شماره ۱۰۶۷

گوناگونی ویروس‌ آنفلوانزا در جهان

دکتر بهمن خالقیان عفونی

گوناگونی ویروس‌ آنفلوانزا در جهان

طبق بررسی‌های اخیر انجام‌شده‌، انواع مختلف آنفلوانزای فصلی و جمعیت مبتلا به آن، بر الگوی انتشار آن در نقاط مختلف جهان مؤثر است.

چهار نوع ویروس در انسان ممکن‌است موجب ابتلا به آنفلوانزای فصلی شوند. هر‌ساله، شرکت‌های داروسازی بسیاری تلاش می‌کنند تا با پیش‌بینی احتمال وقوع نوع ویروس آنفلوانزای فصلی غالب آن سال، به تولید واکسن مؤثر بر‌آن بپردازند.

درک مناسب ازمیزان شیوع و الگوی تکامل ویروس، می‌تواند کمک شایانی به چنین پیش‌بینی‌هایی کند.

چهار نوع ویروسی که موجب آنفلوانزای فصلی می‌شوند عبارتنداز:

ـ ویروس‌های آنفلوانزای‌A شامل‌H3N2 و‌H1N1

ـ ویروس‌های آنفلوانزای‌B شامل Yamagata‌و‌Victoria

این ویروس‌ها نشانه‌های مشابهی‌‌ مانند تب ناگهانی، ضعف و خستگی، سرفه‌ی‌خشک، سردرد، لرز، دردماهیچه، گلو‌درد و‌... داشته و به شکل مشابه تکامل می‌یابند. اما مسأله‌ای که مورد ابهام است، الگوهای متفاوت انتشار آنها در جهان و عوامل مؤثر بر آنها می‌باشد.

باقی‌ماندن ویروس‌های دسته‌ی‌B‌ و ‌H1N1 به‌صورت محلی در فواصل بین سال‌های همه‌گیری:

درحالی‌که درباره‌ی الگوی شیوع جهانی ویروس‌های‌H3N2 به‌خوبی تحقیق شده‌است، الگوهای شیوع سه‌نوع ویروس دیگر آنفلوانزا (HINI و ویروس‌های نوع‌B) تا حد زیادی ناشناخته باقی‌مانده‌اند.

برای مثال، از بررسی‌های پیشین می‌توان نتیجه گرفت که ویروس‌H3N2 در کل سال در شرق و جنوب‌شرقی آسیا در گردش بوده و در فصل همه‌گیری به سایر نقاط جهان نقل‌مکان می‌کند.

با‌توجه به ماهیت بنیادی یکسان انواع ویروس‌های آنفلوانزا، گمان می‌رفت که انواع دیگر نیز از الگوی مشابه ویروس‌H3N2 پیروی کنند. با این وجود، تفاوت‌های زیادی میان الگوی انتشار ویروس‌ها وجود دارد و ویروس‌H3N2 بین فواصل همه‌گیری از‌بین می‌رود و گونه‌های جدید آن دوباره در سال‌های بعد، از منطقه‌ی شرق و جنوب‌شرقی آسیا ظاهر می‌شوند. این درحالی است که ویروس‌های گروه‌B و‌H1N1 هرساله در فواصل میان بیماری‌های همه‌گیر، به‌صورت محلی باقی‌مانده و کمتر تحت‌تأثیر گونه‌های جدید ظاهر‌شده از مناطق مذکور قرار می‌گیرند.

محققان همچنین دریافتند که میان تحرک جهانی کمتر ویروس‌های گروه‌B و H1N1 و دیگر عوامل از‌قبیل میزان تغییر کندتر، احتمال بیشتر ابتلای کودکان در‌مقایسه با بزرگسالان و همه‌گیری‌های کمتر و محدودتر در مقایسه با ویروس‌های ‌H3N2، ارتباط قابل‌ملاحظه‌ای وجوددارد. با‌ وجود اینکه پراکندگی آنفلوانزا در آسیا، نشانگر خوبی برای این است که ویروس ‌H3N2 ممکن‌است انتشار جهانی پیدا نماید، این موضوع تنها بخشی از راه‌حل می‌باشد.

به‌منظور این ارزیابی، محققان اقدام به تجزیه‌و‌تحلیل 9604 مورد توالی هماگلوتینین ویروس آنفلوانزای فصلی انسانی بین سال‌های ۲۰۰۰ ‌تا ‌۲۰۱۲ کردند. هماگلوتینین، پروتئینی است که روی سطح این ویروس قرار‌گرفته و در تعیین میزان عفونی(‌مُسری)بودن آن نقش کلیدی دارد.

اهمیت نقش کشور هند در پراکندگی جهانی آنفلوانزا به اندازه‌ی چین:

برای مدت زیادی تصور بر‌آن بود که چین و آسیای جنوب‌شرقی، تأثیر زیادی در دگرگونی و شیوع ویروس آنفلوانزای فصلی دارند؛ لیکن بنابر تجزیه و تحلیل نمونه‌های زیادی از کشور هند، مشخص‌شد که نقش این کشور می‌تواند به اندازه‌ی چین در تحول گونه‌های جدید ویروس‌های آنفلوانزای فصلی، کلیدی باشد.

محققان همچنین در تلاش هستند تا واکسنی تولید‌کنند که با یک‌بار تزریق، بتواند فرد را در‌مقابل کلیه‌ی گونه‌های ویروس مصون کند که به‌این‌ترتیب نیاز به واکسیناسیون سالیانه از‌بین می‌رود. سایت MNT، اوایل امسال گزارش داد که ممکن‌است کشف به‌دست‌آمده درباره‌ی نحوه‌ی واکنش سیستم ایمنی بدن به گونه‌های آنفلوانزای پرندگان، بتواند به پیشرفت در تولید چنین واکسنی کمک‌کند. این کشف می‌تواند منجر به ایجاد رویکردی جدید جهت تغییر حافظه‌ی سلولی در سیستم ایمنی بدن شود تا به‌جای روش‌های معمول، کنترل گونه‌های مختلف آنفلوانزای فصلی با یک‌بار تزریق واکسن امکان‌پذیر گردد.

 

تعداد بازدید : 974

ثبت نظر

ارسال