شماره ۱۰۱۹

استئوپوروز در مردان

دکتر مهدی ابراهیمی - فوق‌تخصص علوم غدد و متابولیسم مرکز تحقیقات استئوپوروز پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم

استئوپوروز یک بیماری خاموش می‌باشد که با کاهش قدرت استخوانها و افزایش خطر شکستگی مشخص می‌شود. اگرچه این بیماری زنان را بیشتر از مردان گرفتار می‌کند.
 ولی طبق بررسی چند مرکز که توسط پژوهشگاه علوم غدد دانشگاه‌تهران تحت‌عنوان IMOS انجام شد شیوع کلی این بیماری در مردان ایرانی برابر12% می‌باشد و شیوع کلی استئوپنی در مردان ایرانی برابر‌33% می‌باشد و همچنین شیوع این بیماری در مناطق شمالی کشور بیشتر از شهرهای مرکزی و جنوبی بود و شیوع این بیماری طی سالهای اخیر در کشور رو‌به افزایش می‌باشد.
حدود 30 تا 40% شکستگی‌های ناشی‌از استئوپوروز در مردان رخ‌می‌دهد و برخلاف شیوع کمتر شکستگی درمردان نسبت به زنان، میزان مرتالیته‌ی ناشی‌از شکستگی هیپ در مردان‌2تا3‌برابر زنان می‌باشد.
به‌نظر‌می‌رسد علت ایجاد استئوپوروز در ‌مردان مولتی‌فاکتوریال باشد و جدا از اثر ژنتیک و Peak bone mass، کاهش میزان هورمونهای‌جنسی، کاهش میزان ویتامین‌D با افزایش سن، افزایش میزان هورمون ‌PTH با افزایش سن به‌علت کاهش فعالیت کلیه و کاهش میزان ویتامین‌D در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند.
عوامل بسیاری درتفاوت شیوع و بروز استئوپوروز دربین مردان و زنان نقش دارد که ازاین عوامل می‌توان به‌وجود استخوانهای بزرگتر و قویتر در مردان و همچنین خطر falling کمتر در مردان نسبت‌به زنان و امید به زندگی نسبتاً کمتر در مردان نسبت به زنان اشاره کرد.

چه گروهی از مردان باید ازنظر استئوپوروز تحت ارزیابی قرار گیرند؟

از آنجائی‌که سن به‌خودی‌خود یک عامل‌خطرساز جهت استئوپوروز می‌باشد، سن‌70‌سال به‌تنهایی جهت ارزیابی مردان برای استئوپوروز توسط BMD (دانستوتری) کفایت می‌کند.
گروه دوم مردانی هستند که سنین بین ۵۰ تا ۶۹ سال و عامل‌خطرساز جهت ایجاد استئوپوروز دارند، این عوامل‌خطرساز شامل:
ـ وقوع شکستگی پس‌از سن 50سال در فرد
ـ بلوغ دیررس (delay puberty)
ـ هیپوگنادیسم
ـ  هیپرپاراتیروئیدی، هیپرتیروئیدی
ـ COPD ، IBD، سلیاک یا سایر بیماریهای التهابی مزمن
ـ سابقه‌ی مصرف گلوکوکورتیکوئیدها یا آگونیستهای GnRH
ـ مصرف سیگار یا الکل
بنابراین توصیه می‌شود از تمام مردان بالای50 سال که درخطر استئوپوروز می‌باشند یک شرح‌حال دقیق ازنظر داروهای مصرفی، سابقه‌ی بیمارهای مزمن، سابقه‌ی  مصرف الکل یا تنباکو، سابقه‌ی falling یا شکستگی و سابقه‌ی فامیلی استئوپوروز گرفته شود.
همچنین در معاینه‌ی این افراد باید قد بیمار اندازه گرفته شود و ازنظر کاهش قد بیمار بررسی شود همچنین باید از  نظر وجود کیفوز، علائم بیماری‌هایی که باعث استئوپوروز ثانویه می‌شود، وضعیت عصبی عضلانی بیماران را مورد ارزیابی قرار داد.
در مردانی که تشخیص استئوپوروز قطعی شده‌است یا کاندید درمان می‌باشند علاوه‌بر شرح‌حال و معاینه‌ی فیزیکی یک پروفایل آزمایشگاهی نیز  مورد نیاز می‌باشد که شامل:
اندازه‌گیری‌ کلسیم، فسفر، کراتینین، آلکالین‌‌فسفاتاز، تستهای ‌کبدی، سطح 25هیدروکسی ویتامینD، توتال ‌تستوسترون، CBC و همچنین میزان دفع ادراری کلسیم طی 24ساعت می‌باشد.
علت انجام این تستهای آزمایشگاهی در مردان استئوپوروتیک به ‌صورت روتین، شیوع بالاتر بیماری‌هایی مانند استئومالاسی، هیپرپاراتیروئیدی، بیماریهای کبدی و کلیوی و هیپرکلسیوری و هیپوگنادیسم در مردان مبتلا به استئوپوروز می‌باشد.
سایر تستهای آزمایشگاهی زمانی توصیه می‌شود که در شرح‌حال و معاینه‌ی فیزیکی یافته‌ای به نفع یک علامت اختصاصی برای بیماری وجود داشته‌ باشد ازجمله‌ی این تستهای اختصاصی می‌توان تستهای تیروئیدی، اندازه‌‌گیری‌PTH یا بررسی ازنظر میلوم‌مولتیپل و سلیاک اشاره‌کرد.
در رابطه با بیماران استئوپوروز در مردان، اهمیت این موضوع کاهش خطر شکستگی در میان می‌باشد.

تعداد بازدید : 1552

برچسب ها

ثبت نظر

ارسال