شماره ۱۰۵۲

درمان جدید وزوز گوش

دکترسروش پیام‌یار - گوش، حلق وبینی

درمان جدید وزوز گوش

وزوز‌گوش یکی از شایع‌ترین معلولیت‌های مربوط به سربازی در سربازان قدیمی بازگشته از عراق و افغانستان است. این عارضه اغلب به‌صورت زنگ‌زدن در گوش توصیف می‌شود و آن‌را در بیش‌از  ۱/۵‌میلیون‌تَن از اعضای سابق ارتش، یعنی یک نفر از هر‌دو نفر سرباز قدیمی گزارش کرده‌اند. گاهی این شرایط ناتوان‌کننده، بیش‌از ۲میلیارد دلار هزینه‌ی سالانه برای سازمان امور سربازان قدیمی آمریکا در برداشته است.

وزوز گوش به‌عنوان یک معمای بزرگ باقی‌مانده که در آن یک صدای خیالی در غیاب صدای واقعی شنیده می‌شود. بیماران مبتلا به این عارضه صدای زنگ، وزوز یا خش‌خش در گوش‌هایشان می‌شنوند (مانند فردی که در عضو قطع شده‌اش احساس درد کند) و این یک علامت است نه بیماری و به‌خاطر قرارگیری در معرض صدای بلند ایجاد می‌شود. درمان‌های موجود، غیرقابل اطمینان هستند و در تمام موارد کارا نبوده یا ازنظر اثربخشی برای کسانی‌که مقداری بهبودی گزارش می‌کنند بسیار متفاوت بوده‌است.
اما یک تلاش پژوهشی جهانی صورت‌گرفته است که شامل بررسی‌هایی از دانشگاه‌های بوفالوی امریکا، نانجینگ چین و دال هاوس کانادا می‌باشد که طی آن پژوهشگران به پیشرفت بزرگی نایل آمده و دیدگاه‌های جدیدی درمورد چگونگی  وزوزگوش و اغلب رخداد همزمان عدم تحمل صدا (Hyperacousia)- وضعیتی که سبب می‌شود صداها با بلندی غیر‌قابل تحملـی شنیـده شـوند- ارائـه کرده‌اند.

یافتـه‌های ایـن بـررسـی پیشنهـاد می‌کنـد که شبکه‌های عصبی درگیر با آن بسیار گسترده‌تر از تصور قبلی ما هستند. این یافته‌ها به  تکوین یک مدل آزمون‌پذیر منجر شد که به شناسایی اینکه چه مناطق یا منطقه‌ای از مغز می‌تواند پاسخگوی ایجاد این دو وضعیت باشد، می‌پردازد. محققان امیدوارند که درنهایت این مدل با غیر‌فعال‌کردن بخش‌های خاصی از شبکه‌ی عصبی سبب شود که به یک تصور جامع‌تر و گسترده‌تر شبکه‌ی عصبی دست‌یابند و با روند حذف آنها می‌توانند دریابند آیا غیرفعال کردن یک بخش خاص ازاین شبکه‌ی عصبی، وزوز و عدم‌تحمل صدا یا هر‌دو وضعیت را بهبود می‌بخشد یا خیر.  

تا نیمه‌ی سال ‌۱۹۹۰ تصور می‌شد که علت بروز وزوز در گوش، متمرکز است. اما بیمارانی‌که دریک سمت، شنوایی خود را از‌دست‌داده بودند پس‌از جراحی خروج توموری غیرمرتبط با آن شرایط، گزارش کردند که درگوشی که ناشنوا است، صدای زنگ می‌شنوند. Richard Salvi رئیس مرکز شنوایی و ناشنوایی‌UB و یکی‌از محققان این بررسی می‌گوید:« این امر تفکر در‌این‌زمینه را تغییر داد. پس‌از قطع ارتباط عصبی بین گوش و مغز‌، غیر‌ممکن‌است ایجاد صدای خیالی درگوش صورت‌گیرد. بلکه این صدا در مغز تولید می‌شود».

وی همچنین تصریح‌کرد «ازآنجا‌که هنوز کاملاً شناخته‌نشده  کجا و چگونه وزوز‌گوش در مغز رخ‌می‌دهد، بررسی‌های‌MRI  عملکردی(F.MRI) آنها، فعالیت غیر‌طبیعی در زمان وزوز و عدم‌تحمل صدا را نشان‌داد که به جایگاه خاصی از مغز محدود نمی‌شود و در واقع یک شبکه‌ی عصبی را درگیر می‌کند». یک رادیولوژیست‌ دانشگاه Southeast شرح می‌دهد برخلاف MRI‌های قدیمی که تنها ساختار را نشان‌می‌داد‌، MRI عملکردی (Functional MRI) نشان‌می‌دهد که کدام بخش از ساختار در‌یک‌زمان معین فعال می‌شود. درحـالی‌که MRI ارتبـاط‌دهنـده‌ی عمـلکـردی(Functional connectivity MRI) آشکار ساخت چگونه یک بخش از مغز با مناطق دیگر میان‌کنش(Inter-acts) می‌کند که بسیار شبیه زوج‌هایی است که روی یک سن رقص با‌هم متقابلاً حرکت‌می‌کنند(والس).

محققان وزوز را در موش با به‌کار‌گیری ترکیبات فعال آسپیرین ایجاد کردند که مدت زیادی تصور می‌شد نشانه‌های وزوز‌گوش و  عدم‌تحمل نسبت به صدا را در انسان نیز تولید می‌کند. به‌گفته‌ی ‌Salvi، مناطق خاصی از مغز که هنگام القای وزوز فعال می‌شود، بسیار بیشتر از مقدار آن در شنوایی طبیعی حیوان است و حتی دوزهای بالای آسپیرین، تخریب شنوایی را القا می‌کند و در نتیجه اطلاعات کمی از گوش به مغز فرستاده می‌شود و مغز با فعالیت بیشتری پاسخ می‌دهد. این موضوع غیر‌منطقی است، مانند ماشینی که با موتوری کم بازده مسافت بیشتری را به‌ازای مصرف مقدار ثابتی از بنزین طی‌کند.  

با ردیابی مسیرهای شبکه‌ی عصبی، محققان یک مرکز فعالیت اصلی را درون مرکزپردازش صدای مغز شناسایی کردند. پژوهش‌های دیگر نیز این فعالیت را نشان‌داده‌اند اما چیزی که در‌مورد بررسی جاری قابل‌توجه  می‌باشد، فعال شدن ناگهانی آمیگدال است. آمیگدال بخشی‌از مغز است که به احساس ما ادراک می‌بخشد.

بیماران بسیاری در‌پی ازسرگذراندن استرس یا اضطراب شدید شروع وزوز را گزارش کرده‌اند. ما گمان می‌کنیم که در‌این موضوع فقط از‌بین‌رفتن شنوایی نیست که مهم است و عوامل حسی دیگری نیز وجود دارند که همراه با عوامل شنوایی کار می‌کنند.

سیستم شنوایی، صدا را با یک مکان مرتبط می‌کند که در این مورد گوش است. حس و برانگیختگی وجود دارد اما قطعه‌ی نهایی پازل این شبکه‌ی فعالیتی در مخچه است که به‌طور معمول طی رخدادهای طراحی شده‌‌ی حرکتی مانند رسیدن به یک فنجان یا گرفتن یک توپ فعال می‌شود. هنگامی‌که این بخش از مغز ناگهانی برانگیخته شد، تقریباً تمامی بخش‌های این شبکه‌ی عصبی می‌توانند توضیح‌داده شوند‌:

جایگاه صدا، الحاق احساس به آن و چرا افراد هنگامی‌که وزوز‌گوش دارند برانگیخته می‌شوند و ما این پازل را با دخیل ساختن مخچه در آن حل کردیم اما این عملکرد می‌تواند مانند برخی‌از انواع ورودی‌ها که اجازه می‌دهد صدای خیالی به خودآگاه وارد شود، عمل نماید.

 

 

تعداد بازدید : 2473

ثبت نظر

ارسال