شماره ۹۷۸

سرخارگل و سیستم ایمنی

دکتر آلا سلیمانی - داروساز

بررسی‌ها و شواهد بسیاری مبتنی بر اثرات تحریک‌کننده‌ی ایمنی توسط گیاه سرخارگل Echinacea pururea به‌دست آمده‌است.

 مکانیسم اختصاصی و تعدادی از بررسی‌های بالینی انجام‌شده جهت استناد به این امر در ادامه بیان می‌گردد.
فرآورده‌های حاوی گیاه سرخارگل وقتی هنگام بروز اولین نشانه‌های سرماخوردگی مصرف‌شوند، ممکن‌است دوره‌ی علائم سرماخوردگی و آنفلوانزا را کاهش‌دهند(Lindenmuth & Lindenmuth 2000).
مکانیسم اثر:
عصاره‌ی اتانولی سرخارگل اثرات افزایشی روی فعالیت فاگوسیتی، متابولیک و باکتری‌کُشی ماکروفاژهای پریونئال دارد. نقش ضد‌التهابی عصاره‌ی این گیاه به آلکامیدهای اشباع نشده و به‌واسطه‌ی مهار سیکلواکسیژناز و 5-لیپواکسیژناز نسبت داده می‌شود (Muller-Jakic 1994). آرابینوگالاکتان، پلی‌ساکاریدی که از کشت‌سلولی اکیناسه‌آپورپورا به‌دست می‌آید، در فعال‌سازی عمل ماکروفاژی بر ضد‌سلول‌های توموری و میکروارگانیسم‌ها اثرات قابل‌توجهی دارد. ایـــن پلی‌ساکارید تحریک تولیـــــد Inf-b,IL10,IL6,IL1,TNF-a  را از ماکروفــاژ به عهــده دارد (Burger‌1997 ,  Luettig‌1989 Roesler‌1991) همچنین ایمنی سلولی را به‌واسطه‌ی تولید لنفوسیت و لنفوکین افزایش می‌دهد. این گیاه اثرات مقاومت ویروسی (به‌صورت کوتاه‌مدت) علیه ویروس آنفلوانزا، هرپس و ویروس استئوماتیت ویزیکولار از خود نشان داده که این اثرات شبیه اینترفرون ارزیابی شده‌‌است ‌(Wacker‌1978).
یافته‌های علمی حاکی از آن است که عصاره‌ی اکیناسه فعال‌کننده‌ی قوی سلول‌های قاتل طبیعی بدن (NK cell) می‌باشند که فرآیند کونژوگه شدن NK را با سلول‌های هدف تقویت نموده و زمینه را برای لیز این سلول‌ها فراهم می‌سازند. در‌واقع نشان‌داده شده‌است که تعداد سلول‌های ایمنی اصلی بدن که به‌عنوان خط اول دفاعی درمقابله با پیشرفت نئوپلاسم در موش و انسان عمل می‌کنند ـ به‌عبارت‌دیگر سلول‌های قاتل طبیعی بدن‌ـ هم در‌محل تولیدشان یعنی مغز‌استخوان و هم در اندام‌های دیگری که می‌توانند حضور یافته و عمل‌کنند مانند طحال به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابند. علاوه‌بر اثرات مذکور، افزایش قابل‌توجهی در تعداد سلول‌های سفید، منوسیت‌ها، نوتروفیل‌ها و NK‌ها در‌خون مشاهده گردیده‌است. همچنین در مراحل‌آخر سرماخوردگی، درمان با اکیناسه باعث مهار افزایش تولید سوپر اکسید مرتبط با سرماخوردگی نوتروفیل‌ها می‌شود.
مطالعات‌بالینی:
در بررسی دوسوناآگاه با شاهد و دارونما با شرکت120‌بیمار داروی اکیناگارد به‌طور مؤثری طول‌مدت دوره‌ی عفونت مجاری‌تنفسی فوقانی را کوتاه کرد. بهبود سریع و محسوس علائم در‌گروهی ‌که این دارو را مصرف کردند در‌مقابل گروه دارونما کاملاً مشهود بود (0.0001 < p). متوسط دوره‌ی بهبودی 4‌ روز (دارو) در‌مقابل 8‌ روز (دارونما) گزارش‌شد (Hoheisel et.al.‌1997) که این اثر در‌نتیجه‌ی افزایش فعالیت فاگوسیتی، متابولیک و باکتری‌کُشی ماکروفاژها تحت‌تأثیر عصاره‌ی  اکیناسه مشاهده شد.
در بررسی دیگری عصاره‌ی اکیناسه به‌صورت روزانه 180‌قطره در دوزهای منقسم، ۸تا۱۰‌روز مصرف شد تا اثر آن روی هر‌دو‌نوع عفونت ویروسی و باکتریایی با دارنما مقایسه شود. عصاره‌ی اکیناسه در‌مقایسه با دارونــما، طول دوره‌ی بیماری را در‌عفونت باکتریایی از 13‌روز به 9‌روز و درعـــفونــت ویــــروسی از 12‌روز به 8روز کاهــــش‌داد (Dorn et.al 1997)‌(P > 0.0001).

 

 

تعداد بازدید : 1424

ثبت نظر

ارسال