شماره ۱۰۳۸

زخم عود کننده قرنیه

دکتر محمدحسین کوچک‌زاده - چشم

زخم عود کننده قرنیه

زخم عود‌کننده‌ی قرنیه یکی‌از مباحث مهم میزگردهای پزشکی در حوزه‌ی عملیاتی به‌شمار می‌رود و دراین‌مقاله به‌صورت سوال و جواب مطرح می‌شود.

تشخیص سابقه‌ بیمار:

دکتر راپوا: چه‌چیزی در سابقه‌ی بیمار تشخیص اروزیون راجعه را می‌دهد؟

دکتر تو: نکته‌ی کلاسیک در بیمار مراجعه وی با حالت تحریکی بوده که غالباً هم حاد نبوده و کلید تشخیص طبیعت عود‌کننده آن است و غالباً نیم تا یک ساعت پس‌از بلند‌شدن از خواب صبحگاهی ناراحتی شروع شده و حتی اگر نقص اپی‌تلیالی دیده نشود، به‌احتمال فراوان بیمار مبتلا به اروزیون راجعه است.

به‌طور مشخص نشانه‌ی کلاسیک، درد پس‌از بیدار‌شدن از خواب است و بین ساعت‌2تا 4‌صبح بوده و مخلوطی از خشکی‌چشم و خواب REM  می‌باشد.

اگر درد پس‌از ساعت بیداری عادی باشد، کمتر اختصاصی بوده و ممکن‌است سندرم چشم‌خشک درکار باشد. هر‌گونه سابقه‌ی ضربه‌ی قدیمی این شک را بیشتر می‌کند اما زخم برگشت‌پذیر بدون ضربه هم ممکن‌است.

نشانه‌های پیچیده:

دکتر راپو: آیا نشانه‌ای وجود دارد که بیشترین دردسر را برای این بیمار ایجاد کند؟

دکتر اوالد: بیشترین درد سر این بیماران مزمن بودن آن است تا اینکه درد واقعی ناشی‌از زخم.

این اتفاق هر روز و یا هر‌ماه پیش آمده تا ماه‌ها و یا حتی سال‌ها ادامه می‌یابد.

دکتر تو: بسیاری از این بیماران از خوابیدن وحشت دارند و شدت درد ممکن‌است آنقدر زیاد باشد که بر روان آنها هم اثر بگذارد.

دکتر راپو: این گرفتاری بیشتر اوقات شبیه شمشیر داموکلس به دور سرشان می‌چرخد و آنها نمی‌دانند که آیا قادر خواهند بود که در یک اجتماع بزرگ و یا مهمانی شبانه شرکت‌کنند و چه‌بسا مهمانی فامیلی را به‌علت این حالت از‌دست بدهند. به‌نظرم اگر نتوانیم برای بیمار کاری انجام دهیم حداقل با وی صحبت کنیم تا براساس این بیماری، برنامه‌ی زندگی خود را تنظیم کند.

بسیاری از چشم پزشکانی که این زخم راجعه را شخصاً درمان نمی‌کنند این مسأله را به‌خوبی احساس نمی‌کنند.

مثلاً در مواجهه با بیمار بیان این جملات نازیبا: اوه باز هم زخم راجعه! ولش‌کن بابا !!!

دکتر تو: بر‌عکس پزشکانی که درد آنها را درک می‌کنند، بسیار به‌این‌گونه بیماران کمک می‌کنند.

دکتر راپو: می‌توان به آنها چنین گفت: شما تنها کسانی نیستید که به این درد مبتلا می‌شوید، من همیشه اینگونه بیماران را می‌بینم ما درمان خوبی برای شما داریم واز شما هم مراقبت خواهیم کرد.

درمان آغازین:

دکترراپو: درمان اولیه شما برای بیماری که به مطب شما مراجعه کرده و یک ضایعه وسیع اپی‌تلیالی دارد (۴میلی‌لیتر) و همراه با اپی‌تلیوم شل و یا اروزیون می‌باشد درمان کلاسیک چیست؟

دکترتو: به‌نظرم آنتی‌بیوتیک بدون نگهدارنده، اشک مصنوعی و لوبریکانت.

اگر این‌ها به‌صورت موضعی و با نگه‌دارنده باشند، چشم بیمار بدترخواهد شد. اگر مطمئن باشیم که با یک زخم قرنیه راجعه و نه یک حالت عفونی مواجهم، استروئید بدون نگه‌دارنده (متیل پردنیزولون یک درصد) هم تجویز می‌کنم.

بعد‌از چکانیدن 1تا2 قطره بیمار احساس راحتی نموده و کاملاً آرام خواهد شد.

دکتر اوالد: اگر بیمار را بار اول ویزیت کرده‌ام و در سابقه‌اش شل‌بودن اپی‌تلیوم وجود دارد، سعی می‌کنم که اندکی آن را دبرید کنم، البته من تهاجمی عمل‌نخواهم کرد. چون به اندازه‌ی کافی نگرانی دارم و به‌جای شروع استروئید از قطره‌‌های لوبریکانت و اشک‌مصنوعی بدون نگه‌دارنده و پماد آنتی‌بیوتیک بالوبریکانت ملایم مثل اریترومایسین و یا مخلوطی از استروئید تجویز می‌کنم.

دکتر‌تو: من یک چیز دیگر هم اضافه کنم و آن اینکه مطلقاً چشم این بیماران را پانسمان نکنید چراکه با ناراحتی بیشتری بعداز 2تا3‌ساعت به مطب شما بر‌می‌گردند. من لنز پانسمانی نرم را برای بانداژ توصیه می‌کنم.

پیشگیری:

دکتر راپو: همین که اروزیون بهبود یافت اولین اقدام پیشگیری شما چیست؟

دکتر اوالد: اولین قدم لوبریکانت و اشک‌مصنوعی بدون نگه‌دارنده و یک پماد شبانه برای پیشگیری، قدم دوم پیشگیری؛ تجویز داکسی‌سیکلین یا یک داروی خوراکی دیگر مثل تتراسیکلین، ماینو‌سیکلین با دوز 50mg، 2بار در روز یا یک‌بار در روز. من غالباً یک استروئید موضعی هم تجویز می‌کنم و ترجیح می‌دهم به‌جای پردنیزون که قوی است از ترکیبات فلورومتولون یا لوته پرونول استفاده کنم(Lotemax) و اگر بدانم که بیمار خوب بوده و در پیگیری‌ها هم مشکلی ندارد، بیمار را هر 4‌هفته یک‌بار برای کنترل فشار‌چشم و روند بیماری معاینه می‌کنم. درمورد بیماران تازه در‌صورتی‌که از استروئید طولانی مدت استفاده شود، آنها را دفعات بیشتری ویزیت خواهم کرد.

دکتر تو: یک نکته‌ی مهم دیگر کنترل هر‌گونه بیماری فرعی مثل آلرژی، بلفاریت و یا امثالهم می‌باشد. در‌صورتی‌که هر‌کدام از اینها خودنمایی کند سبب تشدید فرکانس و شدت اروزیون خواهد گردید و لذا در زمان بروز حمله حاد، بخشی از پیشگیری باید براساس طبیعی کردن سطح خارجی چشم باشد.

دکتر راپو: برای من خط مقدم پیشگیری استفاده از هر‌گونه پماد هر‌شب قبل‌‌از خواب است و اگر شما تمام منابع را مطالعه کنید، بیشتر آنها از مورد 128 که پمادی است اختصاصی نام می‌برند و البته به‌نظر من خیلی هم تفاوتی با پماد فوق‌الذکر از‌نظر درمان بلفاریت ندارد. قبلاً به بیماران می‌گفتم که این پماد را برای مدت 3ماه مصرف‌کنند اما بعد‌از اینکه در 2بیمار درمان را ناقص یافتم واروزیون دوباره پیدا‌شد آنرا به‌مدت 6 هفتـه دیگر افزایــش دادم.

ترومـا و (Ant.Basement Memberane Dyotrophy (ABMD

دکتر راپو: آیا درمان شما برای خراش ضربه‌ای همراه با دیستروفی قدامی غشای پایه‌ای متفاوت است؟

دکتر تو: درمان اولیه بین این دو عارضه متفاوت است، در‌صورت شروع درمان یکی از آنها برای هرکدام یک الگوریتم متفاوت وجود دارد.

لنزهای پانسمانی:

دکتر راپو: آیا شما قبل‌از جراحی هرگز از لنزهای پانسمانی طولانی‌مدت استفاده کرده‌اید؟ مثلاً برای مدت 6 ماه که هر‌ماه یک‌بار آنها را تعویض‌کرده باشید.

دکتر اوالد: من هرگز از لنزهای پانسمانی طولانی‌مدت استفاده نکرده‌ام چون از عفونت همراه با آنها بیم دارم. البته ندرتاً بیمارانی داشته‌ام که از لنزهای طولانی‌مدت استفاده کرده‌اند ولی اگر تحت عمل‌جراحی قرار نگرفته‌اند و باهمان دید اندک چشم خود مدارا کرده‌اند.

دکتر راپو: من با افرادی‌که از این لنزها استفاده کرده‌اند صحبت کرده‌ام و خودم هم در‌مورد بیمارانی‌که تمایل به جراحی نداشته‌اند به‌کار برده‌ام اما به‌صورت کلی از آنها استفاده نمی‌کنم چون که آنها را خیلی مؤثر نمی‌دانم.

لنزهای پانسمانی در‌صورتی خوب اثر می‌کنند که به‌جا به‌کار روند. در‌هر‌صورت وقتی که شما آنرا برای مدت 3‌ماه یا بیشتر مصرف کنید باز هم گرفتار اروزیون خواهید شد.

 

تعداد بازدید : 4019

ثبت نظر

ارسال