شماره ۱۰۱۹

افراد درمعرض پوکی‌استخوان

دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی - معاون پژوهشی مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم

پوکی‌استخوان بیماری است که در آن کمیت و کیفیت استخوانها کاهش می‌یابد، فرآیندی که با افزایش خطر شکستگی ناتوانی و یا حتی مرگ همراه است.

حقایـــق مـهم درمورد این بیماری:

پوکی‌استخوان یک بیماری خاموش و یک مشکل جهانی می‌باشد چراکه در بیشتر افراد با شکستگی تشخیص داده می‌شود.
سالانه حدود ۱/۶ میلیون شکستگی لگن در سراسر جهان اتفاق می‌افتد. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ این تعداد به ۴/۵‌ الی ‌۶/۳ میلیون نفر افزایش یابد.
تخمین‌زده شده‌است که از هرسه شکستگی مهره تنها یک مورد توجه و ارزیابی کلینیکی قرارمی‌گیرد.
افرادی‌که دچار یک شکستگی مهره می‌شوند در معرض خطر بالای شکستگی در سال بعد هستند.
باتوجه به این موارد، تشخیص زودرس این بیماری و پیشگیری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد.
دراین راستا بنیاد جهانی پوکی‌استخوان پرسشنامه‌ای در ۱۹ سوال تهیه نموده که با تکمیل سوالات آن درعرض یک دقیقه فرد می‌تواند متوجه شود که آیا درمعرض ابتلا به پوکی‌استخوان می‌باشد یا خیر. این 19‌سوال آسان به قرار زیر می‌باشند:

مـــواردی که شما نمی‌توانید آنها را تغییر دهید:

این موارد، عوامل خطر ثابتی هستند که شما با آنها متولد شده‌اید یا نمی‌توانید آنها را تغییر دهید. اما این بدان معنی نیست که باید آنها را فراموش کرد. آگاهی از این عوامل ثابت برای کاهش میزان ازدست‌رفتن تراکم‌استخوان مهم است.

ـ سابقه‌ی‌خانوادگی:

آیا برای والدین شما تابه‌حال تشخیص پوکی‌استخوان گذاشته شده یا شکستگی با حداقل ضربه رخ‌داده است؟
بلی O          خیر O
آیا تا کنون نشانه‌ای از گوژپشتی در والدین شما دیده شده‌است؟
بلی O          خیر O

ـ فاکتورهای بالینی فردی شما:

آیا شما40‌سال یا بیشتر سن دارید؟
بلی O          خیر O
آیا در بزرگسالی دچار شکستگی استخوان به‌علت زمین‌خوردگی ساده شده‌اید؟
بلی O          خیر O
آیا شما به‌طور مکرر زمین می‌خورید (بیش‌از یک‌بار در ماه گذشته) و آیا شما همواره از زمین‌خوردن به‌علت جثه‌ی نحیف و یا سست خود می‌ترسید؟
بلی O          خیر O
آیا بعداز 40سالگی  دچار کاهش قد بیش‌از سه سانتیمتر شده‌اید؟
بلی O          خیر O
آیا وزن شما زیر وزن طبیعی می‌باشید؟ (نمایه‌ی توده‌ی بدنی کمتر از 19‌کیلوگرم بر مترمربع)
[نمایه توده‌ی بدنی(BMI) از تقسیم وزن(کیلوگرم) بر مجذور قد (مترمربع) محاسبه می‌شود].
بلی O          خیر O
آیا تاکنون قرص‌های کورتیکواستروئید مانند کورتن، پردنیزولون، .. را برای بیش‌از سه‌ماه متوالی مصرف کرده‌اید؟
بلی O          خیر O
آیا تاکنون تشخیص آرتریت روماتوئید برای شما داده شده است؟
بلی O          خیر O
 آیا تاکنون تشخیص پرکاری غده‌ی‌تیروئید یا پاراتیروئید برای شما داده شده‌است؟
بلی O          خیر O

ـ سوالات مربوط به خانم‌ها:

آیا قبل‌از سن 45‌سالگی دچار یائسگی شده‌اید؟
بلی O          خیر O
آیا دوره‌های قاعدگی شما برای شش‌ماه متوالی یا بیشتر متوقف شده‌است؟ (توقف قاعدگی به‌علت بارداری، یائسگی(از سن بالای ۴۵ سال) و یا خارج‌کردن رحم در‌این دسته نمی‌گنجند).
بلی O          خیر O
آیا تخمدان‌های شما قبل‌از سن 45‌سالگی بدون دریافت هورمون‌های جانشین خارج شده است؟
بلی O          خیر O

ـ سوالات مربوط به آقایان:

آیا تاکنون از سرد مزاجی، فقدان میل‌جنسی و یا علائم دیگر مرتبط با کاهش میزان هورمون‌های جنسی مردانه رنج برده‌اید؟
بلی O          خیر O
مــواردی که می‌توانیـد آنها تغییر دهید:
عوامل خطرساز قابل‌تغییر که در درجه‌ی اول به‌دلیل رژیم‌غذایی یا سبک‌زندگی به‌وجود می‌آیند.

ـ فاکتـــورهای مربـــوط به سبک‌زندگی شما:

آیا هم اکنون یا هر زمانی در طول زندگی سیگار مصرف کرده‌اید؟
بلی O          خیر O
آیا فعالیت فیزیکی شما کمتراز 30‌ دقیقه در روز می‌باشد (کار در منـزل، بـاغبـانی، پیـاده‌روی، دویدن و...)
بلی O          خیر O
آیا شما از مصرف شیر و لبنیات بدون مصرف هرگونه قرص‌های کلسیم خودداری می‌کنید و یا نسبت به آنها آلرژی دارید؟
بلی O          خیر O
آیا تماس مستقیم روزانه‌ی شما با نور آفتاب کمتراز 10‌دقیقه بدون دریافت هرگونه قرص ویتامین‌D می‌باشد؟
بلی O          خیر O

ارزیابی جواب‌های شما:

پاسخ مثبت به هریک از این سوالات به معنی ابتلا به پوکی‌استخوان نمی‌باشد بلکه تنها نشان می‌دهد که فرد دارای عوامل خطر بالینی که می‌توانند به پوکی‌استخوان و شکستگی منجر شوند می‌باشد و بهتراست به پزشک معالج مراجعه نماید تا درصورت نیاز سنجش تراکم ‌استخوان و درمان انجام شود. در‌صورتی‌که پاسخ هیچ سوالی مثبت نبود نیز فرد باید با پزشک معالج درمورد سلامت‌استخوان و راه‌های پیشگیری‌از پوکی‌استخوان مشورت نماید.

www.iofbonehealth.org



تعداد بازدید : 2585

برچسب ها

ثبت نظر

ارسال