اختلالات روانپزشکی مانند اختلال کم‌توجهی و بیش‌فعالی (ADHD)، روی عواطف خانواده و زندگی اجتماعی اثر دارند. این نکته امری است که به‌خوبی شناخته شده و این وضعیت بر DNA بیماران و والدینشان نیز اثر دارد. کودکان مبتلا به ADHD و مادرانشان، تلومرهای کوتاه‌تری دارند و کوتاه‌شدن تلومرها معیاری برای پیر‌شدن سلول است و با افزایش خطر بیماری‌های قلب‌وعروق، دیابت، چاقی و سرطان در ارتباط می‌باشد.
تلومرها انتهای کروموزوم‌ها را می‌پوشانند و به‌هنگام تقسیم سلول مانع از‌دست‌رفتن DNAهای کدکننده‌ی پروتئین‌ها می‌شوند. گرچه کوتاه‌شدن تلومرها به‌طور طبیعی و با افزایش سن رخ می‌دهد، اما این فرایند تحت‌تأثیر تنش‌های روانی و زیست‌شناختی شتاب می‌گیرد و هر‌چه تلومرها کوتاه‌تر شوند،«امید‌به‌زندگی» زیست‌شناختی (Biological Life Expectation) نیز کاهش‌می‌یابد.
طی ارزیابی‌های صورت‌گرفته، طول تلومرهای ۶۱ کودک مبتلا به ADHD (بین ۶تا۱۶سال) و والدینشان اندازه‌گیری شد و درمیان این کودکان که در ابتدای راه زندگی خود هستند، مشاهده گردید که طول تلومرها کمتر‌از مقدار مورد انتظار است. گرچه تلومرهای مادران نیز کوتاه‌تر بودند ولی هیچ تغییری در طول تلومر پدرها یافت نشد.
پژوهشگران بر‌این عقیده‌اند که این پدیده به‌دلیل تنش ناشی‌از نشانه‌های ADHD است که برای کودکان و مادرانشان اتفاق می‌افتد. در بیشتر موارد، این مادران هستند که نقش اصلی در مراقبت از فرزندانشان را ایفا می‌کنند و نسبت به پدران، میزان بیشتری از ابتلا به اختلالات افسردگی و استرس در هنگام انجام وظایف فرزند‌پروری را نشان می‌دهند. نشانه‌های ADHD معمولاً به‌هنگام کودکی نمایان می‌شوند و شامل عدم توجه، بیش‌فعالی و تکانشگری (Impulsivity) هستند؛ ترکیبی که می‌تواند اثراتی منفی روی زندگی کودک و اطرافیانش داشته باشد.
وقتی مردم در‌خصوص مشکلات رفتاری کودکان می‌اندیشند، بیشتر به مؤلفه‌ی روانشناختی و چگونگی تأثیر آن روی عملکرد کودک در مدرسه و تعاملش با جامعه فکر می‌کنند. این اثرات واقعی هستند ولی موردی که طی این بررسی به آن اشاره می‌گردد، تأثیر ADHD در سطح مولکولی و DNA می‌باشد. طول تلومر قویاً امری موروثی است و والدینی که طول تلومر کمتری دارند، این خصیصه را به فرزندان خود منتقل می‌کنند یعنی کودکانی که به ADHD مبتلا هستند و در‌نتیجه تلومرهای کوتاه شده‌ای دارند، در‌آینده نسلی با تلومرهای کوتاه‌تر به‌دنیا خواهند آورد.
محققان بر این نکته تاکید دارنـد که نشانه‌های بیش‌فعالی، بیشتر از شناسه‌های عدم توجه (Inattention Symptoms) به طول تلومر مرتبط هستند و هر‌چه کودکی که مبتلا به ADHD است بیش‌فعال‌تر باشد، طول نسبی تلومر او و مادرش کوتاه‌تر است. یافته‌ها بر اهمیت مداخله‌ی زودهنگام برای رفع مشکلات رفتاری در کودکان و جلوگیری از تنش‌های روانی و کوتاه‌شدن تلومرها تأکید دارند و کاهش بیش‌فعالی و تکانشگری در کودکان برای آنها و مادرانشان، اقدامی اساسی است و این مهم می‌تواند از‌طریق بکارگیری چند (Several) روش رفتار درمانی که هر‌چه زودتر باید اعمال شوند محقق گردد.
ثبت نظر