شماره ۱۰۶۰

کاربرد میکوفنولات در درماتولوژی(۲)

پروفسور رضا قادری - پوست

مکانیزم عمل:

MMF اثرات متعددی روی سیستم‌ایمنی دارد که منجر به استفاده‌ی آن به‌عنوان یک داروی ایمنوساپرسیو شده‌است.

بهترین خصوصیتMMF، مهار ‌انتخابی آنزیم اینوزین منوفسفات‌دهیدروژناز (IMPDH) در مسیر بیوسنتزپورین‌ها می‌باشد.

دو ایزوفرم IMPDH موجود است.تایپI، در اکثر سلول‌ها دیده شده‌است که‌شامل لنفوسیت‌های غیرفعّال است و ازطرف دیگر تایپII، در چندین رده‌ی سلولی لوسمیک استخراج شده یافت شده و حضور آن به طور شایانی در لنفوسیت‌هایی که تحریک می‌شوند افزایش می‌یابد.

ایزوفروم تیپ II، نشان داده که ۵ برابر تیپ I، به اثر مهاری MMF حساس‌تر می‌باشد.

بنابراین اثرات اختصاصی MMF، به مهارکردن لنفوسیت‌های فعال شده نسبت‌داده می‌شود. مهارMMF روی لنفوسیت‌ها به‌طور انتخابی و اختصاصی عمل می‌کند.
همچنین اختصاصی بودن برای لنفوسیت‌ها از طریق مکانیسم عمل MMF نیز به‌دست می‌آید. بازهای پورین (آدنوزین و گوانوزین) به عنوان اسکلت مولکولیDNA و RNA می‌باشند و جهت تکثیر سلولی مورد نیازند.

دو مکانیسم اولیه‌ی موجود برای تولید پورین‌ها عبارتنداز: مسیر دِنوو (De novo) (ساختن) و مسیر Salvage (بازیابی). اکثر سلول‌ها قادر‌به تولید نوکلئوتیدهای پورین از طریق هردو مسیر می‌باشند.

لنفوسیت ها از نظر اینکه به طور کامل وابسته  به مسیر دِنوو هستند، منـحصر به فردند. IMPDH (اینوزین منوفسفات دِهیدروژناز) نیز تنها برای مسیر دِنوو به شدت مورد نیاز است. در نتیجه مهار IMPDH توسط MMF، منجر به‌حذف نوکلئوتیدهای گوانوزین، به‌خصوص درلنفوسیت‌هایTوB می‌گردد و نتیجه‌ی نهایی آن، کاهش تولید  DNA و اثرات سیتواستاتیک روی هردو‌نوع لنفوسیت‌هایT وB فعّال‌شده می‌باشد.

MMF، اثرات دیگری علاوه‌بر مهار تکثیر لنفوسیت‌ها دارد. اطلاعات موجود آزمایشــگاهــی In vitro بیان می‌کند که MMF، تکثیر سایر سلول‌ها را مهار می‌کند. مانند سلول‌های عضله‌ی صاف و فیبروبلاست‌ها.

علاوه‌بر این نشان داده شده است‌که MMF، چندین عملکرد فیبروبلاست‌ها را مهار می‌کند که منجر ‌به فیبروز بافتی می‌گردند. همچنین MMF قادر است که به‌طور مستقیم برنامه‌ی مرگ برنامه‌ریزی شده‌ی سلولی لنفوسیت‌های‌T فعّال شده‌ی انسانی و همچنین دیگر رده‌های لنفوسیت‌های T را فعّال کند. تولید آنتی‌بادی توسط سلول‌های‌B فـعّال‌شده نیز توسط MMF مــهـار می‌شود.

MMF، روی بروز پردازش مولکول‌های چسبنده‌ی گوناگون که برای سلول‌های ایمنی جهت اعزام به مناطق ملتهب و همچنین ارتباطات بین سلولی که جهت فعّال‌شدن کامل لنفوسیت‌ها مورد نیاز است، اثر می‌گذارد. سلول‌های دندریتیک که اولین سلول‌های درگیر در ارائه‌ی آنتی‌ژن و فعّال‌کردن لنفوسیت‌هایT می‌باشند نیز تحت‌تأثیر MMF قرارمی‌گیرند.

تولید سایتوکاین‌، ماچوریشن آن و بیان رسپتورهای کمک تحریکی، همگی توسط MMF مهار می‌شوند.

نه‌تنها فقط این اثرات ‌روی سلول‌های دندریتیک به سرکوب پاسخ‌های جاری ایمنی کمک می‌کند، بلکه ممکن‌است در سیستم ایمنی نوعی حالت تحمل نسبت به آنتی‌ژن‌های دوباره فعّال قبلی، القاء می‌کند.

درنهایت،نتایج بررسی‌ها نشان‌داده است که MMF در محدود‌کردن استرس اکسیداتیوایمونولوژیک ناشی‌از فرآیندهای التهابی، از‌طریق ساپرس نمودن تولید نیتریک ‌اکسید‌ سنتتاز (NOS) نقش دارد.

تعداد بازدید : 1311

ثبت نظر

ارسال