۱۰۱۵

علت بیدارشدن شبانه

پزشکی امروز

علت بیدارشدن شبانه

طی یک مقاله‌ی جدید که در نشریه‌ی Evolution, Medicine and Public Health به‌صورت آنلاین انتشار یافته است ذکرشده شیرخوارانی که به‌طور مکرر شب‌ها بیدار می‌شوند تا شیربخورند سبب به تأخیرافتادن ازسرگیری تخمک‌گذاری مادر و درنتیجه  پیشگیری‌از ولادت کودکی دیگر می‌شوند.
این کودک ممکن‌است با آنها به رقابت پردازد.
پیش ازاین، طبق اسناد موجود ثابت شده بود که فاصله‌ی کوتاه‌تر میان ولادت کودکان یک مادر با افزایش مرگ‌ومیر شیرخواران و نوپایان به‌ویژه در محیط‌هایی همراه است که از منابع و ذخایر پراکنده برخوردارند و نرخ بیماری‌های عفونی بالایی دارند.
پروفسورهایگ‌Haig استاد اطفال دانشگاه اکسفورد معتقداست که منافع تأخیر به گونه‌یی است که نیروهای انتخابی آنقدر قوی می‌شوند که سبب بروز پاسخ قابل توجه تکاملی می‌گردند.
مدت آمنوره‌ی بعد‌از زایمان عامل تعیین‌کننده‌ی اساسی فواصل بین دو تولد interbirth interval (باکوته‌نوشت‌IBI) درجمعیت طبیعی باروری است و با پرستاری بیشتر و شدیدتر به‌ویژه شب‌ها، با ناباروری طولانی همراه است. انتخاب طبیعی، مکیدن و رفتار خوابیدن را حفظ خواهد‌کرد و در مادران به‌علت آنکه شیرخواران از تأخیر در ولادت بعدی سود می‌برند، کرده‌ی تخمدان را فروخواهد نشاند. حداکثر بیدار شدن شبانه‌ی کودک ممکن‌است به گونه‌یی باشد که با منافع بزرگ‌تر مکیدن شیر که تأثیر ضد‌بارداری دارد همپوشانی شود.
نکته‌ی قابل‌ذکر آن است که بیدارشدن شبانه‌ی کمتر شیرخوارانی را که از فرمولا استفاده می‌کنند معمولاً با این اصل توجیه می‌نمایند که هضم فرمولا سخت‌تر است و از‌این‌رو بیش‌از شیرمادر خواب‌آور است و به پرستاری شبانه نیاز ندارند و طولانی‌تر می‌خوابند.
البته باید به‌ خواب شیرخواران دچار سندرم Prader-willi نیز توجه کرد. دراین شیرخواران، قدرت مکیدن شیر اندک و مقدار خواب زیاد است و نیز شیرخواران دچار سندرم Angelman هم غالباً شبها زیاد ازخواب بلند می‌شوند.
هردو سندرم ذکر‌شده به‌علت حذف یک خوشه ژنهای نقش بسته در کروموزوم 15q13 ایجاد می‌شوند ولی ازنظر منشا پدری حذف اختلاف دارند. وجود این فنوتیپ‌ها حاکی از‌آن است که ژن‌های نقش بسته‌ی پدری و مادری برخواب شیرخواران بدون حذف دارای تناقض است وژن‌های با منشا پدری است که سبب مکیدن و بیداری می‌شود. مداخله‌های رفتاری در مقیاس کوچک که طی آن به والدین آموزش داده شده بود که به بیدارشدن شبانه‌ی کودکان دچار سندرم انگلمن عکس‌العمل نشان ندهند سبب بهبود فاحش در کیفیت خواب شده‌است.
درجهان توسعه یافته، بسیاری از مزایای IBI طولانی کاهش یافته و اشکال قابل اعتمادتر کنتراسپشن جای آمنوره‌ی زمان شیردادن را گرفته است. بنابراین، نیروهای گزینشی مسوول این رفتارها تخفیف یافته‌اند ولی این رفتار به‌عنوان بخشی‌از ارث زیست‌شناسیک باقیمانده است.
دراین‌مورد این سوال پیش‌می‌آید که آیا اعمال مدرن خواب بر سلامت کودک دارای پیامدهای ناخواسته بوده‌اند ولی توصیه به انجام تغییر تنها برپایه‌ی سوء‌تطابق و فقدان مدارک آسیب‌ رساننده‌ی اپیدمیولوژیک فاقد وجاهت است و عدم تطابق تنها در‌صورتی‌که به آسیب منتهی شود مشکل‌ساز است.

 

تعداد بازدید : 1957

ثبت نظر

ارسال