سردرد از حالاتی است که تقریباً همه به آن مبتلا شده‌اند. بسیاری ازانواع سردرد جنبه‌ی کارکردی دارد و به علت آشفتگی‌های موقت ایجاد می‌شود و به هیچ یک از تغییرات عضوی مغز مربوط نیست.
سردرد غالباً یک ماهیت اخطار دهنده دارد وحاکی از آن است که چیزی در جایی ازبدن دچار اختلال شده است. اما درد واقعی از آغالش نقاط پایانی اعصاب درعضلات شانه، گردن و سر و نیز درعضلات صاف عروق خونی این مناطق حاصل می‌شود.
سردردها انواع مختلفی دارند و به این جهت راه‌های درمان‌شان هم متفاوت است. استفاده ازآسپیرین یا یک داروی آرامش بخش، ممکن است سبب تسکین موقتی سردرد شود ولی علت آن را ازبین نمی‌برد. افزون بر این، مصرف مکرر داروهای تسکین دهنده ی درد سبب ناتوانی عصبی، ضعف قلب و پیدایش عوارض دیگر می‌شود.
شایع‌ترین علل سردرد عبارتند از آلرژی، علل عاطفی، کشیده شدن وخستگی چشم، فشارخون بالا، خماری صبحگاهی، عفونت، پایین بودن قند خون، کمبود تغذیه‌یی، تنش، وجود سم‌ها وتوکسین‌ها در بدن و میگرن.
آلرژی‌ها، غالباً یکی از علل سردرد است که به آن شک نمی‌کنند و در افراد مختلف به صورت‌های متفاوت دیده می‌شود. غذاهایی که دربعضی افراد سبب آلرژی‌می‌شوند سردرد ایجاد می‌کنند. غذاهای آلرژی‌‌زایی که سبب شعله‌وری سردرد می‌گردند عبارتند از شیر و فرآورده‌های لبنی، شکلات، جگر مرغ، الکل وپنیر پرچرب. علاوه بر سردرد، عطسه واسهال ازنشانه‌های حاکی از وجود آلرژی است.
هیجان شدید غالباً سبب بروز سردرد می‌شود. بسیاری از افرادی که ظاهر مطبوع وخوبی دارند، درواقع ممکن است در آستانه ی غلیان باشند و یا نسبت به کسی یا چیزی احساس تنفر داشته باشند. این خصومت نهفته ممکن است خود را به صورت سردرد نشان دهد.پس نکته ی مهم آن است که نباید اجازه داد عواطف منفی روی هم تلنبار شوند بلکه باید راهی ایمن و مطمئن برای تجلی آنها یافت.
کشیده شدن چشم یکی از علل شایع‌سردرد است. دراینگونه موارد باید با متخصص چشم مشاوره نموده و درمان مقتضی انجام داد. انجام نرمش‌های چشم ازجمله حرکت دادن چشمان به بالا و پایین و به دوطرف، گذاشتن کف دست روی چشم، چرخاندن سر درحالی که گردن کشیده است و سه بار حرکت به جلو وعقب و سپس سه بار درجهت حرکت عقربه‌های ساعت و سه بار درجهت خلاف آن سبب تسکین کشش چشم خواهد شد.
فشارخون بالا نیز ممکن است سبب سردرد از نوع کوششی شود. این سردرد معمولاً صبح‌ها پس از بیدار شدن ازخواب، ازعقب سرآغاز می‌شود. روش مطمئن درمان این نوع سردرد قراردادن پاها تا نیمه ی ساق در آب گرم به مدت 15تا20 دقیقه است. این کار موجب می‌شود خون ازناحیه ی سر دور شده و به سمت پاها پایین‌بیاید و سردرد آرام گیرد.
بسیاری افراد بعد ازمصرف الکل دچار سردرد شدیدی می‌شوند. الکل سبب ورم کردن رگ‌های خونی شده به پیدایش سردرد دردناک منتهی می‌شود. بهترین روش درمان دراین مورد پرهیز از مصرف الکل است. معتادان الکل برای پیشگیری از سردردهای خماری می‌توانند از ویتامینB1 یا تیامین همراه الکل استفاده نمایند.
درصورت وجود عفونت‌هایی مانند سرماخوردگی، ویروس و تب، ممکن است سردرد بروز کند. دراین مورد، این عفونت‌است که باید مورد بررسی قرار گیرد. درمان با ویتامین C، بهترین روش درمان این سردرد، در سراسر جهان است. درمورد سرماخوردگی، باید به فواصل یک ساعته و بلافاصله پس از ظهور نخستین‌نشانه‌ها مانند گلودرد، آبریزش بینی وغیره از مقدار زیادی ویتامینC استفاده شـــود. ویتامینC دارای معجزاتی است و به عنوان آنتی‌بیوتیک طبیعی تلقی می‌شود.
پایین بودن قندخون یکی از علل آغالش‌پذیری و سردرد است. درحالت پایین بودن قند خون، استفاده از قند، راه علاج نیست زیرا مصرف قند به صورتی گذرا سبب بالا رفتن قند شده وموجب می‌شود تامدتی به انسان حس راحتی دست دهد. پایین بودن قند خون، نتیجه‌ی آزار دیدن لوزالمعده و تحریک بیش ازحد تولید انسولین دربدن است. دراین حالت به جای استفاده از سه وعده غذای استاندارد می‌توان از وعده‌های غذایی کمتر در فواصل کوتاه تر استفاده نمود. مصرف کربوهیدرات‌ها دراین حالت باید به حداقل تقلیل یابد وازمیزان مصرف قهوه نیز باید کاسته شود زیرا سبب تحریک بیش ازحد لوزالمعده خواهد شد.
فقدان آهن، که به کم‌خونی می‌انجامد، علت شایع سردرد به شمار می‌رود. گاهی سردرد پیش از شروع کم خونی و به علت کم‌خونی مزمن فقر آهن ایجاد می‌شود. مخمر آبجو، یک منبع عالی آهن است واگر روزانه چند قاشق چای خوری از آن مصرف شود به نحو احسن ازکم‌خونی جلوگیری میکند.سردرد ممکن است به علت کمبود ویتامین‌هایB ازجمله اسیدپانتوتنیک، ویتامینB1، ویتامینB12 و ویتامینB6 نیز ایجاد شود که با مصرف این ویتامین‌ها، علاج حاصل می‌گردد.
وقتی هر یک از عوامل ویتامینی B به طور جداگانه مورد استفاده قرارمی‌گیرد بسیار مهم است که درکنار مصرف آن ویتامین، ازمجموعه ویتامین‌های B به هر صورت آن ازجمله به صورت مخمر آبجو، جگر، جوانه ی گندم وغیره استفاده شود. زیرا درغیر این صورت زیاد بودن یکی ازاین عوامل ممکن است سبب بروز عدم تعادل درسایر ویتامین‌های گروهB شده و به ایجاد مشکلات دیگر منتهی گردد. در واقع مصرف مجموعه‌ی گروه ویتامین‌هایB، به عنوان عامل محافظت‌کننده از سردردها و میگرن عمل خواهد کرد.
سردردهای تنشی، احتمالاً از شایع‌ترین انواع سردرد به شمار می‌روند و درنتیجه ی تضادهای عاطفی به وجود می‌آیند که به استرس منتهی می‌شود. استرس به صورت ناخودآگاه سبب تحت فشار قرارگرفتن شانه، گردن وفرق سر می‌شود. افرادی که آغالش‌پذیر و عصبی بوده و به سرعت دچار کج خلقی می‌شوند. معمولاً دچار این نوع سردرد می‌گردند. شدت این سردرد به تدریج زیاد می شود و با رفع تنش ازبین می‌رود. دراین مورد، باید به رفع تنشی اقدام کرد که موجب سردرد شده است.
سم‌ها و توکسین‌هایی که از راه غذا، نوشابه‌ها و آب وارد بدن می‌شوند و نیز ازراه تنفس در هوای آلوده به بدن راه می‌یابند ممکن است سبب بروز انواع آشفتگی‌ها شوند. ممکن است سردرد نخستین علامت هشدار دهنده ی ورود سم به بدن باشد. افزودنی‌های غذایی و دربسیاری موارد، لوازم آرایش و فرآورده‌های پوست و مو نیز از عوامل جدی ایجادکننده ی سردرد به شمار می‌روند. افزون براین تعداد بی‌شماری مواد آلوده‌کننده درهوای تنفسی وجود دارند که بیرون از شمارش بوده وسبب سردرد می‌گردند.
سردرد میگرنی
میگرن یک بیماری باستانی و غیرقابل تحمل است. بسیاری از افراد برجسته ی جهان مانند سزار و فروید ازآن رنج می‌برده‌اند. تصور می شود در شرایط زندگی مدرن، میزان بروز این حالت به ابعاد هشدار دهنده رسیده باشد ودرحال حاضر اعتقاد برآن است که 10٪ جمعیت جهان به این بیماری مبتلا هستند.
میگرن را می‌توان یک بیماری حمله‌یی تعریف کرد که با سردرد شدید همراه است وعموماً دریک سمت سر حس می‌شود و با نابسامانی‌های گوارش، کبد وبینایی ارتباط دارد. میگرن معمولاً وقتی بروز میکند که انسان زیر تأثیر فشار شدید روانی است و یا به ناگهان دچار این فشار شده است.
میگرن را «سردرد رنجور کننده» هم می‌نامند زیرا گاهی تهوع و استفراغ با درد ناتوان کننده‌یی همراه است که تا بیش از 3 روز ادامه می‌یابد. معمولاً پیش از شروع میگرن، نشانه‌های هشدار دهنده وجود دارد مانند پیدایش لکه‌های سیاه یا خطوط درخشان زیگزاکی درجلوی چشم و یا ممکن است بیمار دچار تاری دید شده و یا بخشی از گستره ی دید خود را سفید ببیند. وقتی سردرد بروز میکند، ممکن است بیمار در یک دست یا پایش دارای حس گزگز، کرختی یاضعف شود.
افراد دچار میگرن، دارای «شخصیت میگرن» هستند. اینان کارگرانی وسواسی و کمال‌‌گرا هستند وحس می‌کنند باید همه ی کارها را به نحو احسن انجام دهند. وقتی کاری را به پایان می‌رسانند، ناگهان دچار یک حالت تنش موقتی واحساس رهایی وآرامش شدید می‌شوند و دراین مرحله است که میگرن بروز میکند. این سردرد به طور خالص یک جریان فیزیولوژیکی است. سر و عضلات گردن به استرس مـداوم عکس العمل نشان‌داده و شروع به کار بیش از اندازه میکند. عضلاتی که دراین حالت سفت شده‌اند بر سرخ‌رگ‌ها فشار آورده و از جریان‌خون می‌کاهند. وقتی شخص به ناگهان آرامش می‌گیرد، عضلات منقبض شده بـاز می‌شوند و دیــواره‌ی عروق خونی کشیــده می‌شـود. بـا هرتپش قلب، خون وارد رگ‌ها شده و دیواره ی عـروق را گسترده‌تر کرده و سبب درد غیـرقابل تصوری می‌شود.
وقتی سردرد شروع شد، باید روز را روی پای خود ایستاد و ریزه‌کاری‌های ساده‌یی انجام داد که به تمرکزیا راه رفتن نیاز نداشته باشد، باید ازخـانه بیـرون رفـت و هوای تازه خورد.
بهترین دارو برای پیشگیری از سردرد ایجاد مقاومت جسمی از طریق تغذیه ی مناسب، نرمش و تفکر سازنده است. به عنوان گام نخست بیمار باید یک دوره روزه کوتاه بگیرد. درطول این دوره، می‌توان 6 بار در روز ازآب مرکبات رقیق شده با آب استفاده کرد. با کم کردن فشار و بار از دستگاه گوارش، بیمار به ناگاه انرژی عصبی خود را می‌تواند صرف هدف های مهم‌تر نماید. فشار بار از روی خون و لنف نیز برداشته می‌شود.
بعداز یک دوره ی کوتاه روزه، باید جیره ی غذایی را به طریقی تثبیت نمود که حداقل فشار ممکن بر دستگاه گوارش وارد آید.
صبحانه باید شامل میوه چه به صورت تازه و چه به صورت خشک شده باشد. ناهار باید اساساً شامل اغذیه ی پروتئینی باشد. از مصرف غذاهای نشاسته‌یی مانند نان گندم سبوس‌دار، سرال برنج یا سیب‌زمینی همراه سالاد خام باید شبها استفاده کرد. ازمصرف ادویه، گوجه‌فرنگی، کره شیر ترش و اغذیـه‌ی روغنـی پرهیز کرد. نوشیدن یک لیوان آب (آب گرم درزمستان و آب خنک در تابستان) مخلوط با یک قاشق چایخوری عسل، نخستین‌کاری است که صبح‌ها باید انجام شود وداروی خوبی شمار می‌آید.
درمان آب
آب، کاربردهای مختلفی دارد و به تسکین سردرد کمک میکند. مصرف آب به مقدار زیاد سودمند است وهمچنین تنقیه ی پاکسازی با آب 6/98 درجه فارنهایت، گذاشتن پا در آب داغ، استفاده از کیسه ی آب یخ بر گلو، کاربرد مکرر حوله‌یی که درآب داغ قرارداده باشند برپشت گردن و صورت یا به تناوب کمپرس فقرات سودمند است. قراردادن حوله ی داغ روی ناحیه‌ی شکم درست قبل ازخوابیدن به تسکین سردردهای ناشی از آشفتگی معده و کبد کمک میکند.
یوگا
کریاس‌های یوگا مانند جال نتی وکونجال Kunjal، پرانایاماها مثل آنولوما ویلوها، شیتالی و شیتکاری و آساناهایی مانند اوتان پاداسانا، ساروانگاسانا، پاسچیوموتاسانا، هالاسانا وشاواسانا دردرمان سردردها سودمند است.
ثبت نظر