کفش درمانی به معنی درمان با کفش نبوده بلکه به معنی کفشی است که پشت در می‌ماند و به‌عنوان یکی‌از روش‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری‌هایی است که علل ایجاد آنها ممکن‌است با خاک یا گل‌کف کفش‌ها در مناطق احتمالاً آلوده که کوچه باغ های آنها پوشش مناسبی ندارند وارد فضای داخلی منازل مسکونی و در نتیجه ابتلا ساکنان منازل فوق به بیماری‌های مورد نظر گردند. یکی از این بیماری‌ها، بیماری کیست‌هیداتیک Hydatid Disease با نام‌های دیگری مانند هیداتیدوز Hydatidosis و نیز بیماری اکینوکوک Echinococcus Disease و یا بیماری اکینوکوکوز Echinococosis است. بیماری کیست هیداتیک یکی از بیماری‌های مشترک بین انسان و دام (Zoonosis) و عامل ایجــاد‌کـردن آن تخــم کـرم Echinococcus granulosus است. (کرم بالغ آن در روده‌ی سگ و سگ‌سانان زندگی می‌کند) این بیماری یکی‌از قدیمی‌ترین بیماری‌های شناخته‌شده انسان است. بقراط ضمن مشخص کردن فرم لاروی E.granulosus در نوشته‌های خود گفته است: زمانی که کبد پر از آب می‌شود و پرده‌ی صفاق می‌ترکد، در‌این‌حالت شکم پر از آب می‌شود و منجر به مرگ می‌گردد. گاهی ارسطو درطی قرن اول میلادی و رازی در قرن نهم هجری قمری به این بیماری اشاره کرده‌اند. درمجموعه قوانین عرفی و شرعی یهود (Taimud) بیماری کیست هیداتیک تحت‌عنوان «کیسه‌های پر از آب» توضیح داده شده است. در ادامه‌ی روند تشخیص و درمان این بیماری مهلک مشترک بین انسان و دام،Francesesco Redi منشاءکیست هیداتیک را تشخیص داده که این کشف در‌سال 1695 میلادی مطابق1074هجری شمسی و مطابق با سال2254 هخامنشی بوده که درکشور کهن ایران زمین حکومت متمرکز و نیز اجتماعات شهرنشین متمدن وجود داشته است. P.J.Hartman کرم بالغ را از روده سگ پیدا‌کرده Coeze در‌سال1782میلادی کرم فوق را به‌علت ریز‌بودن Echinococ نامیده و Batsch در‌سال1786میلادی این نامگذاری را تأیید نمود. این بیماری نه‌تنها از تمام نقاط جهان گزارش شده، بلکه یکی‌از بیماری‌های انگلی مشترک بین انسان و دام شایع در ایران می‌باشد که آلودگی به آن در برخی از نقاط ایران و دنیا رو به تزاید است. بیماری از کشورهای آمریکای‌جنوبی، کشورهای مدیترانه‌ای، شرق و جنوب اروپا و نیز شمال چین و کشورهای مرکزی آفریقا و جنوب آفریقا نیز گزارش گردیده، به‌علاوه مواردی از ابتلا نیز هرسال از نقاط مختلف آمریکا شمالی گزارش می‌شود. انتشار این بیماری از بسیاری از نقاط دنیا به وجود مهمترین میزبان واسطه‌ی آن یعنی گوسفند بستگی دارد. در مناطقی که با روش‌های پیشگیری و کنترل بیماری، مانع از تغذیه‌ی سگ‌ها و دیگر سگ‌سانان از مواد زائد حیوانات آلوده‌شده و یا ارتباط سگ با انسان و نیز بهداشت سگ‌و‌سگ‌سانان تحت‌کنترل درآمده مانند استرالیا و آمریکا وقوع بیماری بسیار کاهش‌یافته ولی کاملاً ریشه‌کن نشده است.
در ایران طبق گزارشی تحقیقاتی در‌سال۱۳۶۸ نسبت بیمارانی که در بیمارستان‌های دولتی سالیانه تحت عمل‌جراحی کیست هیداتیک قرارگرفته‌اند، حدوداً مشخص شده است که ۵۶/۴٪ آنها را زنان و ۴۳/۶٪ را مردان تشکیل می‌دادند.نسبت آلودگی بیماران از‌نظر شغلی به‌‌ترتیب زیر بوده است:
۵۶٪ خانم‌های خانه‌دار، ۱۲/۳٪ محصل، ۱۰/۵٪ کشاورز و ۷/۱٪ کارگر و بقیه دارای مشاغل آزاد بوده‌اند. در بین افراد جراحی‌شده، کوچکترین آنها یک بچه ۹ماهه و بوده و مسن‌ترین آنها ۸۴سال سن داشته‌است. در‌‌بین بیماران عمل‌شده در تهران و سایر شهرها ۷۶٪ فقط یک عضو آلوده داشته‌اند و در بقیه یعنی ۲۴٪ ۲تا۶ عضو آلوده بوده است. از‌نظر تعداد کیست‌های عمل‌شده در یک بیمار، ۵۴/۸٪ دارای یک کیست، ۱۸٪ دارای ۲تا۵ کیست، ۱۷/۳٪ بیش‌از ۵کیست و ۹/۹٪ دارای کیست‌های متعدد بوده‌اند. بالاترین میزان آلودگی از شمال‌شرق کشور گزارش شده که ۴/۴۵ درهریکصد هزارنفر می‌باشد. سگ میزبان اصلی یا نهایی این انگل است. میزبان‌های دیگر مانند شغال و گرگ نیز آلوده به این انگل گزارش گردیده‌اند. براساس این گزارش‌ها درصد آلودگی شغال‌ها و گرگ‌های شکار شده به انگل E.grannulosus متفاوت گزارش گردیده‌است.تیم تحقیقاتی دیگری نسبت آلودگی در سگ‌های ولگرد مرکز را نگران‌کننده گزارش نموده و لزوم مبارزه با سگ‌های ولگرد را نه‌تنها در مرکز، بلکه در اقصی‌نقاط ایران درخواست نموده‌است.
در بررسی که چندسال پیش در یکی از مناطق ایران به‌مدت یک‌سال جهت بررسی زیان‌های اقتصادی اجتماعی کیست هیداتیک انجام گرفت، جمع هزینه‌های بیمارستانی بیماران فوق برای هرنفر چند میلیون تومان گزارش گردید. رقم فوق اهمیت کنترل سگ‌های ولگرد را به‌عنوان کانون آلودگی اصلی بیان می‌نماید. البته باید توجه داشت که زیان‌های واقعی تحمیل‌شده به بیماران و جامعه بسیار بیشتر از رقم چند میلیونی‌فوق می‌تواند باشد چرا که ضرر‌هایی که شخص بیمار در زمان انتظار برای جراحی (waiting list) متحمل‌شده، زیان‌های اقتصادی ناشی‌از عدم انجام کار به‌علت غیبت بیماران هیداتیدوزی به‌وجود آمده و نیز زیان‌های حاصله ناشی از عدم کارایی در دوران نقاهت و کم‌شدن قدرت کار در اثر ضعف و از کار‌افتادگی و مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری و همچنین زیان‌هایی که مربوط به حمل‌و‌نقل بیماران به مراکزی که باید بیمار در آنجا تحت عمل‌جراحی قرار‌‌گیرد و نیز زیان‌های مربوط به حمل‌و‌نقل اطرافیان بیمار از شهرها و روستا‌ها به مراکز فوق، مطمئناً به‌رقم مذکور اضافه نشده‌است. به‌علاوه این ارقام باز هم گویای زیان‌های حاصل از شیوع این بیماری نخواهد بود چرا که رنج‌ها و دردهایی که بیمار در زمان بیماری و جراحی متحمل می‌شود و رنج‌هایی که نزدیکان و منسوبان بیمار می‌کشند و ... قابل قیمت‌گذاری نیستند.بنابر آنچه گفته‌شد اجرای طرح مبارزه با سگ‌های ولگرد و نیز کفش درمانی ممکن‌است تا حدود زیادی شیوع این آلودگی انگلی را کاهش دهد.
ثبت نظر