۱۰۱۵

نگاهی گذرا به دردشکم

دکتر فرشادمهدوی - جراح

نگاهی گذرا به دردشکم

هرکسی درمدت زمان عمر خود دچار شکم درد یا درد شکم شده است. سایر اصطلاحاتی که برای شرح درد شکم به کار می‌روند عبارتند‌از: معده درد، دردشکمبه، روده‌درد و... درد‌شکم ممکن‌است خفیف باشد یا شدید. ممکن‌است مداوم باشد یا به قول عامه بیاید و برود.
دردشکم ممکن‌است کوتاه‌مدت (حاد) باشد یا ظرف چند هفته و ماه بروز کند (مزمن).
درصورت وجود دردشکمی که آنقدر شدید باشد که بدون ایجاد درد بیشتر نتوان حرکت‌کرد یا درصورتی‌که بیمار نتواند بی‌حرکت بنشیند یا نتواند وضع راحتی برای آرام گرفتن پیدا کند باید بلافاصله به پزشک مراجعه نماید. همچنین درصورتی‌که درد با سایر شناسه‌ها و نشانه‌ها مانند تب، اسهال‌خونی یا موارد حساسیت شدید به لمس شکم همراه باشد باید بلافاصله به پزشک رجوع کرد.
دردشکم، علل بالقوه‌ی فراوانی دارد. بسیاری ازعلل، ازجمله دردهایی که به علت تجمع گاز ایجاد می‌شوند یا کشیده شدن ماهیچه، دردهای جدی نیستند، حال آنکه این شرایط به توجه دقیق طبی نیاز دارند.


غالباً، محل درد‌شکم، سرنخ مهمی درمورد علت درد به دست می‌دهد. دربعضی موارد هم درد شکم به‌‌صورت الگویی دور از انتظار بروزمی‌کند و علتش چندان آشکار هم نیست. به هرحال، سودمند است که دردشکم را براساس محل آن مورد بحث قراردهیم.
درشرایط زیر دردشکم در تمام نقاط آن وجود دارد (ژنرالیزه generalized) یعنی نقطه درد در ناحیه‌ی خاصی از شکم متمرکز نیست:
• آپاندیسیت
• بیماری کرون
• کتواسیدوز دیابتی (بالابودن کتون درخون)
• دیورتیکولیت
• وارد‌آمدن صدمه به شکم
• انسداد روده
• انواژیناسیون (درکودکان)
• نشانگان روده‌ی آغالش‌پذیر
• مسمومیت با سرب
• لنفادنیت مزانتر (ورم عقده‌های لنفی درلایه‌های غشایی که اندام‌های شکم را درجای خود نگاه می‌دارد)
• التهاب لوزالمعده (پانکرآتیت)
• بیماری التهابی لگن(PID) (التهاب اندام‌های زنانه‌ی تولیدمثل)
• عفونت آسترشکم (پریتونیت)
• کم‌خونی داسی شکل
• کشیدگی یا فشار به ماهیچه‌ی‌ شکم
• آنوریسم آئورت قفسه‌ی‌سینه
• کولیت اولسرو
• انباشت مواد دفعی در خون (اورمی)
• عفونت مجرای ادرار
• التهاب ویروسی معده (گاستروآنتریت ویرال)
درشرایط زیر، غالباً درد در بخش پائینی شکم است و گاهی ازآن به‌عنوان درد لگن نام‌برده می‌شود:
• آپاندیسیت
• التهاب مثانه (سیستیت)
• دیورتیکولیت
• بارداری نابه‌جا
• آندومتریوز
• انسداد روده
• درد همراه تخمک‌گذاری (mittelsch merz)
• کیست تخمدان
• بیماری التهابی لگن (عفونت اندام‌های زنانه‌‌ی تولیدمثل)
• التهاب لوله‌های فالوپ (سالپنژیت)
در شرایـط زیر، درد در بخش بالای شکم دیده می‌شود:
• کاهش جریان خون قلب (آنژین)
• ‌آپاندیسیت
• التهاب مجرای صفرا (کلانژیت)
• التهاب کیسه‌ی‌صفرا (کله‌سیستیت)
• التهاب دوازدهه (دئودتیت)
• سنگ کیسه‌ی‌صفرا
• بیماری برگشت محتویات معده به مری (GERD)
• حمله‌ی ‌قلبی
• التهاب کبد (هپاتیت)
• انسداد‌ روده
• کاهش جریان‌خون روده (ایسکمی مزانتر)
• لنفوم غیرهوجکینی
• درد غیر اولسری معده
• التهاب لوزالمعده
• اولسرپپتیک
• التهاب پرده‌های اطراف قلب(پریکاردیت)
• ذات‌الجنب (التهاب پرده‌های اطراف ریه، پلورزی)
• ذات‌الریه(پنومونی)
• کلاپس ریه در‌اثر نشت ‌هوا به دیواره‌ی‌ قفسه‌ی‌سینه (پنوموتوراکس)
• استنوز پیلور (در شیرخواران)
• آنوریسم آئورت توراسیک
درشرایـط زیر، غالبـاً درد در مرکز شکم به‌وجود می‌آید:
ـ آپاندیسیت
ـ کتواسیدوز دیابتی
ـ صدمه به شکم
ـ انسداد روده
ـ پیدایش لخته‌ی خون در وریدی که خون از روده می‌برد (ترومبوز مزانتر)
ـ التهاب لوزالمعده
ـ آنوریسم آئورت توراسیک
ـ اورمی
درشرایـط زیــر غالباً درد در بخش تحتانی چپ دیده می‌شود:
ـ آپاندیسیت
ـ سرطان
ـ بیماری کرون
ـ دیورتیکولیت
ـ بارداری نابجا
ـ آندومتریوز
ـ فتق مغبنی
ـ صدمه
ـ انسداد روده
ـ عفونت کلیه
ـ سنگ‌های کلیه
ـ دردتخمک‌گذاری
ـ کیست تخمدان
ـ التهاب کیسه‌های منی
ـ آنوریسم آئورت توراسیک
ـ پارگی کولون
ـ آبسه‌ی چرکی لوله‌ی فالوپ و تخمدان
ـ کولیت اولسرو
درشرایط زیر غالباً درد در بخش فوقانی چپ شکم دیده می‌شود:
• آنژین صدری
• سرطان
• عفونت آستراطراف ریه (آمپیم)
• بزرگ شدن طحال
• عدم دفع مدفوع سفت‌شده (fecal impaction)
• التهاب آسترمعده(گاستریت)
• حمله‌ی قلبی
• فتق‌معده به مری Hiatal hernia
• صدمه
• عفونت کلیه
• سنگ‌های کلیه
• التهاب لوزالمعده
• ذات‌الریه
• انفارکتوس ریه
• استنوزپیلور (درشیرخواران)


• پارگی طحال
• زونا
• عفونت طحال
• آبسه‌ی طحال
• آنوریسم آئورت توراسیک
• پارگی کولون
درشرایط زیر غالباً درد درسمت پائینی راست شکم دیده می‌شود:
ـ آپاندیسیت
ـ کله سیستیت
ـ دیورتیکولیت
ـ بارداری نابجا
ـ آندومتریوز
ـ فتق مغبنی
ـ صدمه
ـ انسداد روده
ـ عفونت کلیه
ـ سنگ‌های کلیه
ـ درد تخمک‌گذاری
ـ کیست‌های تخمدان
ـ سالپنژیت
ـ التهاب کیسه‌های منی
ـ آنوریسم آئورت توراسیک
ـ  آبسه‌ی چرکی لوله‌ها و تخمدان
ـ گاستروآنتریت ویروسی
درشرایط زیر غالباً درد در قسمت فوقانی راست شکم دیده می‌شود:
ـ آپاندیسیت
ـ کلانژیت
ـ دیورتیکولیت
ـ انباشت مدفوع
ـ سرطان کیسه‌ی‌صفرا
ـ سنگ کیسه‌ی‌صفرا
ـ گاستریت
ـ هپاتیت
ـ فتق هیاتال
ـ صدمه
ـ انسداد روده
ـ سرطان کلیه
ـ عفونت کلیه
ـ سنگ‌های کلیه
ـ آبسه‌ی کبد
ـ سرطان کبد
ـ همانژیوم کبد
ـ سرطان لوزالمعده
ـ التهاب لوزالمعده
ـ اولسرپپتیک
ـ پریکاردیت
ـ  ذات‌الجنب
ـ ذات‌الریه
ـ انفارکتوس ریه
ـ استنوزپیلور (درشیرخواران)
ـ زونا
ـ سرطان معده


تعداد بازدید : 5607

ثبت نظر

ارسال