شماره ۱۰۴۰

کم ‌خونی‌فقرآهن(۲) (بخش پایانی)

دکتر فرخ سیف بهزاد

کم ‌خونی‌فقرآهن(۲) (بخش پایانی)

آزمایش‌ها و تشخیص:

پزشک، کم‌خونی فقر ویتامین را ازطریق آزمایش‌های خون تشخیص می‌دهد. این آزمایش‌ها مسائل زیر را چک می‌کنند:

تعداد و ظاهر گلبول‌قرمز خون. تعداد گلبول‌های قرمز خون افرادی که مبتلا به کم‌خونی هستند از‌ حد طبیعی کمتر است. در کم‌خونی‌های کمبود ویتامینی که به کمبود ویتامینB12 و فولات مربوط هستند، گلبول‌های قرمز خون بزرگ و رشدنیافته هستند. در کمبودهای شدید، تعداد گلبول‌های سفید خون و پلاکت‌ها نیز ممکن است کاهش یابد، و شکل غیرطبیعی‌ در زیر میکروسکوپ داشته باشند.

اندازه‌گیری‌مقدار فولات، ویتامینB12  در خون. میزان فولات و ویتامینB12 به‌صورت همزمان اندازه‌گیری می‌شوند، زیرا، این کمبودها می‌تواند علائم و نشانه‌های مشابهی داشته باشند.

آزمایش‌های اضافی برای کمبود ویتامینB12:

اگر آزمایش خون کمبود ویتامین را نشان دهد، پزشک ممکن‌است آزمایش‌های دیگری را برای تعیین نوع و علت انجام دهد، از قبیل:

آزمایش پادتن‌ها. پزشک ممکن‌است پادتن‌ها و فاکتورهایی را در خون بررسی کند که حضور آنها کم‌خونی پرنیسیوز را نشان می‌دهد.

آزمایش اسید متیل‌مالونیک (methylmalonic acid test). ممکن‌است آزمایش خونی برای بررسی وجود ماده‌ای به‌نام اسیدمتیل‌مالونیک انجام شود. سطح این ماده در افراد مبتلا به کمبود ویتامینB12 بالاتر است.

آزمایــش شیلینــگ (schilling test). در‌این آزمایش، ابتدا مقدار بسیـــار کمی از ویتامینB12 رادیواکتیو را بیمار مصرف می‌کند. سپس، خون وی بررسی می‌شود تا مشاهده شود که آیا بدن وی ویتامینB12 را جذب می‌کند یا خیر. پس‌از آن، ترکیبی از ویتامین B12 رادیواکتیو و فاکتور داخلی به وی داده می‌شود، اگر B12 رادیواکتیو تنها هنگامی جذب شود که همراه با فاکتور داخلی مصرف شده باشد، تأیید می‌شود که بیمار مبتلا فاقد کمبود فاکتور داخلی می‌باشد.

درمان‌ها و داروها:

درمان کم‌خونی فقر ویتامین می‌تواند توسط مصرف مکمل‌ها و تغییرات در رژیم غذایی باشد.

کم‌خونی فقر فولات. درمان این نوع از کم‌خونی شامل مصرف رژیم غذایی سالم و تجویز مکمل فولیک اسید می‌شود. در اغلب موارد، مکمل‌های فولیک اسید به‌صورت خوراکی مصرف می‌شوند. هنگامی که سطح فولات بدن افزایش یابد و به حالت عادی برسد، ممکن‌است بیمار بتواند مصرف مکمل را قطع کند. اما، اگر علت کمبود فولات بیمار قابل اصلاح نباشد، ممکن‌است به‌طور نامحدود به مکمل‌های اسید‌فولیک نیاز داشته باشید(supplements for long life).

کم‌خونی فقر ویتامینB12 (کم‌خونی پرنیسیوز). در موارد خفیف‌تر کمبود ویتامینB12، درمان ممکن‌است به‌صورت تغییراتی باشد که در رژیم‌غذایی اعمال می‌شود. همچنین مکمل ویتامینB12 به شکل قرص یا به‌عنوان اسپری بینی نیز استفاده می‌شود. پزشک ممکن‌است ویتامینB12 تزریقی را پیشنهاد کند، به خصوص اگر کمبـود ویتامینB12 بیمار شدید باشد. در ابتدا، ممکن‌است هر دو روز تزریق توصیه شود و در‌نهایت، تنها یک‌بار در ماه نیاز به تزریق خواهد بود، که ممکن است بسته به بیماری، برای همیشه ادامه پیدا کند(فقدان دائمی فاکتور داخلی در بیمار با سابقه‌ی گاستروکتومی).

کم‌خونی فقر ویتامینC. کم‌خونی مربــوط به کمبود ویتامینC با ویتامینC خوراکی درمان می‌شود. علاوه‌براین، مصرف غذاها و نوشیــدنی‌هایی که حاوی ویتامینC هستند نیز باید افزایش ‌یابد.

پیشگیری:

با انتخاب رژیم‌غذایی سالم پیشگیری ممکن می‌باشد.

می‌توان از برخی‌از انواع کم‌خونی فقر ویتامین با انتخاب رژیم غذایی سالمی که شامل انواع مواد غذایی باشد پیشگیری نمود.غذاهای غنی از فولات عبارتنداز:

• سبزی‌ها با برگ سبز‌ تیره (Dark green leafy)

• آجیل(چهار مغز خام)

• محصولات غلات غنی‌شده، مانند نان، غلات، ماکارونی و برنج

• میوه و آب‌میوه

غذاهای غنی‌از ویتامینB12 عبارتنداز:

• تخم‌مرغ

• غذاهای غنی‌شده، مانند غلات صبحانه

• شیر، پنیر و ماست

• گوشت قرمز و سفید و ماهی صدف

غذاهای غنی‌از ویتامینC عبارتنداز:

• کلم بروکلی

• مرکبات و آب مرکبات

• توت‌فرنگی

• فلفل‌شیرین

• گوجه‌فرنگی

اغلب بزرگسالان در روز نیازمند انواع ویتامین‌ها در رژیم غذایی خود  به میزان زیر هستند:

• ویتامین B12، 4.2 میکروگرم

• فولات یا اسید‌فولیک، 400میکروگرم

• ویتامین C، 

75‌ تا ‌90 میلی‌گرم

زنان باردار و شیرده ممکن‌است به ویتامین بیشتری نیاز داشته باشند.

آیا مولتی‌ویتامین مصرف شود؟

اغلب افراد از غذاهای که می‌خورند ویتامین کافی دریافت می‌کنند. اما اگر رژیم‌غذایی فرد محدود باشد، بهتراست مولتی‌ویتامین مصرف کند.

قطع مصرف دخانیات:

کشیدن سیگار با جذب مواد مغذی، از قبیل ویتامینC، تداخل می‌کند و درنتیجه، می‌تواند خطر ابتلا به کمبود ویتامین را بالا ببرد. اگر بیمار سیگار می‌کشد، حتماً ترک کند. اگر بیمار سعی کرده‌است که ترک کند، اما موفق نبوده‌است، حتماً با وی درمورد استراتژی‌های ترک صحبت شود.

مصرف الکل:

الکل می‌تواند باعث کم‌خونی فقر ویتامین شود. اگر بیمار می‌خواهد درمان شود حتماً باید جهت قطع مصرف الکل راهنمایی شود.

 

 

تعداد بازدید : 3131

ثبت نظر

ارسال