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬باید‭ ‬در‭ ‬قبال‭ ‬سمیت‭ ‬مصرف‭ ‬آنتی‮ ‬بیوتیک‭ ‬مانند‭ ‬آلرژی‭ ‬وایجاد‭ ‬باکتری‭ ‬مقاوم‭ ‬بررسی‭ ‬شود.

رژیم پروفیلاکسی آنتی بیوتیک پیشنهاد شده
نوع بیمار داروی پیشنهادی رژیم دارویی
عدم حساسیت به پنی‌سیلین cephalexin‭, ‬cephradine or amoxicillin 2 گرم‮ ‬1ساعت قبل ازآغاز درمان دندانپزشکی
عدم حساسیت به پنی‌سیلین ولی قادر به مصرف خوراکی دارو نمی‌باشد‮ cefazolin or ampicillin 1گرم‮ ‬cefazolin‮  ‬یا‮ ‬2گرم‮ ‬ampicillin‮  ‬ به صورت‮ ‬IM‮ ‬یا‮ ‬IV‬ 1 ساعت قبل از آغاز درمان دندانپزشکی
دچار آلرژی به پنی سیلین ‭ ‬clindamycin 600‮‬ میلی گرم خوراکی‮ ‬1ساعت قبل از آغاز درمان دندانپزشکی
دچار حساسیت به پنی سیلین ولی قادر به مصرف خوراکی دارو نمی باشد. clindamycin 600‮ ‬ میلی گرم ‮ ‬IV 1ساعت قبل از آغاز درمان دندانپزشکی
جدول۳

این‭ ‬مقاله‭ ‬راهنمایی‭ ‬برای‭ ‬تکمیل‭ ‬تصمیم‭ ‬دندانپزشک‭ ‬درجهت‭ ‬تجویز‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬آنتی‌بیوتیک‭ ‬به‭ ‬بیماران‭ ‬دارای‭ ‬تعویض‭ ‬کامل‭ ‬مفصل‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬راهنما‭ ‬استاندارد‭ ‬درمانی‭ ‬نبوده‭ ‬و‭ ‬جانشین‭ ‬تصمیم‭ ‬بالینی‭ ‬نیز‭ ‬نمی‌باشدو‭ ‬امکان‭ ‬توصیه‌ی‭ ‬آن‭ ‬برای‭ ‬هر‭ ‬عمل‭ ‬بالینی‭ ‬که‭ ‬امکان‭ ‬ایجاد‭ ‬باکتریمی‭ ‬از‭ ‬محیط‭ ‬دهان‭ ‬برود‭ ‬نیست‭ ‬لذا‭ ‬دندانپزشک‭ ‬باید‭ ‬با‭ ‬توجه‭ ‬به‭ ‬قضاوت‭ ‬بالینی‭ ‬خود،‭ ‬مناسب‭ ‬بودن‭ ‬پروفیلاکسی‭ ‬آنتی‌بیوتیک‭ ‬را‭ ‬تشخیص‭ ‬دهد‭.


تعداد بازدید : 6175

نظرات

شهرام سپهرمند

2 سال و 3 ماه و 7 روز پیش

با سلام و احترام و تشکر ای‌کاش نویسنده محترم مطالبی هم در رابطه‌ی بیمارانی که قصد انجام آرتروپلاستی در آینده‌نزدیک دار ند‌، می‌فرمودند. با نشکد فراوان.

ثبت نظر

ارسال