شماره ۱۰۲۴

زیر گروه‌های سرطان معده

دکتر حسن خاجی - فوق تخصص گوارش

زیر گروه‌های سرطان معده

دانشمندان شبکه‌ی پژوهش ایالات متحده دریافته‌اند که سرطان معده دارای 4‌ سب تایپ (زیرگروه subtype) مشخص ملکولی است که از آن‌ها به‌نام سرطان معده یا آدنوکارسینوما یاد می‌شود. این پژوهشگران معتقدند که این کشف، نحوه‌ی نظر پژوهشگران و کلینیسین‌ها را به سرطان‌معده تغییر خواهد داد و این امکان را به‌وجود خواهد آورد تا روش‌های درمان را براساس فردی و طبق خاصه‌های اختصاصی ژنتیک تومورها انجام دهند.

این پژوهشگران، یافته‌های خود را درنشریه‌ی Natureا(23 ژوئیه‌ی 2014) منتشر ساخته و همه از اعضای اطلس ژنوم سرطان (TCGA) به‌شمار می‌روند که به‌سال 2005 در ایالات‌متحده شکل گرفته و ژنوم بیش‌از 30 نوع سرطان را مشخص کرده‌اند.
سرطان معده، علت اصلی مرگ‌های مرتبط با سرطان در سراسر جهان است و حدس‌زده می‌شود حدود 723000 نفر سالانه در سراسر جهان از این بیماری درمی‌گذرند. طبق برآورد انجمن سرطان آمریکا در‌سال 2014، حدود‌22220 نفر دارای تشخیص این بیماری خواهند بود و حدود 10،990 نفر ازاین بیماری خواهند مرد.

درسیستم فعلی برای طبقه‌بندی سرطان معده، این سرطان را در دو‌گروه قرارمی‌دهند: منتشر و روده‌یی(Intestinal MetaPlasia). دراین سیستم اساساً از تغییرات درون سلول و بافت برای تشخیص سرطان استفاده می‌شود. پژوهشگران متوجه شده‌اند که استفاده از این سیستم برای طبقه‌بندی سرطان معده آسان نیست زیرا یاخته‌های سرطانی، حتی وقتی که  از یک تومور باشند زیر میکروسکوپ دارای منظر کاملاً متفاوتی هستند.

کلید پیشرفت با پروژه‌ی جدید آن است که پژوهشگران برای یافتن گروه‌های سرطان معده‌یی که دارای خاصه‌های متمایز ملکولی هستند از یک سیستم طبقه‌بندی سودمندتر استفاده‌کرده و همزمان هدف‌های کلیدی برای تعقیب در گروه‌های مختلف بیماران را شناسایی نموده‌اند. این امر برای مقوله‌بندی بیماری، بنیانی قوی فراهم می‌آورد و برای انجام این کار می‌توان به‌طریقی عمل‌کرد که طی آن براساس اختلالات مهم ملکولی که در دسته‌های متفاوت سرطان دیده می‌شود کارآزمایی بالینی انجام داد.
دراین بررسی پژوهشگران آنالیز آماری پیچیده‌یی از خاصه‌های ملکولی 295‌تومور انجام دادند. در این آنالیز از 6 سب‌تایپ (زیرگروه) داده‌ی ژنتیک استفاده شد ازجمله رشته‌یی‌کردن DNA و رشته‌یی‌کردن Sequencing)RNA) و آرایش منظم پروتئینی‌ Protein arrays. این گروه در نتیجه‌گیری دریافت که سرطان معده دارای چهار سب تایپ (زیرگروه) است:

•تیپ‌1 در ۸٪‌‌تومورهای آنالیز شده دیده می‌شد و ازنظر ویروس اپشتین‌بار ‌(EBV) مثبت بود و دارای چند خاصه‌ی مشترک ملکولی بود.

•تیپ‌2‌ (22٪‌تومورها) دارای «بی‌ثباتی میکروساتلات» یا MSI به میزان بالا بود و موتاسیون‌ها در آن به‌صورت رشته‌های تکراری DNA انبار می‌شد.

• تیپ‌3 (20٪) ازنظر ژنومی پایدار بودند زیرا درآنها میزان اختلالات تعداد رونوشت سوماتیک (SCNA) پایین بود که ممکن‌است حاصل دوپلیکاسیون یا حذف بخش‌هایی از ژنوم باشد.
• تیپ 4 (50٪‌تومورها) ازنظر کروموزومی بی‌ثبات بودند زیرا در آنها میزان SCNA بالا بود.
پژوهشگران به‌خصوص نسبت به آن گروهی علاقه یافتند که ازنظرEBV مثبت بود. این ویروس در جهان به‌عنوان علت منونوکلئوز عفونی یا تب‌گلاندولار شناخته شده‌است. همچنین اعتقاد براین است که این ویروس سبب ایجاد بعضی سرطان‌ها ازجمله کارسینوم نازوفارنـکس و بـعضـی انــواع لنفوم می‌شود.
EBV در اقلیت اندکی‌ از سرطا‌ن‌های معده نیز یافته‌شده است که درتومورها ژن‌های EBV را متجلی می‌کنند (gene expression). اما دراین بررسی EBV درتومورهای معده با سایر خاصه‌های ملکولی پیوند داشت.
به‌عنوان‌مثال، یکی‌از خاصه‌های ملکولی که درتومورهای‌EBV مثبت یافته شد گرایش به نرخ بالاتر موتاسیون‌های ژن PIK3CA بود. این ژن پروتئینی موسوم به PI13-Kinase را رمزبندی می‌کند که برای رشد و تقسیم یاخته‌ و سایر کرده‌های یاخته که درسرطان اهمیت دارد، مؤثر است.
این کشف حاکی از آن است که سرطان‌های معده‌ی‌EBV مثبت ممکن‌است نسبت به مهارکننده‌های PI13 کیناز پاسخ دهند. این داروها درحال‌حاضر در آمریکا درمراحل اولیه‌ی کارآزمایی‌های بالینی قراردارند.
این گروه کشفیات جالب توجهی در سه زیرگروه دیگر نیز انجام داده است. به‌عنوان مثال در تومورهایی که ازنظر ژنومیک پایدار هستند در ژنRHOA موتاسیون‌های کثیری دیده می‌شود و پروتئین‌شان با سایر پروتیئن‌های یاخته‌ تأثیر متقابل کرده که به تغییر شکل یاخته و مهاجرت کمک می‌کنند.
همچنین درانواع توموری که ازنظر کروموزومی ناپایدار بودند تقویت کثیر ژن‌هایی دیده شد که گیرنده‌های پروتئینی را رمزبندی می‌کنند و با رشد یاخته‌ی غیرطبیعی پیوند دارند. درحال‌حاضر برای کاهش این فعالیت از داروها استفاده می‌شود.

 

 

تعداد بازدید : 2269

ثبت نظر

ارسال