کاسنی، گیاهی است دارویی که در نارسایی‌های کبدی و ناراحتی‌های صفراوی اثر درمانی دارد. نام انگلیسی کاسنی chichory و نام علمی آن cichorium intybus-L است و از تیره‌ی compositae می‌باشد. کاسنی، در طب‌سنتی ایران کاربرد زیادی داشته و ابوعلی‌سینا رساله‌ای به‌نام رساله‌ی الهندبا (کاسنی به زبان عربی هندبا نام دارد) تألیف‌کرده و در‌آن خواص و کاربرد کاسنی را به زبان عربی شرح داده‌است.
کاسنی گیاهی است علفی که ریشه‌ای کلفت و قهوه‌ای‌رنگ دارد.ساقه‌ی آن باریک و استوانه‌ای است و برگ‌های آن متناوب و پوشیده از تارهای زیاد در اطراف رگبرگ‌های میانی است. گل‌های کاسنی، که بسیار زیبا و به شکل گل‌آذین می‌باشد، در ماه‌های تیر و مرداد و شهریور ظاهر می‌شوند.
این گل‌ها در‌برابر نور‌خورشید شکفته و باز می‌شوند و هنگام غروب و یا هوای مه‌آلود و ابری، گل‌های واقع در سطح جام به هم نزدیک می‌گردند و به‌شکل ناشکفته جلوه می‌نمایند.
در طب‌سنتی ایران، گل و برگ و ریشه‌ی کاسنی را برای درمان بیماری‌های مختلف تجویز می‌کردند. از‌جمله کاربرد مهم این گیاه، درمان بیماری‌های کبد و کیسه‌ی‌صفرا و تقویت‌کننده‌ی کار کبد می‌باشد.
بسیاری‌از پزشکان سنتی ایران، سالاد برگ تازه‌ی کاسنی را برای تقویت کارکبد و معده تجویز می‌کردند. البته امروزه نیز از برگ‌های تازه‌ی کاسنی در انواع سالاد استفاده می‌شود. به‌همین‌ترتیب در کارخانه‌های داروسازی با استفاده از ترکیب‌های شیمیایی برگ و ریشه‌ی کاسنی، داروهایی تهیه می‌شود که برای پاک‌کردن کبد از سموم و بهبود کار آن تجویز می‌گردد. در گل کاسنی ماده‌ای به‌نام سیکورین و در برگ‌های آن، علاوه‌بر سیکورین (Cichorin) املاح مختلف مانند سولفات‌ها، فسفات‌های سدیم، منیزیوم و پتاسیم و مقداری موسیلاژ وجود دارد. ماده‌ی تلخ‌مزه‌ی موجود در برگ‌ها همان سیکورین است. در ریشه‌ی کاسنی نیز علاوه‌بر قند‌های مختلف مانند: گلوکوز، ساکاروز و سلولوز، مقدار کمی تانن، پکتین، لووسین، اسانس، کلسیم، پتاسیم، سدیم، فسفر، منیزیم، مس و منگنز و یک ماده‌ی رزینی وجود دارد. به‌عبارت‌دیگر اینولین، لاکتوسین، اسید سیکوریک، تانن، گلوکوزید، تری‌ترین، فلاونویید و چندین ماده‌ی دیگر از ترکیبات مهم ریشه‌ی کاسنی هستند. بدیهی است گل و برگ و ریشه‌ی کاسنی اندکی ویتامین‌هایC,B,K,P نیز دارد.
همان‌طور که اشاره‌شد ریشه و برگ کاسنی در طب‌سنتی ایران کاربرد زیادی داشته است. پزشکان سنتی ایران طبیعت کاسنی را گرم می‌دانستند و آن را برای درمان اختلالات دستگاه گردش‌خون و قلب، کبد، ناراحتی‌های مفصلی و تصفیه‌ی خون تجویز می‌کردند. باتوجه به این که کاسنی تشنگی را کاهش می‌دهد و تب‌های مزمن را پائین می‌آورد، آن را برای بهبود بسیاری‌از بیماری‌های داخلی مفید می‌دانستند. مدارک متعدد نشان‌می‌دهد که در طب‌سنتی ایران ریشه‌ی کاسنی را بهترین دارو برای بیماری‌های کبد و کیسه‌ی صفرا و درمان یرقان و کاهش درد‌های مفصلی دانسته و جوشانده‌ی آن را برای تصفیه‌ی خون و تقویت معده تجویز می‌کردند. ریشه‌ی گیاه کاسنی تصفیه‌کننده‌ی خون، محرک صفرا و مقوی معده و کاهنده‌ی کلسترول خون است. گل و برگ و ریشه و دانه‌ی کاسنی استفاده‌ی دارویی دارد و به‌عنوان صفرا‌آور و هضم‌کننده‌ی غذا تجویز می‌شود. ریشه‌ی کاسنی نفخ و التهابات معده را نیز رفع می‌کند و استفاده از آب آن روی پوست خارش‌دار سبب التیام و آرامش پوست می‌گردد. برگ‌های کاسنی با داشتن املاح مختلف، سبب تصفیه‌ی‌خون و تقویت معده شده و به جوانی و شادابی پوست کمک می‌کند.
ثبت نظر