آندروپوز یا یائسگی مردانه، یک بیماری قابل‌کنترل است که از کمبود هورمون تستوسترون در مردان ایجاد می‌شود. این بیماری میل‌جنسی را کاهش‌داده و با شناسه‌هایی مانند کاهش قدرت استخوان‌ها، کم‌شدن حجم عضلات، اضافه شدن وزن، بی‌خوابی و افسردگی بروز می‌کند و تمامی این شناسه‌ها نشان‌دهنده‌ی آندروپوز می‌باشد.
ازجمله عوامل بروز آندروپوز، افزایش‌سن و کاهش میزان تستوسترون در بدن است که بر سلامت جسم و روان اثر‌گذار بوده و عوارض آن از سن ۵۰ سالگی به‌بعد نمایان می‌گردد.
مردان ۵۰ تا ۶۰ سال، ۷درصد و ۶۰ تا ۷۰ سال و به بالا ۲۰درصد و از سن ۸۰ تا ۱۰۰ سال،۳۶درصد دچار این کمبود تستوسترون می‌شوند. در مردان، هیپوتالاموس و هیپوفیز وظیفه‌ی کنترل و ترشح تستوسترون را برعهده دارند. ترشح هورمون GnRH توسط هیپوتلاموس به غده‌ی‌هیپوفیز کمک‌می‌کند تا هورمون LH را ترشح نماید که برسلول‌های خاص بیضه (سلول‌های لیدیگ) تأثیر گذاشته و این سلول‌ها نیز تستوسترون را ترشح‌می‌نمایند.
نشانه‌های کاهش تستوسترون در بدن چندان قابل‌تشخیص نیست به‌این‌دلیل که مکانیسم‌های کمکی نظیر تولید هورمون‌های آندروژن توسط غده‌ی فوق‌کلیه بر آن تأثیر می‌گذارد و وقتی میزان ترشح این هورمون کاهش می‌یابد، غده‌ی فوق‌کلیه با ترشح پیش‌ساز تستوسترون آن را به تستوسترون تبدیل می‌نماید. اما دراین‌مورد و کاهش این هورمون با شناسه‌هایی همچون سردرد، کاهش قدرت دید، کوتاهی‌قد، پوکی‌استخوان و کم‌خونی نیز مواجه خواهیم گردید. در یکی‌از مراکز پژوهشی درمانی دانشگاهی آمریکا در‌سال ۱۹۹۰، هورمون درمانی جایگزین (HRT) آغاز گردید که مورد‌استقبال مردان واقع‌شده و تا سال۲۰۰۲ نسبت آن به ۱۷۰درصد رسید که احتمالاً نتیجه‌ی آن در زمینه‌ی پزشکی، به اطلاع همگان رسیده است.
معمولاً پزشکان این هورمون را به‌صورت درون عضله‌ای و یا زیرپوستی تزریق می‌نمایند. البته در مردانی‌که این هورمون به اندازه‌ی کافی در بدنشان تولید نمی‌شود، این درمان می‌تواند مفید بوده و بر حجم ماهیچه، اخلاق و خواب آنها نیز تأثیر مثبت می‌گذارد. اما در مواردی این هورمون برای افزایش میل‌جنسی و قدرت‌بدنی چندان تأثیری نخواهد داشت. البته باید در‌نظر‌داشت که این‌کار خطراتی نیز در‌بر‌دارد و پزشک باید مرتباً پروستات و هموگلوبین بیمار را چک نموده و آنرا زیر‌نظر داشته‌باشد.
چگونه از کاهش این هورمون جلوگیری نماییم؟
به جز افزایش سن، عوامل بسیاری در‌این امر(کاهش تستوسترون) دخیل می‌باشند به‌طور‌مثال ورزشهای پرتحرک، اضطراب، افسردگی و تزریق داروهای بدنسازی غیر‌مجاز. تحقیقات نشان‌داده که مسائل اجتماعی نیز بر‌این موضوع تأثیر گذارده و سبب کاهش این هورمون می‌شوند. همچنین تأثیر موادغذایی بر میزان ترشح این هورمون در مردان گیاه خوار وگوشت خوار یکسان می‌باشد اما میزان ترشح نوعی هورمون بنام SHBG درگیاهخواران بالاتر است که این هورمون می تواند سبب کاهش تستوسترون شود. همچنین میزان هورمون تستوسترون در افرادی‌که در ارتفاعات زندگی می‌نمایند بسیار پایین‌تر از افرادی است که در سواحل دریا زندگی می‌کنند.
کاهش هورمون تستوسترون در اثر استرس:
استرس، اثر مخربی درکارکرد غده‌ی هیپوتالاموس و هیپوفیز که مرکز‌کنترل تولید این هورمون هستند می‌گذارد. استرس همچنین سبب کاهش هورمون LH (یعنی هورمون محرک ترشح تستوسترون در سلول‌های لیدیگ بیضه‌ها) و سبب کاهش تستوسترون دربدن می‌گردد.
کمبود خواب: یک بررسی در دانشگاه شیکاگو روی تعدادی از مردان در سنین ۶۴ تا ۷۴ ساله نشان‌داده که ارتباط مستقیمی بین میزان خواب‌شبانه و میزان ترشح این هورمون که در روز ترشح می‌شود، وجود دارد.
دیابت و سندرم متابولیک: دریک پژوهش که در مرکز درمانی و تحقیقاتی دانشگاه MIT آمریکا در‌سال۲۰۱۱ انجام پذیرفته، به‌این‌نتیجه رسیده‌اند که در بدن افراد مبتلا به دیابت نوع۲ و سندرم متابولیک که هر‌دو به چاقی پایین‌تنه یا فشار‌خون بالا دچار هستند، میزان کمتری از این هورمون نسبت به افراد سالم تولید می‌گردد و همچنین اگر افراد در سنین بالاتری باشند این کمبود بیشتر خواهد بود.
افسردگی و الکل: این ۲مورد نیز در محور ترشح این هورمون در هیپوتالاموس، هیپوفیز و بیضه‌ها تأثیر‌گذارده و همچنین سبب کاهش توانایی‌جنسی و درنهایت ناباروری خواهد شد.
مواد شیمیایی و آفت‌کش‌ها: این مواد نیز تأثیر داشته و می‌توانند ترشح هورمون را مختل نمایند. محققان دانشگاه هاروارد با بررسی پرونده‌ی‌پزشکی ۳۰۰ مرد بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۶ در مرکز ناباروری ماساچوست، متوجه شدند که بین موادشیمیایی آفت‌کش‌ها و بعضی مواد شیمیایی خاص در خون این افراد، با پایین بودن میزان هورمون تستوسترون ارتباط مستقیمی وجود دارد و همچنین این افراد زودتر به بیماری‌های پروستات دچار شده و ترشح هورمون‌های دیگر را نیز در بدن این افراد دچار اشکال‌می‌نماید.
ثبت نظر