شماره ۹۹۹

ترشح ملاتونین و دیابت

دکترمحمدعلی اشرف مدرس - داخلی

به‌رغـم آنکه هرسال میلیون‌ها نفر پی‌می‌بـــرند که دچـار دیابت نوع2 شـده‌اند، هنوز هم به‌درستی نمی‌دانیم چه چیــزی عامل بـــروز این بیــماری است.

 پژوهشگران آمریکایی حدس می‌زنند که ممکن‌است ایجاد دیابت نوع‌2 با مقدار ملاتونینی ارتباط داشته باشد که هر‌شخص ترشح می‌کند. طی مقاله‌یی که درشماره‌ی آوریل2013‌ نشریه‌ی‌JAMA منتشر شده، پژوهشگران نشان‌داده‌اند که میزان بروز دیابت نوع2 در افرادی‌که دارای حداقل ترشح ملاتونین در جریان‌خون ضمن خواب هستند 2برابر سایرین است.
ملاتونین هورمونی است که به کنترل سایر هورمون‌ها و کنترل چرخه‌ی روز‌وشب یا ریتم سیرکادین کمک می‌کند. این هورمون درغده‌ی صنوبری مغز ساخته شده و درجریان‌خون ترشح گشته و شبها به اوج خود می‌رسد.
فراز‌و‌نشیب چرخه‌ی ترشح ملاتونین (شبها بالا و روزها پایین) درخواب خوب شبانه اهمیت دارد. وقتی این چرخه دچار اختلال شود، خواب انسان نیز آشفته می‌شود. اما، این نخستین‌بار است که میان ترشح شبانه‌ی ملاتونین و احتمال بروز دیابت نوع‌2، ارتباط مستقلی برقرار شده‌است. پژوهشگران امیدوارند این یافته ‌سبب تحریک دیگران درجهت بررسی عواملی شود که بر میزان ملاتونین و نحوه‌ی تعامل ملاتونین بر متابولیسم گلوکز و احتمال بروز دیابت تأثیر دارند.
دراین بررسی، از داده‌های یک زیر مجموعه‌ی 740‌خانم استفاده شده بود که در بررسی سلامت پرستاران شرکت داشتند. این بررسی، در نوع خود بزرگترین و طولانی‌ترین تحقیق درمورد عواملی است که بر سلامت خانم‌ها تأثیر دارند.
در فاصله‌ی سال‌2000 و 2012 در 370‌خانم دیابت به‌وجود آمد و 370‌نفر دیگر به‌عنوان شاهد تطبیق داده شده درآن دوره سالم ماندند. تمامی خانم‌های این زیر مجموعه‌ به‌سال 2000 آزمایش ادرار و خون شدند.
وقتی این داده‌ها در 2‌گروه مقایسه شد، پژوهشگران دریافتند شرکت کنندگانی که دارای تراز پایین ترشح شبانه‌ی ملاتونین بودند دو برابر افرادی به دیابت نوع2 دچار شده‌اند که میزان تراز ترشح شبانه‌ی ملاتونین در آنها بالا بود.
نرخ میزان شیوع تخمینی دیابت درخانم‌هایی که در بالاترین دسته‌ی ترشح ملاتونین بودند برابر4/2مورد در1000شخص‌ـ سال و در پایین‌ترین دسته برابر 9/27 در 1000شخص‌ـ سال بود. حتی وقتی عوامل خطرساز به‌خوبی شناخته شده‌ی دیابت نوع2 مانند شاخص توده‌ی بدن، سابقه‌ی‌خانوادگی دیابت و گستره‌ی عوامل شیوه‌ی زندگی مانند ورزش، جیره‌ی‌غذایی و مدت خواب در نظر گرفته می‌شد، ارتباط با پایین‌بودن ملاتونین باز هم قابل‌توجه بود.
پژوهشگران در نتیجه‌گیری خود اظهار داشته‌اند که پایین‌تربودن میزان ترشح ملاتونین ارتباط مستقل با بالاتربودن احتمال ایجاد دیابت نوع2 دارد. البته برای ارزیابی ترشح ملاتونین به‌عنوان عامل خطرساز قابل تعدیل دیابت در جمعیت عمومی باید بیشتر پژوهش انجام گردد.
شایان ذکر آنکه طی انجام یک بررسی که در شماره‌ی اکتبر2012 انتشار یافت مشخص شد که هرچه میزان خواب در نوجوانان کمتر باشد، بخت ایجاد مقاومت به انسولین، بیشتر‌است. مقاومت به انسولین، یک حالت متابولیک است که احتمال ایجاد دیابت نوع2 را در انسان افزایش می‌دهد.

 

 

تعداد بازدید : 2481

ثبت نظر

ارسال