آلرژی آفتاب، اصطلاحی است که برای شرح تعدادی از شرایط به کار گرفته می‌شود که طی آنها روی پوستی که زیر نور آفتاب قرار دارد یک راش قرمز خارش‌دار ایجاد می‌شود. شایع‌ترین شکل آلرژی آفتاب بثورات چند شکل نوری Polymorphic light eruption اسـت که به مسمومیت آفتاب Sun poisnoning نیز معروف است.
بعضی افراد به نوع ارثی آلرژی آفتاب گرفتارند، حال آنکه در سایرین فقط وقتی یک عامل دیگر مانند بعضی انواع داروها یا تماس پوست با گیاهانی مانند لیمو یا هویج وحشی موجب تحریک شود شناسه‌ها و نشانه‌ها شعله‌ور می‌شوند.
موارد خفیف آلرژی آفتاب ممکن‌است بدون درمان از‌بین‌برود. موارد شدیدتر ممکن‌است به درمان با کرم یا قرص‌های استروئیدی نیاز داشته باشد. ممکن‌است افرادی که به آلرژی شدید آفتاب دچارند به اقدامات پیشگیری نیاز داشته و لازم باشد از لباس محافظت‌کننده در برابر خورشید استفاده کنند.
برحسب نابسامانی‌که سبب بروز مشکل شده است، ظاهر پوست گرفتار آلرژی آفتاب بسیار متفاوت است. شناسه‌ها و نشانه‌های آلرژی آفتاب شامل است بر:
• قرمزی
• خارش یا درد
• برجستگی‌‌های‌ریزی که ممکن‌است از لکه‌های برجسته ظاهر شوند.
• پوسته‌ریزی، کبره بستن یا خونروی
• تاول یا کهیر
شناسه‌ها و نشانه‌ها معمولاً فقط روی بخشی از پوست دیده می‌شوند که درمعرض نور خورشید هستند و به طور مشخص ظرف چند دقیقه تا چند ساعت پس‌از قرارگرفتن زیر نور خورشید ظاهر می‌شوند.
بعضی داروها، مواد‌شیمیایی و حالات بیماری ممکن‌است پوست را نسبت به خورشید حساس‌تر کنند. هنوز معلوم نیست که چرا عده‌یی دچار آلرژی آفتاب می‌شوند و عده‌یی به این آلرژی دچار نمی‌شوند. اما ممکن‌است صفات ارثی در این زمینه نقش داشته باشند.
عوامل خطرساز بروز واکنش آلرژیک نسبت به نور خورشید به وضعیت خاص شخص بستگی دارد. این عوامل عبارتنداز:
• نژاد. هرکسی ممکن‌است دچار آلرژی آفتاب شود، ولی این آلرژی در افرادی بیشتر دیده می‌شود که دارای بعضی زمینه‌های نژادی باشند. به‌عنوان مثال، شایع‌ترین نوع آلرژی آفتاب (بثورات نوری چند شکل) بیشتر درافراد نژاد قفقازی دیده می‌شود. نوع کمتر شایع ولی بسیار شدید آلرژی آفتاب بیشتر درسرخ پوستان آمریکا مشاهده می‌گردد.
• تماس با بعضی مواد. وقتی پوست با بعضی مواد تماس پیدا می‌کند و سپس زیر نور خورشید قرارمی‌گیرد، نشانه‌های آلرژی پوستی آشکار می‌شود. بعضی مواد رایج که سبب بروز این نوع واکنش می‌گردند عبارتنداز عطرها، ضدعفونی‌‌کننده‌ها و حتی بعضی مواد شیمیایی به کارگرفته شده درکرم‌های ضد آفتاب.
• مصرف بعضی داروها. مصرف تعدادی از داروها ممکن‌است سریع‌تر سبب آفتاب سوختگی شود، ازجمله تتراسیکلین‌ها، داروهای حاوی سولفا و داروهای مسکن درد مثل کتوپروفن.
• دچار بودن به بیماری پوستی دیگر. دچار بودن به درماتیت آتـوپیـک یا نوع دیگر درماتیـت سبب افزایش احتمال بروز آلرژی آفتاب می‌گردد.
• داشتن منسوبان مبتلا به آلرژی آفتاب. درصورتی‌که خواهران و برادران یا پدر و مادر دچار آلرژی آفتاب باشند، احتمال بروز این آلرژی زیاد می‌شود.
دربسیاری موارد، پزشک می‌تواند به سادگی با مشاهده‌ی پوست، آلرژی آفتاب را تشخیص دهد. اما اگر تشخیص بیماری واضح نباشد، ممکن‌است برای کمک به شناسایی آنچه اتفاق افتاده است، نیاز به انجام آزمایش باشد. آزمون‌هایی که دراین مورد انجام می‌شوند عبارتنداز:
• تست نورفرابنفش(UV). این آزمون که فتوتستیــنگ photo testing هم نامیده می‌شود. برای مشاهده‌ی نحوه‌ی واکنش پوست نسبت به‌طول موج‌های مختلف نور فرابنفشی مورد استفاده است که از یک نوع خاص چراغ حاصل می‌شود. تعیین آنکه کدام نوع خاص نورUV سبب بروز واکنش می‌گردد به مشخص کردن نوع آلرژی آفتاب موجود کمک می‌کند.
• آزمون فتوپچ. دراین آزمون مشخص می‌شود آیا آلرژی آفتاب به‌علت استفاده ازیک ماده‌ی حساس‌کننده به‌وجود‌آمده که پیش‌از رفتن زیر نور آفتاب روی پوست زده‌شده است. در آزمون فتوپچ photopatch testing از چسب‌های مشابه و دارای عوامل تحریک‌کننده‌ی آلرژی آفتاب استفاده شده و آنها را مستقیم و به‌ویژه در پشت بدن، روی پوست قرار‌می‌دهند. روز بعد، به یکی از‌این نواحی مقداری مشخص اشعه‌ی فرابنفش با یک لامپ خورشیدی می‌تابانند. درصورتی‌که فقط درمنطقه‌ی نور تابانیده شده، واکنش ایجاد شود احتمالاً مربوط به ماده‌یی است که درچسب وجود دارد.
• آزمایش خون و نمونه‌های پوست. این آزمون‌ها معمولاً لازم نیستند. اما در صورت آنکه حدس بروز نشانه‌ها به علت یک حالت زمینه ساز مانندلپوس به جای آلرژی آفتاب موجود باشد، این آزمایش‌ها انجام می‌شود. همراه این آزمایش‌ها، یک نمونه‌ی خون یا یک نمونه‌ی پوست (بیوپسی) گرفته می‌شود تا در آزمایشگاه مورد بررسی قرارگیرد.
درمان به نوع خاص آلرژی آفتاب موجود بستگی دارد. درموارد خفیف فقط چند روزی دوری از نور آفتاب برای رفع شناسه‌ها و نشانه‌ها کافی است.
داروها:
کرم های حاوی کورتیکوستروئید موجود در بازار ونیز داروهای قوی‌تر دراین موارد به کار می‌روند. در واکنش شدید آلرژیک پوست، می‌توان از یک دوره‌ی قرص کورتیکوستروئید ازجمله پردنیزون استفاده کرد.
استفاده‌از قرص هیدروکسی کلروکینhydroxychloroquine که در درمان مالاریا به‌کار می‌رود ممکن است سبب تسکین نشانه‌های بعضی انواع آلرژی آفتاب شود.
فتوتراپی:
درصورت وجود آلرژی آفتاب شدید، ممکن‌است هر بهار از روش مواجهه دادن تدریجی پوست با‌آفتاب استفاده شود. درفتوتراپی، برای تاباندن نور فرابنفش به مناطقی از بدن که غالباً درمعرض نور خورشید هستند ازیک لامپ خاص استفاده می‌شود. معمولاً این روش درمان، چند بار در هفته طی یک دوره‌ی چند هفته‌یی انجام می‌گردد.
برای کمک به تسکین نشانه‌های آلرژی آفتاب می‌توان اقدامات زیر را انجام داد:
• پرهیز از نور آفتاب. زمانی‌که مناطق گرفتار دیگر درمعرض نور خورشید نباشند بسیاری از نشانه‌های آلرژی آفتاب ظرف چند ساعت تا یک یا دو روز ازبین می‌روند.
• استفاده از مرطوب‌کننده‌های پوست. لوسیون‌های مرطوب‌کننده پوست به تسکین آغالش ناشی از خشکی و پوسته‌ریزی کمک می‌کنند.
• استفاده از داروهای آرام‌کننده پوست. ازجمله داروهای خانگی، لوسیون کالامین Calamine و صبرزرد است. درصورت وجود آلرژی آفتاب یا افزایش حساسیت نسبت به خورشید، می‌توان با انجام اقدامات زیر به پیشگیری از بروز واکنش کمک کرد:
• محدودکردن زمان تماس. وقتی نور آفتاب بسیار زیاد است، یعنی در فاصله‌ی 10صبح و 4بعدازظهر نباید زیر نور خورشید قرارگرفت.
• پرهیز از تماس ناگهانی با نورزیاد. وقتی درمعرض نور بیشتر آفتاب قرارمی‌گیریم، بسیاری از افراد به‌ویژه در بهار و تابستان دچار نشانه‌های آلرژی خورشید می‌شوند. باید به‌تدریج بر مدت زمانی که بیرون ازمنزل هستیم افزود تا یاخته‌های پوست برای تطبیق با نورخورشید وقت داشته باشند.
• استفاده‌از عینک آفتابی و لباس محافظ. استفاده از پیراهن آستین بلند و کلاه لبه پهن به حفاظت از پوست زیر نورخورشید کمک می‌کند. ازلباس‌های فابریک نازک یا دارای بافت شل باید پرهیز شود زیرا اشعه‌یUV از آنها رد می‌شود.
• مصرف مکرر ضدآفتاب. باید کرم ضد آفتاب وسیع‌الطیف با فاکتور حفاظت ازخورشید (SPF) 30 یا بیشتر در بخش‌های درمعرض نور استفاده شود. ازکرم ضد آفتاب باید هر 2 ساعت استفاده شود.
ثبت نظر